*C19 - A Carlos

*Age 3;9.9
*No. of utterances 477
*MLU 3.04

*C19-1
Rik utz are chi b'a karil pa na le'.
 %mor utz are chi b'a karil pa na le'.
 %eng
 %spa
T Pelip, Pelip ay ya ya, saqarik, saqarik.
 %mor Pelip, Pelip ay ya ya, /saq-ar-ik, /saq-ar-ik.
 %eng
 %spa
Ca as uwach e li'?
 = jas uwach e ri?
 %mor jas uwach e ri?
 %eng
 %spa
Ca as uwach e jun mu's.
 = jas uwach e jun mu's.
 %mor jas uwach e jun mu's.
 %eng
 %spa
N utz ale chiri'?
 %mor utz ale chiri'?
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
N le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
T jas uwach tajin ka'ano?
 %mor jas u-wach /tajin k-0-a/b'an-o?
 %eng
 %spa
P pares.
 %mor pares.
 %eng
 %spa
Rik ....
 %mor ....
 %eng
 %spa
Ca pap, jun ki chikop e'.
 = pap, a ki jun chikop e'.
 %mor pap, a ki jun chikop e'.
 %eng
 %spa
T jawi le?
 %mor jawi le?
 %eng
 %spa
T k'o chiri le.
 %mor /k'o: chiri le.
 %eng
 %spa
P jawi le'.
 %mor jawi le'.
 %eng
 %spa
T a k'o: le chiri?
 %mor a /k'o: le chiri?
 %eng
 %spa
Ca pap, a ki chikop e'.
 = pap, a ki jun chikop e'.
 %mor pap, a ki *jun chikop e'.
 %eng
 %spa
P esarame' xa meqin.
 %mor esarame' xa meqin.
 %eng
 %spa
T oy laj kaxuwik, dah.
 %mor oy laj /kaxuw-ik, dah.
 %eng
 %spa
T laj tew.
 %mor laj tew.
 %eng
 %spa
C jawi: xe wi lapowi'?
 %mor jawi: x-0/b'e: wi le: a-powi'?
 %eng
 %spa
Rik utza chiri kaya wi?
 %mor utz-a chiri k-0-a/ya' wi?
 %eng
 %spa
Rik a utz?
 %mor a utz?
 %eng
 %spa
Ca ixpe wih.
 = jawi: xixpe wih?
 %mor *jawi: *x-ix/pet wih?
 %eng
 %spa
T Pelipa, kula kan jun rat chiri ri'.
 %mor Pelipa, /kul-a kan jun rat chiri ri'.
 %eng
 %spa
N utz kixpe jewa, a pedra?
 %mor utz k-ix/pet jewa, a pedra?
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P utz pues.
 %mor utz pues.
 %eng
 %spa
T utz kixe jela le, Pelip.
 %mor utz k-ix/b'e: jela le, Pelip.
 %eng
 %spa
Ca k'o: jun wetz'ab'al.
 = k'o: jun wetz'ab'al.
 %mor /k'o: jun w/etz'an-b'al.
 %eng
 %spa
C k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
*C19-2
P k'o:lik pues.
 %mor /k'o:-l-ik pues.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
P le, k'o: chirij apowi'.
 %mor le, /k'o: chi-r-ij a-powi'.
 %eng
 %spa
Rik atom k'o: le riri?
 %mor a 0-a/ta'-om /k'o: le riri?
 %eng
 %spa
Ca tema?
 = tema?
 %mor tema?
 %eng
 %spa
Rik jachin xyow chaweh?
 %mor jachin x-0/ya'-ow chi-aw-eh?
 %eng
 %spa
Rik katzijon ta chik.
 %mor k-at/tzijo-n ta chi-k.
 %eng
 %spa
Ca ale nutem a le, a pela.
 = are nutem a ri, a pedra.
 %mor are nu-tem a ri, a pedra.
 %eng
 %spa
P no', tem taj.
 %mor no', tem ta-j.
 %eng
 %spa
Rik tak'ab'a la kanoq.
 %mor /tak'ab'a la kan-oq.
 %eng
 %spa
T jas ahora chik, a pedra?
 %mor jas ahora chik, a pedra?
 %eng
 %spa
T da.
 %mor da.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
T dah jas ahora chik?
 %mor dah jas ahora chik?
 %eng
 %spa
Rik las nueve.
 %mor las nueve.
 %eng
 %spa
P las nueve.
 %mor las nueve.
 %eng
 %spa
T ay, xaq are.
 %mor ay, xaq are.
 %eng
 %spa
Ca pe le wij le wuj.
 = impe le wuj.
 %mor impe le wuj.
 %eng
 %spa
P las nueve y cuart.
 %mor las nueve y cuart.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
T le chanim i?
 %mor le chanim i?
 %eng
 %spa
C k'o taj.
 %mor k'o taj.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
P joropa viaj ka'ano?
 %mor joropa viaj k-0-a/b'an-o?
 %eng
 %spa
T xa ox mul.
 %mor xa ox mul.
 %eng
 %spa
T xa jun viaj chi karaj.
 %mor xa jun viaj chi k-0-r/a-j.
 %eng
 %spa
Rik jas tajin ka'ano?
 %mor jas /tajin k-0-a/b'an-o?
 %eng
 %spa
Ca le:, k'o: jun a pela.
 = le, k'o: jun a pedro.
 %mor le, /k'o: jun a pedro.
 %eng
 %spa
P nchike'?
 %mor nchike'?
 %eng
 %spa
*C19-3
Ca le:, le wuj.
 = le:, le wuj.
 %mor le:, le wuj.
 %eng
 %spa
P xuk'am b'i lanan.
 %mor x-0-u/k'am b'i le: a-nan.
 %eng
 %spa
Ca wile Pelip?
 = wile Pelip?
 %mor wile Pelip?
 %eng
 %spa
P xuk'am b'i lanan e.
 %mor x-0-u/k'am b'i le: a-nan e.
 %eng
 %spa
C le, le, le.
 %mor le, le, le.
 %eng
 %spa
Rik xutoq'ij ku ne b'i la pedra con todo la Pelip.
 %mor x-0-u/toq'i-j ku ne b'i le: a pedra con todo le: a Pelip.
 %eng
 %spa
P jawi: kaya wih?
 %mor jawi: k-0-a/ya' wih?
 %eng
 %spa
Ca le:, k'o: chuxe'.
 = chuxe le wota le'.
 %mor chi-u-xe le wota le'.
 %eng
 %spa
P no, xa pu k'o taj.
 %mor no, xa pu /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
C k'o: taj.
 %mor k'o: taj.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
Rik are ku la sis tajin kach'ab'ej panoq.
 %mor are ku le: a sis /tajin k-0-a/ch'aw-b'e-j pan-oq.
 %eng
 %spa
Rik a sis.
 %mor a sis.
 %eng
 %spa
T jassach?
 %mor jassach?
 %eng
 %spa
Rik katuchab'ej le q'ux laj tata.
 %mor k-at-u/ch'aw-b'e-j le q'ux laj tata.
 %eng
 %spa
C n ku lapowi'?
 %mor n ku le: a-powi'?
 %eng
 %spa
C jas k'o:.
 %mor jas k'o:.
 %eng
 %spa
P jawi jekan awi?
 %mor jawi jekan awi?
 %eng
 %spa
T che lichaj e?
 %mor che le: i-chaj e?
 %eng
 %spa
Ca ay, utz taj.
 = ay, ma utz taj.
 %mor ay, ma utz ta-j.
 %eng
 %spa
C jas k'o: pa lapowi'?
 %mor jas /k'o: pa le: a-powi'?
 %eng
 %spa
Ca k'o: jun tz', tz'u.
 = k'o: jun tz', tz'u.
 %mor /k'o: jun tz', tz'u.
 %eng
 %spa
C ch'u.
 %mor ch'u.
 %eng
 %spa
Ca tz'u'.
 = tz'u'.
 %mor tz'u'.
 %eng
 %spa
C n k'u le jun i?
 %mor n k'u le jun i?
 %eng
 %spa
Ca as uwach?
 = jas uwach?
 %mor jas u-wach?
 %eng
 %spa
*C19-4
C jas uwach le juni'?
 %mor jas uwach le juni'?
 %eng
 %spa
Ca le:, le le', naj wiyon.
 = le le', naj awiyon.
 %mor le le', naj awiyon.
 %eng
 %spa
C nku le juni'?
 %mor nku le juni'?
 %eng
 %spa
Ca jah as uwach e li, pap?
 = jas uwach e ri, pap?
 %mor jas u-wach e ri, pap?
 %eng
 %spa
T jachike'?
 %mor jachike'?
 %eng
 %spa
T jawi le'.
 %mor jawi le'.
 %eng
 %spa
Ca le li'.
 = le ri.
 %mor le ri.
 %eng
 %spa
T ah, chupeta kacha.
 %mor ah, chupeta k-at/cha'.
 %eng
 %spa
Ca chupet.
 = chupet.
 %mor chupet.
 %eng
 %spa
C ah, chupet y le juni'?
 %mor ah, chupet y le juni'?
 %eng
 %spa
Ca chakach.
 = chakach.
 %mor chakach.
 %eng
 %spa
C le juni'?
 %mor le juni'?
 %eng
 %spa
Ca tz'u.
 = tz'u.
 %mor tz'u.
 %eng
 %spa
C ch'u.
 %mor ch'u.
 %eng
 %spa
Ca jun inaj tz'u.
 = jun inaj tz'u.
 %mor jun inaj tz'u.
 %eng
 %spa
P jawi le'.
 %mor jawi le'.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
Rik inaj tz'u kaya pa le matz kacha.
 %mor inaj tz'u k-0-a/ya' pa le matz k-at/cha'.
 %eng
 %spa
Ca pap, pe chi na jun chikop e'.
 = pap, xpe chi na jun chikop e.
 %mor pap, *x-0/pet chi na jun chikop e.
 %eng
 %spa
T jawi'?
 %mor jawi'?
 %eng
 %spa
T chikop taj.
 %mor chikop ta-j.
 %eng
 %spa
C jas uwach k'o: jela', a Carlos.
 %mor jas uwach /k'o: jela', a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca le nu tz'u'.
 = le nu tz'u'.
 %mor le nu tz'u'.
 %eng
 %spa
Ca no nu tz'u', nan.
 = no nu tz'u', nan.
 %mor no nu tz'u', nan.
 %eng
 %spa
N jassach?
 %mor jassach?
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
Rik nutz'u, nutz'u chi.
 %mor nutz'u, nutz'u /chi'.
 %eng
 %spa
P kate ku 'at pa juyub', a Carlos?
 %mor k-at/b'e: ku 'at pa juyub', a Carlos?
 %eng
 %spa
C are le tz'u?
 %mor are le tz'u?
 %eng
 %spa
C jas upatan?
 %mor jas u-patan?
 %eng
 %spa
*C19-5
P Carlos.
 %mor Carlos.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
C jas upatan?
 %mor jas upatan?
 %eng
 %spa
Ca yab'al jalon.
 = yab'al jaron.
 %mor yab'al jaron.
 %eng
 %spa
C pero, jas upatan la tz'u? nk'ota.
 %mor pero, jas upatan la tz'u? nk'ota.
 %eng
 %spa
C n k'o ta modo kakoj che lajalom.
 %mor n /k'o: ta modo k-0-a/koj che le: a-jalom.
 %eng
 %spa
Rik yab'al jaron.
 %mor /ya'-b'al jaron.
 %eng
 %spa
Ca n ku le wuj m?
 = n ku le wuj m?
 %mor n ku le wuj m?
 %eng
 %spa
Ca k'u le wuuj?
 = k'u le wuuj?
 %mor k'u le wuuj?
 %eng
 %spa
C k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
Ca k'u le wuuj a pela?
 = n k'u le wuuj a pedro?
 %mor n k'u le wuuj a pedro?
 %eng
 %spa
C xukam anan.
 %mor x-0-u/k'am a-nan.
 %eng
 %spa
P xuya kan jela le.
 %mor x-0-u/ya' kan jela le.
 %eng
 %spa
Rik junam le q'ux laj a pedro ruk' e wari.
 %mor junam le q'ux laj a pedro r-uk' e wari.
 %eng
 %spa
P k'o: taj le, le.
 %mor /k'o: ta-j le, le.
 %eng
 %spa
Rik k'o: chirij a Carlos.
 %mor /k'o: chi-r-ij a Carlos.
 %eng
 %spa le a Carlos.
P le, le'.
 %mor le, le'.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
Rik le le'.
 %mor le le'.
 %eng
 %spa
P k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
T eb'ana.
 %mor eb'ana.
 %eng
 %spa
N jat b'a'.
 %mor /j-at b'a'.
 %eng
 %spa
T chixkula b'a na dah.
 %mor ch-ix/kul-a b'a na dah.
 %eng
 %spa
P b'ay tawen.
 %mor b'ay tawen.
 %eng
 %spa
*C19-6
Ca iji le'.
 = iji le'.
 %mor iji le'.
 %eng
 %spa
C jas uwach?
 %mor jas uwach?
 %eng
 %spa
Ca le tzun.
 = le tz'u'.
 %mor le tz'u'.
 %eng
 %spa
P xa xatoqij.
 %mor xa x-0-a/toqi-j.
 %eng
 %spa
P chaya loq a le.
 %mor ch-0-a/ya' la-oq a le.
 %eng
 %spa
Rik ay no jas uwacha lale.
 %mor ay no jas uwacha lale.
 %eng
 %spa
Rik jawile a Carlos.
 %mor /j-0-aw/il le a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca mu's.
 = mu's.
 %mor mu's.
 %eng
 %spa
Rik ay no jun kichikik e.
 %mor ay no jun /kich-ik-ik e.
 %eng
 %spa
C jun al ku'z.
 %mor jun al ku'z.
 %eng
 %spa
Rik ay no k'o: jun u xixpeq e'.
 %mor ay no /k'o: jun u xixpeq e'.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
Rik jak'utu impe chuwa la pelipe.
 %mor /j-0-a/k'ut-u impe chi-u-wa le: a pelipe.
 %eng
 %spa
P nqaja impe na lapuwi.
 %mor 0-in/qaj-a impe na le: a-puwi.
 %eng
 %spa kinkoj jun rato
P kinkoj jun rato.
 %mor k-0-in/koj jun rato.
 %eng
 %spa
Ca tawen.
 = tawen.
 %mor tawen.
 %eng
 %spa
P ximpe in santuario.
 %mor x-in/pet in santuario.
 %eng
 %spa
Ca iy.
 = iy.
 %mor iy.
 %eng
 %spa
Rik kayajan al milia choqa chare'.
 %mor k-0/yaj-an al milia /choq-a chi-r-e'.
 %eng INCOMP-3A/scold-ABS FAM milia /say-T to-3E-POSS.
 %spa
Ca ayajan mila.
 = kayajan al milia.
 %mor *k-0/yaj-an *al milia.
 %eng INCOMP-3A/scold-ABS FAM milia.
 %spa
Rik ko kab'ij panoq.
 %mor ko k-0-a/b'i:-j pan-oq.
 %eng
 %spa
P xatpe at a Carlos.
 %mor x-at/pet at a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P a xatpetik?
 %mor a x-at/pet-ik?
 %eng
 %spa
Ca impe taj.
 = ma ximpe taj.
 %mor *ma *x-in/pet ta-j.
 %eng
 %spa
*C19-7
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca impe taj.
 = ma ximpe taj.
 %mor *ma *x-in/pet ta-j.
 %eng
 %spa
P jasche k'o: inaj apuwi: le.
 %mor jasche /k'o: inaj a-puwi: le.
 %eng
 %spa
C kape taj.
 %mor kape taj.
 %eng
 %spa
Ca nik'.
 = nik'.
 %mor nik'.
 %eng
 %spa
P nik' ya.
 %mor nik' ya.
 %eng
 %spa
Rik xa xsipax chuwe kacha muda.
 %mor xa x-0/sipa-x chi-w-e k-at/cha' muda.
 %eng just COMP-3A/give-PASS1 to-1E-POSS INCOMP-2A/say dumb.
 %spa
Ca xa xipax chuwe:.
 = xa xsipax chuwe.
 %mor xa *x-0/sipa-x chi-w-e.
 %eng just COMP-3A/give-PASS1 to-1E-POSS.
 %spa
P jachin rumal?
 %mor jachin r-umal?
 %eng
 %spa
Ca nuta naj aleh.
 = le ntat, le naj laleh.
 %mor *le: #in-tat, *le: naj laleh.
 %eng
 %spa
C xa lu rij.
 %mor xa lu rij.
 %eng
 %spa
P xa le rij, chakojoh.
 %mor xa le r-ij, ch-0-a/koj-oh.
 %eng
 %spa
C chakojo, jas k'o chupam.
 %mor chakojo, jas k'o chupam.
 %eng
 %spa
P xatpe at al ku'z?
 %mor x-at/pet at al ku'z?
 %eng
 %spa
Rik ximpetik dah.
 %mor x-in/pet-ik dah.
 %eng
 %spa
Ca as uwach aleh?
 = jas uwach aleh?
 %mor jas u-wach aleh?
 %eng
 %spa
Rik alaj tzi ma katsipan taj.
 %mor alaj tzi ma k-at/sipa-n ta-j.
 %eng
 %spa
Rik xulaya ta junu agua.
 %mor x-0-u/lay-a ta junu agua.
 %eng
 %spa
P xatane kab'ij.
 %mor xatane k-0-a/b'i:-j.
 %eng
 %spa
Ca s uwach?
 = jas uwach?
 %mor jas u-wach?
 %eng
 %spa
Ca as uwach aleh?
 = jas uwach aleh?
 %mor jas u-wach aleh?
 %eng
 %spa
C le le jun koj.
 %mor le le jun koj.
 %eng
 %spa
C xaq jun tinimit.
 %mor xaq jun tinimit.
 %eng
 %spa
Ca as uwach aleh?
 = jas uwach aleh?
 %mor jas u-wach aleh?
 %eng
 %spa
C le jun tinimit k'o: pa pa yu, pataq yub, juyub'.
 %mor le jun tinimit k'o: pa pa yu, pataq yub, juyub'.
 %eng
 %spa
*C19-8
Rik ay jas uwach ale.
 %mor ay jas uwach ale.
 %eng
 %spa
Ca chikop.
 = chikop.
 %mor chikop.
 %eng
 %spa
C le', jelale', le: k'o: le chikop.
 %mor le', jelale', le: /k'o: le chikop.
 %eng
 %spa
Ca koj.
 = koj.
 %mor koj.
 %eng
 %spa
C le koj, k'o: le ib'oy.
 %mor le koj, /k'o: le ib'oy.
 %eng
 %spa
Ca le ku'z e'.
 = le ku'z e'.
 %mor le ku'z e'.
 %eng
 %spa
Rik ib'oy chik cha.
 %mor ib'oy chi-k /cha'.
 %eng
 %spa
C k'o: le jun tortuga.
 %mor /k'o: le jun tortuga.
 %eng
 %spa
C le jun k'oy le:, le taq tz'ikin.
 %mor le jun k'oy le:, le taq tz'ikin.
 %eng
 %spa
Rik jas ub'i?
 %mor jas u-b'i?
 %eng
 %spa
Ca o taj.
 = k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
Rik jas ub'i'.
 %mor jas u-b'i'.
 %eng
 %spa
Ca tzikin, uy tz'ikin e'.
 = tzikin, uy tz'ikin e'.
 %mor tzikin, uy tz'ikin e'.
 %eng
 %spa
Ixoq ix k'o:lik.
 %mor ix /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
P uj k'o:lik.
 %mor uj /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
Rik inaj santa chik k'o: nik a Carlos le'.
 %mor inaj santa chi-k /k'o: nik a Carlos le'.
 %eng
 %spa
N le saqwach k'o: jela le'.
 %mor le saqwach /k'o: jela le'.
 %eng
 %spa
Ca a pel, junko, junko.
 = a pel, junko, junko.
 %mor a pel, junko, junko.
 %eng
 %spa
C pero n k'o ta lucolor.
 %mor pero n /k'o: ta le: u-color.
 %eng
 %spa
Ixoq xul b'a la sis.
 %mor x-0/ul b'a le: a sis.
 %eng
 %spa
Ca kuz e'.
 = kuz e'.
 %mor kuz e'.
 %eng
 %spa
N ay no tzi tira.
 %mor ay no tzi tira.
 %eng
 %spa
Ca alaj jun nima tata'.
 = alaj jun nima tata'.
 %mor alaj jun nima tata'.
 %eng
 %spa
Rik jas ub'i choqa che la pelipe.
 %mor jas u-b'i /choq-a che le: a pelipe.
 %eng
 %spa
Ca sub'i a pelipe'.
 = jas ub'i a pelipe.
 %mor jas u-b'i a pelipe.
 %eng
 %spa
C jun achih.
 %mor jun achih.
 %eng
 %spa
*C19-9
Rik ama xa ak'axel choqa chan.
 %mor ama xa a-k'axel /choq-a chan.
 %eng
 %spa
Ca ama xa ak'axel?
 = ama xa ak'axel?
 %mor ama xa a-k'axel?
 %eng
 %spa
C no nuk'axel lal ku'z.
 %mor no nu-k'axel le: al ku'z.
 %eng
 %spa
Rik are ak'axel agustin choqa chare.
 %mor are a-k'axel agustin /choq-a chi-r-e.
 %eng
 %spa
Ca ak'axel agustin?
 = ak'axel agustin?
 %mor a a-k'axel agustin?
 %eng
 %spa
P sipaj jun we le re a Carlos le?
 %mor /sipa-j jun w-e le r-e a Carlos le?
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P sipaj jun weh.
 %mor /sipa-j jun w-eh.
 %eng
 %spa
Ca tawen.
 = tawen.
 %mor tawen.
 %eng
 %spa
P chaya b'a loq, la le.
 %mor ch-0-a/ya' b'a la-oq, la le.
 %eng
 %spa
Ca e chu'.
 = le tzu'.
 %mor le tzu'.
 %eng
 %spa
P no', le riri ri'.
 %mor no', le riri ri'.
 %eng
 %spa
Rat are chi le tzu.
 %mor are chi le tzu.
 %eng
 %spa
P le chu.
 %mor le chu.
 %eng
 %spa
Rat le chu.
 %mor le chu.
 %eng
 %spa
Ca le?
 = le?
 %mor le?
 %eng
 %spa
P a utz?
 %mor a utz?
 %eng
 %spa
Ca no:.
 = no:.
 %mor no:.
 %eng
 %spa
C ma utz taj kacha'.
 %mor ma utz taj kacha'.
 %eng
 %spa
P a kasipaj apowi chuwe?
 %mor a k-0-a/sipa-j a-powi chi-w-e?
 %eng
 %spa
Ca no'.
 = no'.
 %mor no'.
 %eng
 %spa
P xa nim chawe le'.
 %mor xa nim chi-aw-e le'.
 %eng
 %spa
Ca ma chom taj.
 = ma chom taj.
 %mor ma chom ta-j.
 %eng
 %spa
Rik chana mpe a probar la Pelip a rechab'al.
 %mor ch-0-a/b'an-a mpe a /probar le: a Pelip a r/echa-b'al.
 %eng
 %spa
Rik chakojo le nupowi' a Pelip choqa chareh.
 %mor ch-0-a/koj-o le nu-powi' a Pelip /choq-a chi-r-eh.
 %eng
 %spa
*C19-10
Ca kojo jun lata.
 = chakojo jun rat.
 %mor *ch-0-*a/koj-o jun rat.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca chawesaj.
 = chawesaj.
 %mor ch-0-aw/esa-j.
 %eng
 %spa
C jun wuj k'o: chupam e.
 %mor jun wuj /k'o: chupam e.
 %eng
 %spa
P karesaj ya.
 %mor k-0-r/esa-j ya.
 %eng
 %spa
C jun tu, jun tukur.
 %mor jun tu, jun tukur.
 %eng
 %spa
Rik jun turuk chi'.
 %mor jun turuk /chi'.
 %eng
 %spa
Ca an tak wi le?
 = ay, ntaq wile.
 %mor ay, ntaq wile.
 %eng
 %spa
P le.
 %mor le.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
Ca a k'o: ku len chupam?
 = a k'o: ku len chupam?
 %mor a /k'o: ku len chi-u-pam?
 %eng
 %spa
P len chupam?
 %mor len chupam?
 %eng
 %spa
Ca je'.
 = je'.
 %mor je'.
 %eng
 %spa
P k'o: la?
 %mor /k'o: la?
 %eng
 %spa
P chapax e impe le jun topin e'.
 %mor ch-0-a/pax e impe le jun topin e'.
 %eng
 %spa
Ca le, chawesaj pe'.
 = le, chawesaj impe'.
 %mor le, ch-0-aw/esa-j impe'.
 %eng
 %spa
P chawesaj impe'.
 %mor ch-0-aw/esa-j impe'.
 %eng
 %spa
Ca chawesaj at.
 = chawesaj at.
 %mor ch-0-aw/esa-j at.
 %eng
 %spa
P le, jawi le lawe le a Carlos?
 %mor le, jawi le le: aw-e le a Carlos?
 %eng
 %spa
Rik xinya'o le k'o: ulen chupam.
 %mor x-0-in/ya'-o le /k'o: u-len chi-u-pam.
 %eng
 %spa
Ca wi le jun e'.
 = jawi: k'o: wi le jun e?
 %mor *jawi: /*k'o: wi le jun e?
 %eng
 %spa
Rik a junam pu ruk' le jun awe le k'o: len chupam?
 %mor a junam pu r-uk' le jun aw-e le /k'o: len chi-u-pam?
 %eng
 %spa
Ca junam ta la'.
 = junam ta la'.
 %mor junam ta la'.
 %eng
 %spa
P a k'o: pa alen at a Carlos?
 %mor a /k'o: pa a-len at a Carlos?
 %eng
 %spa
Ca no', o taj.
 = no', k'o: taj.
 %mor no', /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
C a Carlos.
 %mor a Carlos.
 %eng
 %spa
*C19-11
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C le', jun alen.
 %mor le', jun a-len.
 %eng
 %spa
C n k'o: ta u colores le jun koj.
 %mor n /k'o: ta u colores le jun koj.
 %eng
 %spa.
C y juntiro le taq chikop ketzen che le jun koj rumal n k'o: ta u, lu colores.
 %mor y juntiro le taq chikop ketzen che le jun koj rumal n /k'o: ta u, lu colores.
 %eng
 %spa
C y rumal re xe'e pa le juyub' le koj le.
 %mor y rumal re xe'e pa le juyub' le koj le.
 %eng
 %spa
C k'o: le jun mama ja'.
 %mor /k'o: le jun mama ja'.
 %eng
 %spa
P a katkajen chirij b'icycleta a Carlos?
 %mor a k-at/kej-en chi-r-ij bicycleta a Carlos?
 %eng
 %spa
Rat ay, ma kakajen taj.
 %mor ay, ma k-0/kej-en ta-j.
 %eng
 %spa.
Rat xb'is chare e kaloq' rumal le Pelip.
 %mor x-0/b'is chi-r-e e k-0/loq'-PASS1 r-umal le Pelip.
 %eng
 %spa
Ca jan taj, pele.
 = ma kinkejen taj, pedra le.
 %mor *ma *k-*in/kej-en ta-j, pedra le.
 %eng
 %spa
P ah, chata mpe chare a Carlos.
 %mor ah, ch-0-a/ta' mpe chi-r-e a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P chata mpe chareh.
 %mor ch-0-a/ta' mpe chi-r-eh.
 %eng
 %spa
Rat kaloq' jun nucycleta choqa chare.
 %mor k-0-a/loq' jun nu-cycleta /choq-a chi-r-e.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Rat kaloq' jun nucycleta, Pelipa, choqa chare.
 %mor k-0-a/loq' jun nu-cycleta, Pelipa, /choq-a chi-r-e.
 %eng
 %spa
Ca aloq' nucycleta Pelipa.
 = kaloq' nucycleta, Pelip.
 %mor *k-0-a/loq' nu-cycleta, Pelip.
 %eng
 %spa
C a kakoj?
 %mor a k-0-a/koj?
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
C a kakoj jun cycleta?
 %mor a k-0-a/koj jun cycleta?
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P a kakojo cha'.
 %mor a k-0-a/koj-o /cha'.
 %eng
 %spa
C a kakojo?
 %mor a k-0-a/koj-o?
 %eng
 %spa
Rat a kakojo cha.
 %mor a k-0-a/koj-o /cha'.
 %eng
 %spa
Rat katkejen chirij cha'.
 %mor k-at/kej-en chi-r-ij /cha'.
 %eng
 %spa
Ca injenik.
 = kinkejenik.
 %mor *k-in/kej-en-ik.
 %eng INCOMP-1A/ride-ABS-TIV.
 %spa
C o xa katziki xaq kattzaq pulew.
 %mor o xa k-at/tziki xaq k-at/tzaq pa ulew.
 %eng
 %spa
*C19-12
Ca eh, le jun b'oj chik e jun koh.
 = eh, le jun b'oj chik e jun koh.
 %mor eh, le jun b'oj chik e jun koh.
 %eng
 %spa
C le jun tz'ikin e le jun e, le'.
 %mor le jun tz'ikin e le jun e, le'.
 %eng
 %spa
P qana, qana, qana.
 %mor /qana, /qana, /qana.
 %eng
 %spa
Rik xa kut'orij lawetz'ab'al a Carlos.
 %mor xa k-0-u/t'ori-j le: aw/etz'an-b'al a Carlos.
 %eng
 %spa
C yamero kutij le jun saqmol.
 %mor yamero k-0-u/tij le jun saqmol.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
Rik chasolij impe lapowi le'.
 %mor ch-0-a/soli-j impe le: a-powi le'.
 %eng
 %spa
Rik chasolij impe?
 %mor ch-0-a/soli-j impe?
 %eng
 %spa
C ay, jun adorno.
 %mor ay, jun adorno.
 %eng
 %spa
Ca le jun chili', le'.
 = le jun chiri le.
 %mor le jun chiri le.
 %eng
 %spa
P jas uwach?
 %mor jas uwach?
 %eng
 %spa
Ca jul, jul cha'.
 = jul, jul cha'.
 %mor jul, jul /cha'.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca le taq jul.
 = le taq jul.
 %mor le taq jul.
 %eng
 %spa
P jun taq jul.
 %mor jun taq jul.
 %eng
 %spa
Ca je', le', le'.
 = je', le', le'.
 %mor je', le', le'.
 %eng
 %spa
Rik maj taq jul chi'.
 %mor maj taq jul /chi'.
 %eng
 %spa
C chakojo lapuwi'.
 %mor ch-0-a/koj-o le: a-puwi'.
 %eng
 %spa
Rat
 %mor
 %eng
 %spa
N k'o: lah, k'o: pa le naj sub'ub'al.
 %mor /k'o: lah, k'o: pa le naj sub'ub'al.
 %eng
 %spa
N k'o: pa le naj sub'ub'al.
 %mor /k'o: pa le naj /sub'-ub'-b'al.
 %eng
 %spa
C pero le k'o lunan le k'uch.
 %mor pero le /k'o: le: u-nan le k'uch.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C ma utz taj karil xutij le le.
 %mor ma utz taj karil xutij le le.
 %eng
 %spa
C le k'o: lusok' le k'uch ruk' le saqmol.
 %mor le /k'o: le: u-sok' le k'uch r-uk' le saqmol.
 %eng
 %spa
Rik jawi: k'o: wi lusok e k'uch e'?
 %mor jawi: /k'o: wi le: u-sok e k'uch e'?
 %eng
 %spa
*C19-13
C ya xutij e'.
 %mor ya x-0-u/tij e'.
 %eng
 %spa
Ca m?
 = m?
 %mor m?
 %eng
 %spa
Rik k'uch pu le jun.
 %mor k'uch pu le jun.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C k'o: taj kacha'.
 %mor /k'o: ta-j k-at/cha'.
 %eng
 %spa
Ca k'o: taj.
 = k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
C le kuk'am b'ik.
 %mor le k-0-u/k'am b'ik.
 %eng
 %spa
C kuk'am pa, pa le aire.
 %mor k-0-u/k'am pa, pa le aire.
 %eng
 %spa
Ca impe jun.
 = impe le jun.
 %mor impe le jun.
 %eng
 %spa
C le puwi le jun tinimite.
 %mor le puwi le jun tinimite.
 %eng
 %spa
C jelale le, xa xtzaq le koj.
 %mor jelale le, xa xtzaq le koj.
 %eng
 %spa
C pero le koj kukex kukex rib che le jun che le.
 %mor pero le koj kukex kukex rib che le jun che le.
 %eng
 %spa
C y le kape le jun achi kukam le joron.
 %mor y le kape le jun achi kukam le joron.
 %eng
 %spa
C y kuk'ama le jun che pero ya k'o le koj le.
 %mor y kuk'ama le jun che pero ya k'o le koj le.
 %eng
 %spa
C xa jun che rech le, le koj.
 %mor xa jun che rech le, le koj.
 %eng
 %spa
C y kuya pa le jun koral jela le chuwa, chuwa le rachoch.
 %mor y kuya pa le jun koral jela le chuwa, chuwa le rachoch.
 %eng
 %spa
C y k'o le taq chij.
 %mor y k'o le taq chij.
 %eng
 %spa
C k'o: e taq aq jela le'.
 %mor /k'o: e taq aq jela le'.
 %eng
 %spa
Ca pares.
 = pares.
 %mor pares.
 %eng
 %spa
C pero chaqab' ya kukex rib' che le koj.
 %mor pero chaqab' ya kukex rib' che le koj.
 %eng
 %spa
C y kutij juntiro le taq ak' pa le jun tinimit.
 %mor y kutij juntiro le taq ak' pa le jun tinimit.
 %eng
 %spa
C y sibilaj ah xa k'an e taq achijab'.
 %mor y sibilaj ah xa k'an e taq achijab'.
 %eng
 %spa
*C19-14
C n k'o: ta le ak' xaq xe wi le taq b'aq.
 %mor n /k'o: ta le ak' xaq xe wi le taq b'aq.
 %eng
 %spa
Rik jas uwach?
 %mor jas u-wach?
 %eng
 %spa
Ca as uwach pelipe?
 = jas uwach pelipe?
 %mor jas u-wach pelipe?
 %eng
 %spa
C xaq jun b'aq n k'o: ta le le ak'.
 %mor xaq jun b'aq n /k'o: ta le le ak'.
 %eng
 %spa
Ca xa jun aq, xa a jun aq, kutijoh.
 = xa jun aq, xa a jun aq, kutijoh.
 %mor xa jun aq, xa a jun aq, k-0-u/tij-oh.
 %eng
 %spa
Ca axe'j awib' chuwach.
 = a kaxej awib' chuwach.
 %mor *a *k-0-a/xe'-j aw-ib' chi-u-wach.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
C k'o: le taq xik.
 %mor /k'o: le taq xik.
 %eng
 %spa
Ca axe'j awib'.
 = kaxe'j awib'.
 %mor *k-0-a/xe'-j aw-ib'.
 %eng
 %spa
Rik inxe'j wib'.
 %mor in/xe'-j w-ib'.
 %eng
 %spa
Ca le'e.
 = le'e.
 %mor le'e.
 %eng
 %spa
P kaxe'j awib' at?
 %mor k-0-a/xe'-j aw-ib' at?
 %eng
 %spa
P kaxe'j wib'?
 %mor k-0-a/xe'-j w-ib'?
 %eng
 %spa
Ca axib'in 'ut a pela.
 = a kaxib'in k'ut a pedra?
 %mor *a *k-0/xib'i-n k'u-t a pedra?
 %eng QY/N INCOMP-3A/scare-ABS then-T FAM pedra.
 %spa
P kaxib'inik pues.
 %mor k-0/xib'i-n-ik pues.
 %eng INCOMP-3A/scare-ABS-TIV EMPH.
 %spa
Rik azul.
 %mor azul.
 %eng
 %spa
Ca n.
 = n.
 %mor n.
 %eng
 %spa
P le jun xib'inel le jun jun e?
 %mor le jun /xib'i-n-el le jun jun e?
 %eng
 %spa
Ca le li'.
 = le ri'.
 %mor le ri'.
 %eng
 %spa
P m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
Ca a xa 'ujun kuchuk uwach.
 = a xa kujun kuchuk uwach.
 %mor a xa kujun k-0-u/chuk u-wach.
 %eng
 %spa
Rik jas k'ub'i le le k'uxab'al?
 %mor jas k'u u-b'i le le /k'ux-a-b'al?
 %eng
 %spa
Rik dah.
 %mor dah.
 %eng
 %spa
Ca m?
 = m?
 %mor m?
 %eng
 %spa
Rik jas k'ub'i le k'uxab'al?
 %mor jas k'u u-b'i le /k'ux-a-b'al?
 %eng
 %spa
Ca k'o: taj.
 = k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
*C19-15
C minester ku'an e jun trampa.
 %mor minester k-0-u/b'an e jun trampa.
 %eng
 %spa
Rik ama ka'an pu chare?
 %mor ama k-0-a/b'an pu chi-r-e?
 %eng
 %spa
C y lare kumulij le taq che'.
 %mor y lare k-0-u/muli-j le taq che'.
 %eng
 %spa
C y xe pa le jaron.
 %mor y x-0/b'e: pa le jaron.
 %eng
 %spa
Rik jas arikil choqa chare.
 %mor jas a-rikil /choq-a chi-r-e.
 %eng
 %spa
Ca as alikil?
 = jas arikil?
 %mor jas a-rikil?
 %eng
 %spa
C k'o: taj y.
 %mor /k'o: ta-j y.
 %eng
 %spa
Rik puro kab'ij chare.
 %mor puro k-0-a/b'i:-j chi-r-e.
 %eng
 %spa
C le jun ixpeq, k'o: le jun ixpeq.
 %mor le jun ixpeq, /k'o: le jun ixpeq.
 %eng
 %spa
C y kub'ij.
 %mor y kub'ij.
 %eng
 %spa
Ca le', le', jun xpeq tit e'.
 = le', le', jun xpeq tit e'.
 %mor le', le', jun xpeq tit e'.
 %eng
 %spa
Ca jun ixpeq e'.
 = jun ixpeq e'.
 %mor jun ixpeq e'.
 %eng
 %spa
Rat uy, kinxej wib'.
 %mor uy, k-0-in/xe'-j w-ib'.
 %eng
 %spa
Ca a kaxib'in 'ut?
 = a kaxib'in k'ut?
 %mor a k-0/xib'i-n k'u-t?
 %eng
 %spa
C jas k'o: puwach le ixpeq?
 %mor jas /k'o: pa u-wach le ixpeq?
 %eng
 %spa
C a Carlos.
 %mor a Carlos.
 %eng
 %spa
P utz kaya jun awe pa le pach?
 %mor utz k-0-a/ya' jun aw-e pa le pach?
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P utz kaya jun awe pa apach?
 %mor utz k-0-a/ya' jun aw-e pa a-pach?
 %eng
 %spa
C jas k'o:?
 %mor jas k'o:?
 %eng
 %spa
Ca n chik e'.
 = jachin chik e'?
 %mor jachin chi-k e'?
 %eng
 %spa
C jas k'o: puwach.
 %mor jas /k'o: pa u-wach.
 %eng
 %spa
P no, lixpeq e, ixpach chi'.
 %mor no, lixpeq e, ixpach /chi'.
 %eng
 %spa
Ca ay xchup na, le', le.
 = ay xchup na, le', le.
 %mor ay x-0/chup na, le', le.
 %eng
 %spa
Ca chupik.
 = a xchupik.
 %mor *a *x-0/chup-ik.
 %eng
 %spa
P wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
Ca le', chupik?
 = le', chupik?
 %mor le', /chup-ik?
 %eng
 %spa
P chup taj.
 %mor /chup ta-j.
 %eng
 %spa
C chup taj, y le ixpeq xub'ij che le jun achi.
 %mor /chup ta-j, y le ixpeq xub'ij che le jun achi.
 %eng
 %spa
*C19-16
Rik n k'o: ta jawi: kixpe wi o k'o:lik?
 %mor n /k'o: ta jawi: k-ix/pet wi o /k'o:-l-ik?
 %eng
 %spa
C le jun che' xa jun koj.
 %mor le jun che' xa jun koj.
 %eng
 %spa
P pares, kujpe ruk' e umiyal a lo'x.
 %mor pares, k-uj/pet r-uk' e u-miyal a lo'x.
 %eng
 %spa
Rik jachin chik e'?
 %mor jachin chik e'?
 %eng
 %spa
P chuwa tiox.
 %mor chi-u-wa tiox.
 %eng
 %spa
C y lucas ub'i?
 %mor y lucas u-b'i?
 %eng
 %spa
Rik ruk' are lal si'l?
 %mor r-uk' are le: al si'l?
 %eng
 %spa
Rik le mismo k'o: inaj jun chila?
 %mor le mismo /k'o: inaj jun chila?
 %eng
 %spa
C le jun achi, le kuya le le che' pa le jun sobal, pa le, le q'aq.
 %mor le jun achi, le kuya le le che' pa le jun sobal, pa le, le q'aq.
 %eng
 %spa
Rik mas kach'aw ri lare.
 %mor mas k-0/ch'aw ri le: are.
 %eng
 %spa
P mas no xa junam.
 %mor mas no xa junam.
 %eng
 %spa
C xaq'oq' le jaron, y le.
 %mor xaq'oq' le jaron, y le.
 %eng
 %spa
P junam taj, xaq karokorotik.
 %mor junam taj, xaq karokorotik.
 %eng
 %spa
P casi ma kaqalajin taj, kaqalajin taj.
 %mor casi ma k-0/q'alajin ta-j, k-0/q'alajin ta-j.
 %eng
 %spa
P jas kub'ij.
 %mor jas k-0-u/b'i:-j.
 %eng
 %spa
C kuraq pu chi le koj, y chanime.
 %mor kuraq pu chi le koj, y chanime.
 %eng
 %spa
Rik jas ub'i a Carlos?
 %mor jas u-b'i a Carlos?
 %eng
 %spa
Ca m?
 = m?
 %mor m?
 %eng
 %spa
Rik jas ub'i le riri' ri'?
 %mor jas ub'i le riri' ri'?
 %eng
 %spa
Ca as ub'i le li', Pelip?
 = jas ub'i le ri Pelip.
 %mor jas u-b'i le ri Pelip.
 %eng
 %spa
C le jun koj.
 %mor le jun koj.
 %eng
 %spa
Ca koj.
 = koj.
 %mor koj.
 %eng
 %spa
C y chanimi k'o: le taq rismal, le q'an.
 %mor y chanimi k'o: le taq rismal, le q'an.
 %eng
 %spa
Ca ixpeq.
 = ixpeq.
 %mor ixpeq.
 %eng
 %spa
C y le: k'o: lixpeq.
 %mor y le: k'o: lixpeq.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
*C19-17
C k'o: le ixpeq le'.
 %mor k'o: le ixpeq le'.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
C jela le'.
 %mor jela le'.
 %eng
 %spa
Ca y k'o: pu anaj ch'ich i'.
 = a k'o pu junaj chich' e.
 %mor a /k'o: pu jun naj chich' e.
 %eng
 %spa
C le inaj wich.
 %mor le inaj wich.
 %eng
 %spa
Ca a kixe'j?
 = a kixe'j?
 %mor a *k-0-ki/xe'-j?
 %eng
 %spa
C y le achi, k'o le achi.
 %mor y le achi, /k'o: le achi.
 %eng
 %spa
C kixe'j kib'.
 %mor k-0-ki/xe'-j k-ib'.
 %eng
 %spa
C y chanimi le koj k'o: le q'an rismal.
 %mor y chanimi le koj /k'o: le q'an r-ismal.
 %eng
 %spa
Rik yamero xijalo a Carlos.
 %mor yamero x-0-i/jal-o a Carlos.
 %eng
 %spa
P jawi: xe wih?
 %mor jawi: x-0/b'e: wih?
 %eng
 %spa
Rik x'e pa si' cha.
 %mor x-0/b'e: pa si' /cha'.
 %eng
 %spa
P pa si ya?
 %mor pa si ya?
 %eng
 %spa
Rik je cha xpatzataj ya le naj kolob' e?
 %mor je /cha' x-0/patz-taj ya le naj kolob' e?
 %eng yes /say COMP-3A/break-PASS2 now the DIM rope there?
 %spa
C y ya k'o le taq chikop.
 %mor y ya k'o le taq chikop.
 %eng
 %spa
P a kate pa si' a Carlos?
 %mor a k-at/b'e: pa si' a Carlos?
 %eng
 %spa
Ca tzij taj, sik.
 = tzij taj, xk'isik e.
 %mor tzij ta-j, *x-0/k'is-ik e.
 %eng
 %spa
C xk'isik e'.
 %mor x-0/k'is-ik e'.
 %eng
 %spa
Rik ke'e pa le si', sib' cha'.
 %mor k-e/b'e: pa le si', sib' /cha'.
 %eng
 %spa
C jawi: xpe wi le jun i:, le naj a kruz e?
 %mor jawi: x-0/pet wi le jun i:, le naj a kruz e?
 %eng
 %spa
Ca o taj.
 = k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
C le jun e', jawi: xpe wih?
 %mor le jun e', jawi: x-0/pet wih?
 %eng
 %spa
Rik je' a xatok ku' at a pedro che le rixtoril?
 %mor je' a x-at/ok ku' at a pedro che le rixtoril?
 %eng
 %spa
P xinoka'.
 %mor x-in/ok-a'.
 %eng
 %spa
Ca chituw pa lulew cha'.
 = katz'utuw pa lulew cha.
 %mor *k-0-*a/tz'utuw pa le: ulew /cha'.
 %eng
 %spa
Ca achupu'.
 = a kachupu'.
 %mor *a *k-0-a/chup-u'.
 %eng
 %spa
C chakojo le le.
 %mor ch-0-a/koj-o le le.
 %eng
 %spa
*C19-18
Ca uwach?
 = uwach?
 %mor u-wach?
 %eng
 %spa
Ca ma utz taj.
 = ma utz taj.
 %mor ma utz ta-j.
 %eng
 %spa
C jas uwach k'o: chuwa le jun wuj.
 %mor jas u-wach /k'o: chi-u-wa le jun wuj.
 %eng
 %spa
Ca ma utz taj e'.
 = ma utz taj e'.
 %mor ma utz ta-j e'.
 %eng
 %spa
C jasche ma utz taj?
 %mor jasche ma utz ta-j?
 %eng
 %spa
Ca ma utz taj.
 = ma utz taj.
 %mor ma utz ta-j.
 %eng
 %spa
Ca ma utz taj e' chili'.
 = ma utz taj e' chiri.
 %mor ma utz ta-j e' chiri.
 %eng
 %spa
C jas uwach ma utz taj?
 %mor jas uwach ma utz ta-j?
 %eng
 %spa
Ca le chili', le'.
 = le chiri le'.
 %mor le chiri le'.
 %eng
 %spa
C jas uwach le jun e'.
 %mor jas u-wach le jun e'.
 %eng
 %spa
C le jun tzikin e:
 %mor le jun tzikin e:
 %eng
 %spa
C jun kuch e kuk'am b'i le jun koj.
 %mor jun kuch e k-0-u/k'am b'i le jun koj.
 %eng
 %spa
Ca n k'o: ta chik i'.
 = n k'o: ta chik i'.
 %mor n /k'o: ta chi-k i'.
 %eng
 %spa
Ca i x'e wih.
 = jawi: x'e wih?
 %mor jawi: x-0/b'e: wih?
 %eng
 %spa
P jawi: x'e wi ki?
 %mor jawi: x-0/b'e: wih i?
 %eng
 %spa
P jawi x'e wih?
 %mor jawi x-0/b'e: wih?
 %eng
 %spa
Rik xa xuk'u wa la pelipe.
 %mor xa x-0-u/k'u wa le: a pelipe.
 %eng
 %spa
Ca uk'u wa la pelipe.
 = xuk'u wa la pelipe.
 %mor *x-0-u/k'u wa le: a pelipe.
 %eng
 %spa
C k'o: pa lu, luwarxa la lu'.
 %mor /k'o: pa lu, le: u-warxa le: a lu'.
 %eng
 %spa
C k'o: jela le le:.
 %mor /k'o: jela le le:.
 %eng
 %spa
P jawi xe wih?
 %mor jawi x-0/b'e: wih?
 %eng
 %spa
P a ma xa k'o: pa lapuwi.
 %mor a ma xa /k'o: pa le: a-puwi.
 %eng
 %spa
Ca k'o: taj.
 = k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
P ma k'o: taj.
 %mor ma /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
Rik amalay ma q'alaj taj sachik.
 %mor amalay ma q'alaj ta-j /sach-ik.
 %eng
 %spa
P ay jastzij a ma xa k'o: chawij?
 %mor ay jastzij a ma xa /k'o: chi-aw-ij?
 %eng
 %spa
Ca k'o: taj.
 = k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
P chatwalij impe', le k'o:lik e'.
 %mor ch-at/walij impe', le /k'o:-l-ik e'.
 %eng
 %spa
Ca le olik e sutz', le'.
 = le k'o:lik e' sutz', le'.
 %mor le /k'o:-l-ik e' sutz', le'.
 %eng
 %spa
Rik laj chiste la Carlos.
 %mor laj chiste le: a Carlos.
 %eng
 %spa
Rik iya la kutzumaj uchi' lale'.
 %mor iya la k-0-u/tzuma-j u-chi' le: ale'.
 %eng
 %spa
*C19-19
Rik jasche ma kaya chirij lupuwi' lal talin lale.
 %mor jasche ma k-0-a/ya' chi-r-ij le: u-puwi' le: al talin le: ale.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Rik ni modo xaq katze'ej.
 %mor ni modo xaq k-0-a/tze'-ej.
 %eng
 %spa
P we xa kaya'o kintoqij bi jun atokiya le.
 %mor we xa k-0-a/ya'-o k-0-in/toqi-j bi jun a-tokiya le.
 %eng
 %spa
C ma k'ut kaya taj.
 %mor ma k'ut k-0-a/ya' ta-j.
 %eng
 %spa
Ca qutuu le'.
 = qutuu le'.
 %mor qutuu le'.
 %eng
 %spa
Ca as uwach ka'anoh?
 = jas uwach ka'anoh.
 %mor jas u-wach k-0-a/b'an-oh.
 %eng
 %spa
P kawesaj le naj tukur.
 %mor k-0-aw/esa-j le naj tukur.
 %eng
 %spa
P kaqesaj le naj qalen chupam.
 %mor k-0-q/esa-j le naj qa-len chi-u-pam.
 %eng
 %spa
Ca tawen, tawen.
 = tawen, tawen.
 %mor tawen, tawen.
 %eng
 %spa
Rik le naj tuqar chi.
 %mor le naj tuqar /chi'.
 %eng
 %spa
Rik jas impe ub'i dah.
 %mor jas impe ub'i dah.
 %eng
 %spa
P inaj tuqul chi.
 %mor inaj tuqul /chi'.
 %eng
 %spa
Rik jas impe ub'i'.
 %mor jas impe ub'i'.
 %eng
 %spa
Ca ana inaj wiyon chalech.
 = qana inaj awiyon charech.
 %mor qa/b'an-a inaj awiyon chi-r-e-ch.
 %eng
 %spa
P jas uwach inaj wiyon?
 %mor jas uwach inaj wiyon?
 %eng
 %spa
P kach'ob' pu' at inaj wiyon.
 %mor k-0-a/ch'ob' pu' at inaj wiyon.
 %eng
 %spa
Ca inch'ob'a'.
 = kinch'ob'a.
 %mor *k-0-in/ch'ob'-a.
 %eng
 %spa
P jas uwach ka'an chareh.
 %mor jas u-wach k-0-a/b'an chi-r-eh.
 %eng
 %spa
Ca ot e:.
 = la k'ut e:.
 %mor *la k'u-t e:.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca enaj wiyone'.
 = le naj awiyone.
 %mor le naj awiyone.
 %eng
 %spa
P wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
C a katkowin ka'an?
 %mor a k-at/kowin k-0-a/b'an?
 %eng
 %spa
*C19-20
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C a katkowin ka'an le naj awiyon?
 %mor a k-at/kowin k-0-a/b'an le naj awiyon?
 %eng
 %spa
Ca asach?
 = jasach?
 %mor jasach?
 %eng
 %spa
Ca inkowin taj.
 = ma kinkowin taj.
 %mor ma k-in/kowin ta-j.
 %eng
 %spa
C jasche'.
 %mor jasche'.
 %eng
 %spa
Ca a kasutin k'u la'?
 = a kasutin k'u la'?
 %mor a k-0/suti-n k'u la'?
 %eng QY/N INCOMP-3A/turn-ABS EMPH then?
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca asutin k'u la'.
 = a kasutin k'u la.
 %mor a kasutin k'u la.
 %eng
 %spa
Ca aqesuj e qalen chupam. ***
 = kaqesaj e qalen chupam.
 %mor k-0-q/esa-j e qa-len chi-u-pam.
 %eng
 %spa
P kaqesaj e qalen chupam.
 %mor k-0-q/esa-j e qa-len chi-u-pam.
 %eng
 %spa
Ca je'.
 = je'.
 %mor je'.
 %eng
 %spa
P chawiyej impe na'.
 %mor ch-0-aw/iye'-j impe na'.
 %eng
 %spa
P tek'uri keqaloq' taj jasa qech chuwa tiox.
 %mor tek'uri k-0-e-qa/loq' ta-j jasa q-e-ch chi-u-wa tiox.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P pares.
 %mor pares.
 %eng
 %spa
Ca ewi x'e wi?
 = jawi: x'e wi?
 %mor jawi: x-0/b'e: wi?
 %eng
 %spa
Ca e k'o: wi le naj naj, naj campo.
 = jawi: k'o: wi le naj campo.
 %mor jawi: /k'o: wi le naj campo.
 %eng
 %spa
C le naj nutzu.
 %mor le naj nutzu.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P inaj nu tzu.
 %mor inaj nu tzu.
 %eng
 %spa
N inaj tzu chi?
 %mor inaj tzu /chi'?
 %eng
 %spa
P le naj atz'u cha a Carlos.
 %mor le naj a-tz'u /cha' a Carlos.
 %eng
 %spa
C le are k'o taj.
 %mor le are /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
Ca ey tz'u' chi k'o: taj.
 = ey tz'u' chi k'o: taj.
 %mor ey tz'u' chi /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
Ca ah le sutinik. ***
 = ah le kasutinik.
 %mor ah le *k-0/suti-n-ik.
 %eng ah the INCOMP-3A/turn-ABS-TIV.
 %spa
Rik chana b'i chupalaj a pelipe cha.
 %mor ch-0-a/b'an-a b'i chi-u-palaj a pelipe /cha'.
 %eng
 %spa
Rik ka'an kan rumal awiyon.
 %mor k-0-a/b'an kan r-umal awiyon.
 %eng
 %spa
*C19-21
Ca e wi al ku'z.
 = jawi xe wi al kuz.
 %mor *jawi *x-0/b'e: wi al kuz.
 %eng
 %spa
P jas uwach.
 %mor jas uwach.
 %eng
 %spa
Ca e wih?
 = jawi x'e wih.
 %mor *jawi *x-0/b'e: wih.
 %eng
 %spa
Rik xa karilo cha.
 %mor xa k-0-r/il-o /cha'.
 %eng
 %spa
P tzi ka kayilab' chik.
 %mor tzi ka /kayilab' chik.
 %eng
 %spa
Ca naj jun.
 = naj jun.
 %mor naj jun.
 %eng
 %spa
P kawilo al ku'z.
 %mor k-0-aw/il-o al ku'z.
 %eng
 %spa
Ca ku'z.
 = al ku'z.
 %mor *al ku'z.
 %eng
 %spa
C jasche xrelaqaj lawuj lal kuz?
 %mor jasche x-0-r/elaqa-j le: a-wuj le: al kuz?
 %eng
 %spa
Ca o ta chik.
 = k'o: ta chik.
 %mor /k'o: ta chi-k.
 %eng
 %spa
Ca xa we' in.
 = xa we' in.
 %mor xa w-e' in.
 %eng
 %spa
P jawi: x'e wih?
 %mor jawi: x-0/b'e: wih?
 %eng
 %spa
Ca atzuachikuj u'uk' al kuz.
 = jatzukuj ruk' al ku'z.
 %mor /*j-0-a/tzuku-j *r-uk' al ku'z.
 %eng
 %spa
P k'o: taj ya'.
 %mor /k'o: ta-j ya'.
 %eng
 %spa
Ca atzukuj e nupuwi'.
 = jatzukuj e nupuwi'.
 %mor /*j-0-a/tzuku-j e nu-puwi'.
 %eng
 %spa
P n ko taj.
 %mor n /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
P n k'o ta ya le.
 %mor n /k'o: ta ya le.
 %eng
 %spa
Ca le', le'.
 = le', le'.
 %mor le', le'.
 %eng
 %spa
P i k'o: awuk'.
 %mor i /k'o: aw-uk'.
 %eng
 %spa
Rik a kakoj e, tomi'.
 %mor a k-0-a/koj e, tomi'.
 %eng
 %spa
C a utz kinkoj le in.
 %mor a utz k-0-in/koj le in.
 %eng
 %spa
C le.
 %mor le.
 %eng
 %spa
Ca xa at al comb'ito.
 = xa at al comb'ito.
 %mor xa at al comb'ito.
 %eng
 %spa
C xaq ximpe pa santuwari.
 %mor xaq ximpe pa santuwari.
 %eng
 %spa
Rat xa ataj compit.
 %mor xa ataj compit.
 %eng
 %spa
Rik xa je ko la kay choqa chare.
 %mor xa je /k'o: la kay /choq-a chi-r-e.
 %eng
 %spa
Ca xa al kay camb'ito chi'.
 = xa je al kay comb'ito chi.
 %mor xa *je al kay comb'ito /chi'.
 %eng
 %spa
*C19-22
C a ka'an ruk' wuk'.
 %mor a k-0-a/b'an r-uk' w-uk'.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
C a ka'an wuk' le comb'ito.
 %mor a k-0-a/b'an w-uk' le comb'ito.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
C aka'an le camb'ito wuk'.
 %mor aka'an le camb'ito wuk'.
 %eng
 %spa
Rik xa ka'an le camb'ito ruk'.
 %mor xa k-0-a/b'an le camb'ito r-uk'.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Rik chana jun comb'ito ruk'.
 %mor ch-0-a/b'an-a jun comb'ito r-uk'.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Rik chana jun comb'ito ruk'.
 %mor ch-0-a/b'an-a jun comb'ito r-uk'.
 %eng
 %spa
Ca a ko naa pi koj?
 = a k'o: pu na le koj?
 %mor a /k'o: *pu na *le koj?
 %eng
 %spa
C aj je' a k'o qak'oj.
 %mor aj je' a /k'o qa-k'oj.
 %eng
 %spa
P iya tzi ko koj.
 %mor iya tzi /k'o: koj.
 %eng
 %spa
C k'o le jun koj pa wachoch.
 %mor /k'o: le jun koj pa wachoch.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
C k'o: le jun k'oj.
 %mor /k'o: le jun k'oj.
 %eng
 %spa
C k'o: nukoj pa le wachoch.
 %mor /k'o: nu-koj pa le w-achoch.
 %eng
 %spa
Rik k'o lakoj cha.
 %mor /k'o: le: a-koj /cha'.
 %eng
 %spa
Ca ke'eb' puch'.
 = e ke'eb' puch?
 %mor e ke'eb' pu-ch?
 %eng
 %spa
P keb' jun awe.
 %mor keb' jun aw-e.
 %eng
 %spa
C a utz kakojo.
 %mor a utz k-0-a/koj-o.
 %eng
 %spa
Ca axi a xik'am k'u le nukalamela.
 = axi a xik'am k'u le nu-caramelo.
 %mor axi a x-0-i/k'am k'u le nu-caramelo.
 %eng
 %spa
Rat a xik'am ukaramela cha'?
 %mor a x-0-i/k'am u-karamela /cha'?
 %eng
 %spa
C kink'am taj.
 %mor k-0-in/k'am ta-j.
 %eng
 %spa
P ri, k'o: waral le.
 %mor ri, /k'o: waral le.
 %eng
 %spa
P xama kawesaj koq e le, le caramel.
 %mor xama k-0-aw/esa-j koq e le, le caramel.
 %eng
 %spa
P xa ma caramela.
 %mor xa ma caramela.
 %eng
 %spa
*C19-23
Rat jas xa'ano?
 %mor jas x-0-a/b'an-o?
 %eng
 %spa
P caramela ay.
 %mor caramela ay.
 %eng
 %spa
C oy kakojo:'.
 %mor oy k-0-a/koj-o:'.
 %eng
 %spa
Ca uy chi'.
 = uy chi'.
 %mor uy /chi'.
 %eng
 %spa
Ca as uwach e li' Pelip?
 = jas uwach e ri Pelip?
 %mor jas u-wach e ri Pelip?
 %eng
 %spa
C jun camion, le' ke pa le keb'.
 %mor jun camion, le' ke pa le keb'.
 %eng
 %spa
P are ku le tun le kekuje pa q'ij o xaq xe wi le chaqab'?
 %mor are ku le tun le k-e/kuj-e pa q'ij o xaq xe wi le chaqab'?
 %eng
 %spa
Ca no', o ta chi.
 = no', k'o: ta chik.
 %mor no', /k'o: ta chi-*k.
 %eng
 %spa
Ca le:, o ta ulij chik e kab'.
 = le:, ma k'o: ta le rij chik e keab'.
 %mor le:, *ma /k'o: ta *le rij chi-k e kab'.
 %eng
 %spa
Ixoq ix k'olik.
 %mor ix /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
Rat uj k'olik.
 %mor uj /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
Ixoq xa'an ne awa.
 %mor x-0-a/b'an ne a-wa.
 %eng
 %spa
Rat xinan nuwa.
 %mor x-0-in/b'an nu-wa.
 %eng
 %spa
C le, le.
 %mor le, le.
 %eng
 %spa
Ca i olik, ix olik, ix olik ati'e.
 = ix k'o:lik at.
 %mor ix /k'o:-l-ik at.
 %eng
 %spa
Ca ay, si jun nu.
 = ay, si jun nu.
 %mor ay, si jun nu.
 %eng
 %spa
C le.
 %mor le.
 %eng
 %spa
Ca lex.
 = lex.
 %mor lex.
 %eng
 %spa
P chana b'i pa lawantana, a Carlos.
 %mor ch-0-a/b'an-a b'i pa le: a-wantana, a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P chana pa le wantana le'.
 %mor ch-0-a/b'an-a pa le wantana le'.
 %eng
 %spa
P chak'aqa b'ik.
 %mor ch-0-a/k'aq-a b'i-k.
 %eng
 %spa
Ca ay, la 'ut e'.
 = ay, la k'ut e'.
 %mor ay, la k'u-t e'.
 %eng
 %spa
C chaya chuwa a Carlos.
 %mor ch-0-a/ya' chi-u-wa a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca achike'?
 = jachike'.
 %mor jachike'.
 %eng
 %spa
P jawi: xaya wi le jun wuj?
 %mor jawi: x-0-a/ya' wi le jun wuj?
 %eng
 %spa
*C19-24
C le naj awiyon, le naj awiyon.
 %mor le naj awiyon, le naj awiyon.
 %eng
 %spa
Rik a ki lawech xukula Pelip, a Carlos?
 %mor a ki le: aw-e-ch x-0-u/kul-a Pelip, a Carlos?
 %eng
 %spa
Ca ki'.
 = ki'.
 %mor ki'.
 %eng
 %spa
P a ki xkanataj b'i mal lanan?
 %mor a ki x-0/kan-taj b'i mal le: a-nan?
 %eng
 %spa
Rik a ki xukula Pelip lawuj?
 %mor a ki x-0-u/kul-a Pelip le: a-wuj?
 %eng
 %spa
C k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
Ca le', pape'.
 = le', pape'.
 %mor le', pape'.
 %eng
 %spa
C k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
P ah, jachike'?
 %mor ah, jachike'?
 %eng
 %spa
Rik no, ruk' a pedra.
 %mor no, r-uk' a pedra.
 %eng
 %spa
Rik katzukuj ruk' a pedro.
 %mor k-0-a/tzuku-j r-uk' a pedro.
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik.
 = k'o:lik.
 %mor /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
P jawi: k'o: wih?
 %mor jawi: /k'o: wih?
 %eng
 %spa
C jawi: k'o: wih?
 %mor jawi: /k'o: wih?
 %eng
 %spa
Ca chatak'alawe'.
 = chatak'ala impe.
 %mor ch-at/tak'-al-a impe.
 %eng
 %spa
P ay, ma kuq'i ta qajoq.
 %mor ay, ma k-0-u/q'i ta qaj-oq.
 %eng
 %spa
C k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
Ca chal, al.
 = chal, al.
 %mor chal, al.
 %eng
 %spa
C xpetik, le, le.
 %mor x-0/pet-ik, le, le.
 %eng
 %spa
Rik jun sal kelik.
 %mor jun sal k-0/el-ik.
 %eng
 %spa
P chatak'ale ku ne ya.
 %mor ch-at/tak'-al-e ku ne ya.
 %eng
 %spa
P utzukum chi uk'o:lib'al le jun.
 %mor u/tzuku-m chi u/k'o:-l-b'al le jun.
 %eng
 %spa
Rik esaramey xa je raqan e Pelipa lale?
 %mor esaramey xa je r-aqan e Pelipa lale?
 %eng
 %spa
C le Carlos, le:, le:.
 %mor le Carlos, le:, le:.
 %eng
 %spa
Ca uyo, uyo e ah.
 = uyo, uyo e ah.
 %mor uyo, uyo e ah.
 %eng
 %spa
Rik ma je ti'a lu'anom le naj ak'al.
 %mor ma je ti'a le: u/b'an-om le naj ak'al.
 %eng
 %spa
Rik mas kakowina chusetetexik jela le.
 %mor mas k-0/kowin-a chi u/set-ete-x-ik jela le.
 %eng
 %spa
*C19-25
C chaya chuwa 'in, a Carlos.
 %mor ch-0-a/ya' chi-u-wa 'in, a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca ay ya le'.
 = ay ya le'.
 %mor ay ya le'.
 %eng
 %spa
P jachapa jela le?
 %mor /j-0-a/chap-a jela le?
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
Rik Jesus, xa nim ya ku'an ujatatexik.
 %mor Jesus, xa nim ya k-0-u/b'an u/jat-ate-x-ik.
 %eng
 %spa
P jawi: x'e wih?
 %mor jawi: x-0/b'e: wih?
 %eng
 %spa
C a xariqoh?
 %mor a x-0-a/riq-oh?
 %eng
 %spa
Ca a chapa chi juntij.
 = chapa chi jutij.
 %mor /chap-a chi jutij.
 %eng
 %spa
Ca a kuch chik.
 = a kuch chik.
 %mor a kuch chi-k.
 %eng
 %spa
Ca a k'o: chik.
 = a k'o: chik.
 %mor a /k'o: chi-k.
 %eng
 %spa
P le, x'ek, le, le.
 %mor le, x-0/b'e:-ik, le, le.
 %eng
 %spa
P xopan ruk' e radio ri?
 %mor x-0/opan r-uk' e radio ri?
 %eng
 %spa
C le, le k'o pa le si'.
 %mor le, le /k'o: pa le si'.
 %eng
 %spa
Ca awi: k'o wih?
 = jawi: k'o: wih?
 %mor jawi: /k'o: wih?
 %eng
 %spa
N jas kub'ij?
 %mor jas k-0-u/b'i:-j?
 %eng
 %spa
P le:.
 %mor le:.
 %eng
 %spa
C xel b'i pa le, pa le uchijah.
 %mor xel b'i pa le, pa le u-chijah.
 %eng
 %spa
Ca k'o: taj.
 = k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
C le: k'o: pa le camion.
 %mor le: /k'o: pa le camion.
 %eng
 %spa
P k'o:lik.
 %mor /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
P k'o: waral le'.
 %mor /k'o: waral le'.
 %eng
 %spa
Ca o ta chik.
 = k'o: ta chik.
 %mor /k'o: ta chi-k.
 %eng
 %spa
C k'o: taj?
 %mor /k'o: ta-j?
 %eng
 %spa
P jawi: x'e wih?
 %mor jawi: x-0/b'e: wih?
 %eng
 %spa
Ca tzaqik.
 = xtzaqik.
 %mor *x-0/tzaq-ik.
 %eng
 %spa
C xtzaq pa lawarxa.
 %mor x-0/tzaq pa le: a-warxa.
 %eng
 %spa
Ca x'e pa le wantana'.
 = x'e pa le wantana'.
 %mor x-0/b'e: pa le wantana'.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca x'e wi pa le wantana?
 = x'e wi pa le wantana?
 %mor x-0/b'e: wi pa le wantana?
 %eng
 %spa
*C19-26
P jawi k'o wih?
 %mor jawi /k'o: wih?
 %eng
 %spa
P jama loq.
 %mor /j-0-a/k'am-a la-oq.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P jama loq.
 %mor /j-0-a/k'am-a la-oq.
 %eng
 %spa
Ca li'?
 = ri'.
 %mor ri'.
 %eng
 %spa
P kawil qajoq.
 %mor k-0-aw/il qaj-oq.
 %eng
 %spa
Ca no', li' k'o:lik.
 = no', ri k'o:lik.
 %mor no', ri /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
Ca k'o: chili' li.
 = k'o: chiri' ri'.
 %mor /k'o: chiri' ri'.
 %eng
 %spa
Rik xaq kuk'u rib' chirij a pedra.
 %mor xaq k-0-u/k'u r-ib' chi-r-ij a pedra.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
P uy, uy.
 %mor uy, uy.
 %eng
 %spa
Rik chana b'i' chirij a pelipe.
 %mor ch-0-a/b'an-a b'i' chi-r-ij a pelipe.
 %eng
 %spa
Ca ana la na nuchul.
 = ken'ana na nuchul.
 %mor *k-0-*e-*in/b'an-a !la na nu-chul.
 %eng
 %spa
N jat ja'ana pa le b'e', pa le b'e.
 %mor /j-at /j-0-a/b'an-a pa le b'e', pa le b'e.
 %eng
 %spa
N jat jela'.
 %mor /j-at jela'.
 %eng
 %spa
Rik ay dios dih n kab'ij taj.
 %mor ay dios dih n k-0-a/b'i:-j ta-j.
 %eng
 %spa
Rat chu'ana wi chila.
 %mor ch-0-u/b'an-a wi chila.
 %eng
 %spa
N qab'aqik k'isik.
 %mor qa-b'aqik /k'is-ik.
 %eng
 %spa
Ca le: to' n'o tullanta.
 = le: n k'o: tullanta.
 %mor le: n /k'o: ta u-llanta.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca le' k'o: tullanta ya.
 = le' k'o: tullanta ya.
 %mor le' /k'o: ta u-llanta ya.
 %eng
 %spa
Ca je', le'.
 = je', le'.
 %mor je', le'.
 %eng
 %spa
P n kawilo?
 %mor n k-0-aw/il-o?
 %eng
 %spa
P xa chikaj ka'e wi.
 %mor xa chi-kaj k-0/b'e: wi.
 %eng
 %spa
Rik jab'ij che le pelipe chupatza lullanta.
 %mor /j-0-a/b'i:-j che le pelipe ch-0-u/patz-a le: u-llanta.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P n kawilo?
 %mor n k-0-aw/il-o?
 %eng
 %spa
P xa chikaj ka'e wi.
 %mor xa chi-kaj k-0/b'e: wi.
 %eng
 %spa
*C19-27
Rik chupatza lullanta a Carlos.
 %mor ch-0-u/patz-a le: u-llanta a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca m?
 = m?
 %mor m?
 %eng
 %spa
Rik chab'ij che la pelipe.
 %mor ch-0-a/b'i:-j che le: a pelipe.
 %eng
 %spa
C chaya che lal ku'z.
 %mor ch-0-a/ya' che le: al ku'z.
 %eng
 %spa
Rik chapatza lullanta choqe chare.
 %mor ch-0-a/patz-a le: u-llanta /choq-a chi-r-e.
 %eng
 %spa
C chaya lal le llanta.
 %mor ch-0-a/ya' lal le llanta.
 %eng
 %spa
P chaya lal llanta chi.
 %mor ch-0-a/ya' lal llanta /chi'.
 %eng
 %spa
Ca chapatza lullanta.
 = chapatza lullanta.
 %mor ch-0-a/patz-a le: u-llanta.
 %eng
 %spa
C ni modo.
 %mor ni modo.
 %eng
 %spa
Rik laj sal kel la pelipe le'.
 %mor laj sal k-0/el le: a pelipe le'.
 %eng
 %spa
C xa ka'e pa le.
 %mor xa ka'e pa le.
 %eng
 %spa
P chaya lullanta chi'.
 %mor ch-0-a/ya' le: u-llanta /chi'.
 %eng
 %spa
Rik jasche a pelipe tzi n kachib' taj jas ri ka'ano?
 %mor jasche a pelipe tzi n k-0-a/ch'ob' ta-j jas ri k-0-a/b'an-o?
 %eng
 %spa
C at picaro kacha che lal kuz.
 %mor at picaro k-at/cha' che le: al kuz.
 %eng
 %spa
Ca le xa kapaqapanik chi?
 = le xa kapaqapatik chi.
 %mor le xa k-0/paq-apat-ik /chi'.
 %eng
 %spa
Rik xa kat'oponik chi?
 %mor xa k-at/opan-ik /chi'?
 %eng
 %spa
Rat xa kapoqowisanik kacha kinto.
 %mor xa k-0/poq'ow-isa-n-ik k-0/cha' k-0-in/ta'-o.
 %eng
 %spa
C katxojowik.
 %mor k-at/xojow-ik.
 %eng
 %spa
Ca ah.
 = ah.
 %mor ah.
 %eng
 %spa
C a katxojowik?
 %mor a k-at/xojow-ik?
 %eng
 %spa
Ca a piya le'.
 = a piya le'.
 %mor a piya le'.
 %eng
 %spa
P b'ay we xaseq'ij jun aqan che lale b'ay.
 %mor b'ay we x-0-a/seq'i-j jun aqan che lale b'ay.
 %eng
 %spa
*C19-29
Rat sus pach kamik laj naj kilona wi.
 %mor sus pach kamik laj naj kilona wi.
 %eng
 %spa
P xaq k'u re wi lale xe wi taj.
 %mor xaq k'u re wi lale xe wi taj.
 %eng
 %spa
Rat jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca le in chik.
 = le in chik.
 %mor le in chi-k.
 %eng
 %spa
P xewi la le no.
 %mor xewi la le no.
 %eng
 %spa
Rat xewi k'ut.
 %mor xewi k'u-t.
 %eng
 %spa
Ca k'o ta chik.
 = k'o ta chik.
 %mor /k'o: ta chi-k.
 %eng
 %spa
C n k'o: ta chik.
 %mor n /k'o: ta chi-k.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C jawi: k'o: wi lawuj ruk' e taq avion.
 %mor jawi: /k'o: wi le: a-wuj r-uk' e taq avion.
 %eng
 %spa
P joropa taq k'u rajil lale'?
 %mor joropa taq k'u rajil lale'?
 %eng
 %spa
Ca o ta chik.
 = o ta chik.
 %mor *n /k'o: ta chi-k.
 %eng
 %spa
Ca ay xetzalob'ik.
 = ay xetzalob'ik.
 %mor ay x-0/etzalob'-ik.
 %eng
 %spa
P chama k'ut o Carlos. ***
 %mor ch-0-a/k'am-a k'u-t a Carlos.
 %eng
 %spa
P xame xawetzalob'aj.
 %mor xame x-0-aw/etzalob'-b'a-j.
 %eng
 %spa
Ca inwesaj b'ik.
 = kinwesaj b'ik.
 %mor *k-0-inw/esa-j b'i-k.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca awila chik.
 = chawila chik.
 %mor *ch-0-aw/il-a chi-k.
 %eng
 %spa
Ca xa jun koj.
 = xa jun koj.
 %mor xa jun koj.
 %eng
 %spa
C k'o: ta chik, k'o: ta chik.
 %mor /k'o: ta chi-k, /k'o: ta chi-k.
 %eng
 %spa
Ca chupik, chupik le', le'.
 = xchupik le, le.
 %mor *x-0/chup-ik le, le.
 %eng
 %spa
C k'o: taj, k'o taj.
 %mor /k'o: ta-j, /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
C jas uwach lale'?
 %mor jas uwach lale'?
 %eng
 %spa
Ca le', le'.
 = le', le'.
 %mor le', le'.
 %eng
 %spa
C xaq laqab'.
 %mor xaq le: a-qab'.
 %eng
 %spa
*C19-29
Rik jas ub'i cha'.
 %mor jas u-b'i' /cha'.
 %eng
 %spa
C xaq la q'ab' le'.
 %mor xaq laq'ab' le'.
 %eng
 %spa
Ca elik e'.
 = xelik e'.
 %mor x-0/el-ik e'.
 %eng
 %spa
Ca ixi'.
 = ixi'.
 %mor ixi'.
 %eng
 %spa
C wech in.
 %mor wech in.
 %eng
 %spa
Ca atzukuj chi b'a lawaa.
 = katzukuj a chi b'a lawa.
 %mor *k-0-a/tzuku-j a chi b'a le: a-wa.
 %eng
 %spa
C we in we in we in nutzu.
 %mor we in we in we in nutzu.
 %eng
 %spa
Ca ma o ta chik.
 = ma k'o: ta chik.
 %mor ma /k'o: ta chi-k.
 %eng
 %spa
Ca o ta chik.
 = k'o: ta chik.
 %mor /k'o: ta chi-k.
 %eng
 %spa
Rat ay len tzu.
 %mor ay len tzu.
 %eng
 %spa
Rik xpaxi lutz'u le jun.
 %mor x-0/pax-i le: u-tz'u le jun.
 %eng
 %spa
Rik le tzu'.
 %mor le tzu'.
 %eng
 %spa
Ca achap e tzu.
 = kachap le tz'u?
 %mor *k-0-a/chap le tz'u?
 %eng
 %spa
Rik xpax e itz'u.
 %mor x-0/pax e itz'u.
 %eng
 %spa
Rat are le tz'u chi.
 %mor are le tz'u /chi'.
 %eng
 %spa
Rik we in e tz'u kacha lak'al.
 %mor we in e tz'u k-0/cha' le: ak'al.
 %eng
 %spa
Rat ay le tz'u.
 %mor ay le tz'u.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
P jas upatan a Carlos.
 %mor jas u-patan a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca le', nan le naj nu.
 = le naj nuxar.
 %mor le naj nu-xar.
 %eng
 %spa
Rat jawi: xe wi le tzuq chi?
 %mor jawi: x-0/b'e: wi le tzuq /chi'?
 %eng
 %spa
Rik a ka'ana tzuqutzik a pelipe.
 %mor a k-0-a/b'an-a /tzuq-utzik a pelipe.
 %eng
 %spa
Ca nu len, nan.
 = nu len, nan.
 %mor nu len, nan.
 %eng
 %spa
Rat are le nutz'uq chi.
 %mor are le nu-tz'uq /chi'.
 %eng
 %spa
*C19-30
N jasach.
 %mor jasach.
 %eng
 %spa
Ca nulen nan.
 = nulen nan.
 %mor nu-len nan.
 %eng
 %spa
C a Carlos.
 %mor a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca a ki kana ixim?
 = a ki kana ixim?
 %mor a ki k-0-a/b'an-a ixim?
 %eng
 %spa
P jawi le'.
 %mor jawi le'.
 %eng
 %spa
C ah le.
 %mor ah le.
 %eng
 %spa
Rik ay no.
 %mor ay no.
 %eng
 %spa
Rat kuk'ayij rixim mal luqul cha.
 %mor k-0-u/k'ayi-j ri ixim mal le: u-qul /cha'.
 %eng
 %spa
Rik kukayij ixim.
 %mor k-0-u/k'ayi-j ixim.
 %eng
 %spa
Ca nan, nan.
 = nan, nan.
 %mor nan, nan.
 %eng
 %spa
Rik k'o ne jun alun xuya kan la xtup. ***
 %mor /k'o: ne jun a-len x-0-u/ya' kan le: a xtup.
 %eng
 %spa
Rik kopan keb' len i.
 %mor k-0/opan keb' len i.
 %eng
 %spa
Rik xya jun awe iwir.
 %mor x-0/ya'-PASS1 jun aw-e iwir.
 %eng
 %spa
Ca nan.
 = nan.
 %mor nan.
 %eng
 %spa
N jasach?
 %mor jasach?
 %eng
 %spa
Ca nupan.
 = nupan.
 %mor nu-pan.
 %eng
 %spa
N k'o: ya lalen.
 %mor /k'o: ya le: a-len.
 %eng
 %spa
Ca nupa 'in.
 = nupan in.
 %mor nu-pan in.
 %eng
 %spa
N jawi: k'o: wi le.
 %mor jawi: /k'o: wi le.
 %eng
 %spa
Rik ay xalyojtaj b'a.
 %mor ay x-at/yoj-taj b'a.
 %eng ay COMP-2A/scold-PASS2 then.
 %spa
Rik ay kalril k'u la la pelipe solo kaxlan wa kawaj.
 %mor ay k-at-r/il k'u la le: a pelipe solo kaxlan wa k-0-aw/a-j.
 %eng
 %spa
Ca nan.
 = nan.
 %mor nan.
 %eng
 %spa
N chata jun kaxlan wa che la pelipe.
 %mor ch-0-a/ta' jun kaxlan wa che le: a pelipe.
 %eng
 %spa
Ca nan.
 = nan.
 %mor nan.
 %eng
 %spa
*C19-31
N jasach dah?
 %mor jasach dah?
 %eng
 %spa
Ca le nu pan.
 = le nu pan.
 %mor le nu pan.
 %eng
 %spa
N piri k'o: ya la ku wi la le ne.
 %mor piri /k'o: ya la ku wi la le ne.
 %eng
 %spa
Ca xa jun len.
 = xa jun len.
 %mor xa jun len.
 %eng
 %spa
N n k'u le jun len e xuya la xtup.
 %mor n k'u le jun len e x-0-u/ya' le: a xtup.
 %eng
 %spa
Ca jun len chik.
 = jun len chik.
 %mor jun len chik.
 %eng
 %spa
N je'.
 %mor je'.
 %eng
 %spa
Ca o ta ya'a, le'.
 = k'o: ta ya'a le.
 %mor /k'o: ta ya'a le.
 %eng
 %spa
N n ko ta b'a xu la xtup.
 %mor n /k'o: ta b'a xu le: a xtup.
 %eng
 %spa
Rik chata jun awe che la pelipa.
 %mor ch-0-a/ta jun aw-e che le: a pelipa.
 %eng
 %spa
Rik chara jun nulen choqa chare'. ***
 %mor ch-0-a/ya' jun nu-len /choq-a chi-r-e'.
 %eng
 %spa
Ca nan.
 = nan.
 %mor nan.
 %eng
 %spa
N k'o: ta nulen in e'.
 %mor /k'o: ta nu-len in e'.
 %eng
 %spa
Ca noh.
 = noh.
 %mor noh.
 %eng
 %spa
N sa'aj.
 %mor /sa'aj.
 %eng
 %spa
Rik ay nan xaq kak'ut chuwach.
 %mor ay nan xaq k-0-a/k'ut chi-u-wach.
 %eng
 %spa
Rik xaq kaxlanwaq chik kutijo. ***
 %mor xa-q kaxlanwah chi-k k-0-u/tij-o.
 %eng
 %spa
Rik tek'uri xtzenik e.
 %mor tek'uri x-0/tze'-n-ik e.
 %eng
 %spa
C jas ka'an ruk' jun len a Carlos?
 %mor jas ka'an ruk' jun len a Carlos?
 %eng
 %spa
C jas kaloq'.
 %mor jas kaloq'.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
C jas kaloq'oh?
 %mor jas kaloq'oh?
 %eng
 %spa
Ca xeka.
 = xeka.
 %mor xeka.
 %eng
 %spa
P xeka.
 %mor xeka.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
*C19-32
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P weneno le xeka.
 %mor weneno le xeka.
 %eng
 %spa
N xinya b'i le jun len e'.
 %mor x-0-in/ya' b'i le jun len e'.
 %eng
 %spa
N kak'am le nuwelta.
 %mor k-0-a/k'am le nu-welta.
 %eng
 %spa
Rat m kuk'am b'ik.
 %mor m k-0-u/k'am b'i-k.
 %eng
 %spa
C jawi: kaloq' wi.
 %mor jawi: k-0-a/loq' wi.
 %eng
 %spa
Rik joropa pu wach xaya b'i chare.
 %mor joropa pa u-wach x-0-a/ya' b'i chi-r-e.
 %eng
 %spa
N da cha.
 %mor da /cha'.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
N cinca len.
 %mor cinca len.
 %eng
 %spa
Rik ay Dios.
 %mor ay Dios.
 %eng
 %spa
N pa.
 %mor pa.
 %eng
 %spa
Rat kuk'is kan la laj tira na.
 %mor k-0-u/k'is kan la laj tira na.
 %eng
 %spa
Rik xama kuk'am chu la kuku la.
 %mor xama k-0-u/k'am chu la kuku la.
 %eng
 %spa
N ay Dios katinch'ayo we xa kak'am la kuku chare.
 %mor ay Dios k-at-in/ch'ay-o we xa k-0-a/k'am la kuku chi-r-e.
 %eng
 %spa
C le junu len.
 %mor le junu len.
 %eng
 %spa
Rat xachukuj chi kanoq xe'ek.
 %mor xa/chuku-j chi kan-oq x-e/b'e:-ik.
 %eng
 %spa
Rat le kach'awik x'e chu k'amik u kaxlan wa.
 %mor le k-0/ch'aw-ik x-0/b'e: chi u/k'am-ik u-kaxlan wa.
 %eng
 %spa
P are ne utz re la kutij, kaxlan wah.
 %mor are ne utz r-e la k-0-u/tij, kaxlan wah.
 %eng
 %spa
Rat ronojel q'i:j ocho kutijo.
 %mor r-onojel q'i:j ocho k-0-u/tij-o.
 %eng
 %spa
Rat are k'ax kukamib'ej.
 %mor are k'ax k-0-u/k'am-ib'e-j.
 %eng
 %spa
P xa xkamanisaxa mal lunan.
 %mor xa x-0/kam-an-isa-x-a mal le: u-nan.
 %eng just COMP-3A/die-ABS-CAUSE-PASS1-TDEP because the 3e-mother
 %spa
Rat xa k'u la'.
 %mor xa k'u la'.
 %eng
 %spa
N ah no.
 %mor ah no.
 %eng
 %spa
*C19-33
P xa puro kaxlan wa kutij al lipa?
 %mor xa puro kaxlan wa k-0-u/tij al lipa?
 %eng
 %spa
N puro k'ut.
 %mor puro k'u-t.
 %eng
 %spa
Rat ma kawa taj ma kutij ta wa.
 %mor ma k-0/wa' ta-j ma k-0-u/tij ta wa.
 %eng
 %spa
Rat tzi puro kaxlan wa upam.
 %mor tzi puro kaxlan wa u-pam.
 %eng
 %spa
P b'ay.
 %mor b'ay.
 %eng
 %spa
C ay.
 %mor ay.
 %eng
 %spa
*xk'is le nabe uwach le cinta C-19.
*C19-34
Ca nu xeka'.
 = nu xeka'.
 %mor nu xeka'.
 %eng
 %spa
C ja xaloq'o'.
 %mor ja xaloq'o'.
 %eng
 %spa
Ca al sik.
 = aj sik.
 %mor aj sik.
 %eng
 %spa
C jawi'.
 %mor jawi'.
 %eng
 %spa
Ca al sik.
 = aj sik.
 %mor aj sik.
 %eng
 %spa
C aj sik, jachin kuk'ayij.
 %mor aj sik, jachin kuk'ayij.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
C jachin kuk'ayij.
 %mor jachin kuk'ayij.
 %eng
 %spa
P jas uwach e riri.
 %mor jas uwach e riri.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P jas uwach e riri'?
 %mor jas uwach e riri'?
 %eng
 %spa
Ca xeka'.
 = xeka'.
 %mor xeka'.
 %eng
 %spa
P xeka'.
 %mor xeka'.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P katij k'u at o n katij taj?
 %mor k-0-a/tij k'u at o n k-0-a/tij ta-j?
 %eng
 %spa
Ca tija'.
 = kintija'.
 %mor *k-0-*in/tij-a'.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca a 'o kape tit?
 = a k'o: kape ti:t?
 %mor a /k'o: kape ti:t?
 %eng
 %spa
Rat k'o:lik wal.
 %mor /k'o:-l-ik w-al.
 %eng
 %spa
Ca a k'o: qanan.
 = a k'o: qanan.
 %mor a /k'o: qa-nan.
 %eng
 %spa
Ca ay k'o: chi jun awe chi'.
 = ay k'o: chi jun awe chi'.
 %mor ay /k'o: chi jun aw-e /chi'.
 %eng
 %spa
Ca ana chi le jun e'.
 = cha'ana chi le jun e'.
 %mor *ch-0-*a/b'an-a chi le jun e'.
 %eng
 %spa
C le jun i'?
 %mor le jun i'?
 %eng
 %spa
Ca no', no' le jun e'.
 = no', no' le jun e'.
 %mor no', no' le jun e'.
 %eng
 %spa
Ca le keb' awach.
 = le keb' awach.
 %mor le keb' awach.
 %eng
 %spa
C le jun i'?
 %mor le jun i'?
 %eng
 %spa
*C19-35
Ca no' le jun e?
 = no' le jun e?
 %mor no' le jun e?
 %eng
 %spa
C le jun e?
 %mor le jun e?
 %eng
 %spa
Ca no' le jun i'.
 = no' le jun i'.
 %mor no' le jun i'.
 %eng
 %spa
C le jun i'?
 %mor le jun i'?
 %eng
 %spa
Ca no, no le jun e'.
 = no, no le jun e'.
 %mor no, no le jun e'.
 %eng
 %spa
C jawi'.
 %mor jawi'.
 %eng
 %spa
Ca le k'o: luk' e sa'n.
 = le k'o: ruk' e xan.
 %mor le /k'o: r-uk' e sa'n.
 %eng
 %spa
Ca le jun awach.
 = le jun awach.
 %mor le jun awach.
 %eng
 %spa
C le junu wach.
 %mor le junu wach.
 %eng
 %spa
Ca je' le k'o: luk' atzam.
 = je' le k'o: ruk' atzam.
 %mor je' le /k'o: r-uk' atzam.
 %eng
 %spa
C le junu wach.
 %mor le junu wach.
 %eng
 %spa
Ca ak'utu pe chuwach.
 = chak'utu impe chuwach.
 %mor *ch-0-a/k'ut-u impe chi-u-wach.
 %eng
 %spa
C k'o: b'a?
 %mor /k'o: b'a?
 %eng
 %spa
P jak'utu chuwach.
 %mor /j-0-a/k'ut-u chi-u-wach.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
C jawi'.
 %mor jawi'.
 %eng
 %spa
P b'ay, b'ay xeke.
 %mor b'ay, b'ay xeke.
 %eng
 %spa
C ay we katix la kape.
 %mor ay we k-0-a/tix le: a-kape.
 %eng
 %spa
Ca le', chili' li'.
 = le chiri ri'.
 %mor le chiri ri'.
 %eng
 %spa
C le june', makatix ta la kape.
 %mor le june', makatix ta la kape.
 %eng
 %spa
P a xatpe at i a Carlos le santuario.
 %mor a x-at/pet at i a Carlos le santuario.
 %eng
 %spa
Ca petaj.
 = xinpe taj.
 %mor *x-*in/pet ta-j.
 %eng
 %spa
P che'?
 %mor che'?
 %eng
 %spa
Ca nik'.
 = nik'.
 %mor nik'.
 %eng
 %spa
P n k'u la jas chin xk'amow loq.
 %mor n k'u la jas chin x-0/k'am-ow la-oq.
 %eng
 %spa
Ca nik', ale nutat.
 = nik', are lintat.
 %mor nik', are *le: !in-tat.
 %eng
 %spa
*C19-36
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca ale nutat.
 = are lentat.
 %mor are *le: !in-tat.
 %eng
 %spa
P n.
 %mor n.
 %eng
 %spa
C ayu xuya chawe.
 %mor ayu xuya chawe.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C axuya chawe, la puwi lutat.
 %mor axuya chawe, la puwi lutat.
 %eng
 %spa
C latat, uy chix.
 %mor latat, uy chix.
 %eng
 %spa
P b'ay, b'ay, b'ay la kape.
 %mor b'ay, b'ay, b'ay la kape.
 %eng
 %spa
Ca eja'.
 = eja'.
 %mor eja'.
 %eng
 %spa
P Carlos le'.
 %mor Carlos le'.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C b'ay la kape.
 %mor b'ay la kape.
 %eng
 %spa
P jas ub'i lenaj awanab' e:.
 %mor jas u-b'i le: inaj aw-anab' e:.
 %eng
 %spa
Ca al al talin al wel, al to'n.
 = al al talin al wel, al to'n.
 %mor al al talin al wel, al to'n.
 %eng
 %spa
Ca al al wel, oxib' ub'i'.
 = al al wel, oxib' ub'i'.
 %mor al al wel, oxib' u-b'i'.
 %eng
 %spa
C jachin unan.
 %mor jachin unan.
 %eng
 %spa
P oxib' ub'i ya'.
 %mor oxib' u-b'i ya'.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C jachin unan.
 %mor jachin unan.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C jachin unan.
 %mor jachin unan.
 %eng
 %spa
Ca ale al lipa.
 = are lal lipa.
 %mor are *le: al lipa.
 %eng
 %spa
C lenaj loch.
 %mor lenaj loch.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P jachinoq unan cha.
 %mor jachinoq u-nan /cha'.
 %eng
 %spa
Ca le kax uj los le'.
 = le qaloch' uj le.
 %mor le qa-loch' uj le.
 %eng
 %spa
Ca ay ay kan, xej wib' chalech.
 = ay laj k'an xinxej wib' charech.
 %mor ay laj k'an *x-0-*in/xe'-j w-ib' chi-r-e-ch.
 %eng
 %spa
*C19-37
Ca xej wib' chalech.
 = xinxej wib' charech.
 %mor *x-0-*in/xe'-j w-ib' chi-r-e-ch.
 %eng
 %spa
P jachin k'u lanan at a Carlos?
 %mor jachin k'u le: a-nan at a Carlos?
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P jachin k'u lanan at.
 %mor jachin k'u le: a-nan at.
 %eng
 %spa
Ca e e lal to'n.
 = are lal ton.
 %mor are le: al ton.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca e e lal to'n e kak'ayin pa'ch.
 = are lal to'n le kak'ayin pa'ch.
 %mor are le: al to'n le k-0/k'ayi-n pa'ch.
 %eng her the FAM to'n that INCOMP-3A/sell-FA pa'ch.
 %spa
P iya, b'ay xwalijik e a Carlos le'.
 %mor iya, b'ay x-0/walij-ik e a Carlos le'.
 %eng
 %spa
Ca asach?
 = asach?
 %mor asach?
 %eng
 %spa
Ca asach?
 = asach?
 %mor asach?
 %eng
 %spa
Ca jasach?
 = jasach?
 %mor jasach?
 %eng
 %spa
Ca chach xel jun uyola.
 = xa le jun yora.
 %mor xa le jun yora.
 %eng
 %spa
Ca xa kelik.
 = xa kelik.
 %mor xa k-0/el-ik.
 %eng
 %spa
C jas xab'ij?
 %mor jas xab'ij?
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca xa le jun uyola kelik.
 = xa le jun uyora kelik.
 %mor xa le jun u-yora k-0/el-ik.
 %eng
 %spa
P jas kub'ij cha'.
 %mor jas k-0-u/b'i-j /cha'.
 %eng
 %spa
Ca qila le 'oj.
 = qila le reloj.
 %mor q/il-a le reloj.
 %eng
 %spa
P Carlos, a kach'awik?
 %mor Carlos, a k-0/ch'aw-ik?
 %eng
 %spa
Ca chaw taj.
 = ma kach'aw taj.
 %mor *ma *k-0/ch'aw ta-j.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca ay a ki' xaw taj.
 = ay a ki' ma kach'aw taj.
 %mor ay a ki' *ma *k-0/ch'aw ta-j.
 %eng
 %spa
Ca xe le wi le a pela.
 = xaq xewi le a pedro.
 %mor xaq xewi le a pedro.
 %eng
 %spa
C xaq jun ixjut.
 %mor xaq jun ixjut.
 %eng
 %spa
C xaq le jun.
 %mor xaq le jun.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
C chatijo'.
 %mor chatijo'.
 %eng
 %spa
P chatija'.
 %mor ch-0-a/tij-a'.
 %eng
 %spa
*C19-38
C chatije'.
 %mor chatije'.
 %eng
 %spa
P b'ay xe jun tzi chatij ila'.
 %mor b'ay xe jun tzi ch-0-a/tij ila'.
 %eng
 %spa
P a tzij k'o: iwaq a Carlos.
 %mor a tzij /k'o: iw-aq a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P a tzij k'o: iwaq?
 %mor a tzij /k'o: iw-aq?
 %eng
 %spa
Ca n inaj wik'.
 = inaj wich'.
 %mor inaj wich'.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P a nim?
 %mor a nim?
 %eng
 %spa
Ca inaj wik'.
 = inaj wich'.
 %mor inaj wich'.
 %eng
 %spa
P inaj wich'?
 %mor inaj wich'?
 %eng
 %spa
P jawi: iloq' wih?
 %mor jawi: i/loq' wih?
 %eng
 %spa
Ca xelaju'.
 = xelaju'.
 %mor xelaju'.
 %eng
 %spa
P iya' joropa xiya'oh.
 %mor iya' joropa x-0-i/ya'-oh.
 %eng
 %spa
Ca taj.
 = k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
P joropa xiya'oh?
 %mor joropa x-0-i/ya'-oh?
 %eng
 %spa
Ca noh.
 = noh.
 %mor noh.
 %eng
 %spa
C jachin xuloq'oh?
 %mor jachin x-0-u/loq'-oh?
 %eng
 %spa
Ca elo ku'an chili' le'.
 = le reloj ku'an chiri' le'.
 %mor *le reloj k-0-u/b'an chiri' le'.
 %eng
 %spa
P jasche xsokax lawi'?
 %mor jasche x-0/soka-x le: a-wi'?
 %eng why COMP-3A/cut-PASS1 the 2E-hair?
 %spa
Ca m?
 = m?
 %mor m?
 %eng
 %spa
P jasche xsokax awi'?
 %mor jasche x-0/soka-x a-wi'?
 %eng
 %spa
Ca nik'.
 = nik'.
 %mor nik'.
 %eng
 %spa
C nik'?
 %mor nik'?
 %eng
 %spa
Ca wo'x.
 = wo'x.
 %mor wo'x.
 %eng
 %spa
C uy xinxej wib', xinxej wib'.
 %mor uy xinxej wib', xinxej wib'.
 %eng
 %spa
C le katix la kape.
 %mor le k-0-a/tix le: a-kape.
 %eng
 %spa
C ya katix la kape.
 %mor ya katix la kape.
 %eng
 %spa
Ca aya loq awi'.
 = chaya loq awi'.
 %mor *ch-0-a/ya' la-oq a-wi'.
 %eng
 %spa
*C19-39
P a Carlos, a Carlos.
 %mor a Carlos, a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P jawi: xik'ama wi liq'oq e'.
 %mor jawi: x-0-i/k'am-a wi le: i-q'oq e'.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
P jawi: xima wih?
 %mor jawi: x-0-i/k'am-a wih?
 %eng
 %spa
Ca le: qaloq'oh.
 = xqaloq'oh.
 %mor *x-0-qa/loq'-oh.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca xqaloq' xelaju'.
 = xqaloq' xelaju'.
 %mor x-0-qa/loq' xelaju'.
 %eng
 %spa
P iya'.
 %mor iya'.
 %eng
 %spa
C xaloq'oh.
 %mor xaloq'oh.
 %eng
 %spa
Ca i a pelipe.
 = i a pelipe.
 %mor i a pelipe.
 %eng
 %spa
C a Carlos.
 %mor a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca akile'.
 = akile'.
 %mor akile'.
 %eng
 %spa
C jas uwach?
 %mor jas uwach?
 %eng
 %spa
P chana awe che la ch'ek.
 %mor ch-0-a/b'an-a aw-e che la ch'ek.
 %eng
 %spa
P je ka'ana le.
 %mor je k-0-a/b'an-a le.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca no', no.
 = no', no.
 %mor no', no.
 %eng
 %spa
P je ka'ana le.
 %mor je k-0-a/b'an-a le.
 %eng
 %spa
C a ka'an le jun i'.
 %mor a ka'an le jun i'.
 %eng
 %spa
P je ka'ana le le'.
 %mor je k-0-a/b'an-a le le'.
 %eng
 %spa
P chana k'ut e weno.
 %mor ch-0-a/b'an-a k'u-t e weno.
 %eng
 %spa
P je ka'ana le.
 %mor je k-0-a/b'an-a le.
 %eng
 %spa
C ka'an le jun chik.
 %mor ka'an le jun chik.
 %eng
 %spa
C le, le, le.
 %mor le, le, le.
 %eng
 %spa
Ca le:.
 = le:.
 %mor le:.
 %eng
 %spa
C xa jun.
 %mor xa jun.
 %eng
 %spa
*C19-40
Ca jun.
 = jun.
 %mor jun.
 %eng
 %spa
C xa jun.
 %mor xa jun.
 %eng
 %spa
Ca xa jun.
 = xa jun.
 %mor xa jun.
 %eng
 %spa
C le jun chike:.
 %mor le jun chike:.
 %eng
 %spa
Ca le jun chik xa jun.
 = le jun chik xa jun.
 %mor le jun chik xa jun.
 %eng
 %spa
C le jun chike:, le jun.
 %mor le jun chike:, le jun.
 %eng
 %spa le jun chike, chanim keb'.
C le xajun, xa jun.
 %mor le xajun, xa jun.
 %eng
 %spa xajun chike le.
Ca ay wile amata chuwech.
 = wile kak'amata chuwech.
 %mor wile kak'amata chuwech.
 %eng
 %spa
Ca wili manata chuwech.
 = wiri kak'omata chuwech.
 %mor wiri kak'omata chuwech.
 %eng
 %spa
C xa cha ch'ay xach'ayo.
 %mor xa cha ch'ay xach'ayo.
 %eng
 %spa
P aa.
 %mor aa.
 %eng
 %spa
C ya, k'o:pa le q'aq.
 %mor ya, k'o:pa le q'aq.
 %eng
 %spa
Ca chachoya, inxe'j wib'.
 = chachaya kinxe'j wib'.
 %mor chachaya kinxe'j wib'.
 %eng
 %spa
C xakaq le jun chaqap chele.
 %mor xakaq le jun chaqap chele.
 %eng
 %spa lal la xeb, jun chike.
C koqik.
 %mor koqik.
 %eng
 %spa
Ca koq'ik al Lipa.
 = koq'ik al Lipa.
 %mor koq'ik al Lipa.
 %eng
 %spa
N jas uwach?
 %mor jas uwach?
 %eng
 %spa
Ca le lok'.
 = le loch'.
 %mor le loch'.
 %eng
 %spa
N k'o:la wi chila.
 %mor k'o:la wi chila.
 %eng
 %spa
Ca loq u po pan.
 = kaloq' upan.
 %mor kaloq' upan.
 %eng
 %spa
N jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca luk'e xim.
 = ruk'e xim.
 %mor ruk'e xim.
 %eng
 %spa
P tziji xa kachari.
 %mor tziji xa kachari.
 %eng
 %spa
*C19-41
N uya la.
 %mor uya la.
 %eng
 %spa
Ca wilampe'.
 = chawilampe.
 %mor chawilampe.
 %eng
 %spa
Ca cina cha', cina cha'.
 =cina cha', cina cha'.
 %morcina cha', cina cha'.
 %eng
 %spa
Ca ay e jun cin.
 = le jun cin.
 %mor le jun cin.
 %eng
 %spa
Ca chana'ute a pel kinel.
 = chana kute a pedro.
 %mor chana kute a pedro.
 %eng
 %spa
Ca kuli' cha'.
 = kinel k'uri cha.
 %mor kinel k'uri cha.
 %eng
 %spa
P b'ay le'.
 %mor b'ay le'.
 %eng
 %spa
Ca xa ch'aya b'i lal Lipa.
 = chach'aya b'i lal Lipa.
 %mor chach'aya b'i lal Lipa.
 %eng
 %spa
Ca a ch'aya pelipe.
 = chach'aya a pelipe.
 %mor chach'aya a pelipe.
 %eng
 %spa
C iya.
 %mor iya.
 %eng
 %spa
Ca ach'aya pelipe.
 = chach'aya a pelipe.
 %mor chach'aya a pelipe.
 %eng
 %spa
P Carlos cha'.
 %mor Carlos cha'.
 %eng
 %spa
C xaq k'an, nk'ule jun avion.
 %mor xaq k'an, nk'ule jun avion.
 %eng
 %spa a Carlos?
Ca m?
 = m?
 %mor m?
 %eng
 %spa
C le k'o: jelale:, ruk' le nepoll.
 %mor le k'o: jelale:, ruk' le nepoll.
 %eng
 %spa
Ca luk'e: le po'll.
 = ruk'e repo'll.
 %mor ruk'e repo'll.
 %eng
 %spa
P chakaga k'ute.
 %mor chakaga k'ute.
 %eng
 %spa chikaj.
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P chikaj ka kaq wih.
 %mor chikaj ka kaq wih.
 %eng
 %spa
Ca sach', xel le ri'ri?
 = sach', xel le ri'ri?
 %mor sach', xel le ri'ri?
 %eng
 %spa
P a Carlos.
 %mor a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca chikop.
 = chikop.
 %mor chikop.
 %eng
 %spa
*C19-42
P sik'aloq kachuq' ta lu wach.
 %mor sik'aloq kachuq' ta lu wach.
 %eng
 %spa kach'uq ta luwach.
Ca ay tzaqik.
 = xtzaqik.
 %mor xtzaqik.
 %eng
 %spa
P chasika kuloq.
 %mor chasika kuloq.
 %eng
 %spa
C jas uwach ka'anoh? jas uwach la ka.
 %mor jas uwach ka'anoh? jas uwach la ka.
 %eng
 %spa la kape? a Carlos, a Carlos.
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
C jas uwach le jun ku'an le uwwa.
 %mor jas uwach le jun ku'an le uwwa.
 %eng
 %spa jas uwach?
Ca nok', nok'.
 = a xiloq' ix?
 %mor a xiloq' ix?
 %eng
 %spa
C no.
 %mor no.
 %eng
 %spa
Ca xlok'i', xloq'.
 = a xiloq' ix?
 %mor a xiloq' ix?
 %eng
 %spa
C le, k'o jelale.
 %mor le, k'o jelale.
 %eng
 %spa
P jas tajin kib'ij qanoq.
 %mor jas tajin kib'ij qanoq.
 %eng
 %spa
N jasta lo ub'i la'?
 %mor jasta lo ub'i la'?
 %eng
 %spa
Ca le jun awiyon.
 = le jun awiyon.
 %mor le jun awiyon.
 %eng
 %spa
P ay, jun ak'.
 %mor ay, jun ak'.
 %eng
 %spa
C u yamero pa waqan, tzaq taj.
 %mor u yamero pa waqan, tzaq taj.
 %eng
 %spa le, jelale, uy.
P at lista, Carlos? ay.
 %mor at lista, Carlos? ay.
 %eng
 %spa
C yamero xtzaqik, uy.
 %mor yamero xtzaqik, uy.
 %eng
 %spa
P kaqa kuloqe.
 %mor kaqa kuloqe.
 %eng
 %spa
C wech in, yamero jutij chik.
 %mor wech in, yamero jutij chik.
 %eng
 %spa
Ca jah? iy.
 = jah? iy.
 %mor jah? iy.
 %eng
 %spa
N ja'chi'.
 %mor ja'chi'.
 %eng
 %spa
Ca xaja'.
 = xaja'.
 %mor xaja'.
 %eng
 %spa
*C19-43
C le:.
 %mor le:.
 %eng
 %spa
CA oti:k, oti:k.
 = k'o:chik, k'o:chik.
 %mor k'o:chik, k'o:chik.
 %eng
 %spa
C k'o: chik.
 %mor k'o: chik.
 %eng
 %spa
Ca o: chik.
 = k'o:chik.
 %mor k'o:chik.
 %eng
 %spa xinwil chik.
C pa ch'ik.
 %mor pa ch'ik.
 %eng
 %spa
Ca pax, pax.
 = pax, pax.
 %mor pax, pax.
 %eng
 %spa
C chik.
 %mor chik.
 %eng
 %spa
Ca ay, wikch wah, ani:k.
 = ay, wikch wah, ani:k.
 %mor ay, wikch wah, ani:k.
 %eng
 %spa
C le:.
 %mor le:.
 %eng
 %spa
Ca altat ale'.
 = atat ale'.
 %mor atat ale'.
 %eng
 %spa
C jawi: k'o:wi la tem?
 %mor jawi: k'o:wi la tem?
 %eng
 %spa
Ca ale, a tat ale:.
 = le, atat ale:.
 %mor le, atat ale:.
 %eng
 %spa
C jasche k'o:jelale'.
 %mor jasche k'o:jelale'.
 %eng
 %spa
Ca le, tatale:.
 = le atatale:.
 %mor le atatale:.
 %eng
 %spa
C le, jelale', uy.
 %mor le, jelale', uy.
 %eng
 %spa
Rat sus, sus, sus, makamiq' taj, laj tew.
 %mor sus, sus, sus, makamiq' taj, laj tew.
 %eng
 %spa
Ca k'o:jun nu'awuxe'.
 = k'o:jun nu jawuxe'.
 %mor k'o:jun nu jawuxe'.
 %eng
 %spa
Rat pares.
 %mor pares.
 %eng
 %spa
P te kamiq' wa pa las dose?
 %mor te kamiq' wa pa las dose?
 %eng
 %spa
Rat ay no, a las dose la.
 %mor ay no, a las dose la.
 %eng
 %spa
P tzaq inaj cuenta le?
 %mor tzaq inaj cuenta le?
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P tzaq inaj cuenta, jas uwach eriri'?
 %mor tzaq inaj cuenta, jas uwach eriri'?
 %eng
 %spa
Ca naj aq.
 = naj aq.
 %mor naj aq.
 %eng
 %spa
N ala, alas dies chik?
 %mor ala, alas dies chik?
 %eng
 %spa
*C19-44
Rat a las dies chik?
 %mor a las dies chik?
 %eng
 %spa
P jawi: xak'am wih?
 %mor jawi: xak'am wih?
 %eng
 %spa
Ca m?
 = m?
 %mor m?
 %eng
 %spa
P jawi: xak'am wih?
 %mor jawi: xak'am wih?
 %eng
 %spa
Ca o'ut.
 = k'o: k'ute'.
 %mor k'o: k'ute'.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca xuloq' nu tat.
 = xuloq' intat.
 %mor xuloq' intat.
 %eng
 %spa
C jawi: xuloq' wih?
 %mor jawi: xuloq' wih?
 %eng
 %spa
Ca awi: le naj la lele'.
 = jawi: k'o wi le naj lalele'.
 %mor jawi: k'o wi le naj lalele'.
 %eng
 %spa
P jawi le, qilimpe qana, qana.
 %mor jawi le, qilimpe qana, qana.
 %eng
 %spa
Ca intoq na we'in.
 = kintoq na we'in.
 %mor kintoq na we'in.
 %eng
 %spa
C jawi:i xuloq' wi atat?
 %mor jawi:i xuloq' wi atat?
 %eng
 %spa
P Carlos cha'.
 %mor Carlos cha'.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P jawi: xuloq' wi la tat?
 %mor jawi: xuloq' wi la tat?
 %eng
 %spa
Ca otaj.
 = k'o:taj.
 %mor k'o:taj.
 %eng
 %spa
P qanaj je qa'ana le.
 %mor qanaj je qa'ana le.
 %eng
 %spa
Ca nan.
 = nan.
 %mor nan.
 %eng
 %spa
P qana.
 %mor qana.
 %eng
 %spa
Ca nane'.
 = nane'.
 %mor nane'.
 %eng
 %spa
P kasutinike:, uy.
 %mor kasutinike:, uy.
 %eng
 %spa
Rat xt chix, katch'ayan taj.
 %mor xt chix, katch'ayan taj.
 %eng
 %spa
N xt katch'ayin taj, dah.
 %mor xt katch'ayin taj, dah.
 %eng
 %spa
Ca nan.
 = nan.
 %mor nan.
 %eng
 %spa
P b'ay, katenya pa che'.
 %mor b'ay, katenya pa che'.
 %eng
 %spa
Ca nan.
 = nan.
 %mor nan.
 %eng
 %spa
*C19-45
N jas uwach?
 %mor jas uwach?
 %eng
 %spa
P katenb'ij chuwa la Tun.
 %mor katenb'ij chuwa la Tun.
 %eng
 %spa
Ca nan ene'.
 = nan ene'.
 %mor nan ene'.
 %eng
 %spa
Rat kach'iyan taj, kach'iyan tay.
 %mor kach'iyan taj, kach'iyan tay.
 %eng
 %spa
Ca le nu kaxlam wa'in.
 = le nu kaxlam wa'in.
 %mor le nu kaxlam wa'in.
 %eng
 %spa
N jas xu'ano le?
 %mor jas xu'ano le?
 %eng
 %spa
P a kin k'am b'ik?
 %mor a kin k'am b'ik?
 %eng
 %spa
Ca no'.
 = no'.
 %mor no'.
 %eng
 %spa
P jasche katoq'ik? utza saj.
 %mor jasche katoq'ik? utza saj.
 %eng
 %spa weno chaya ku la pantalon, chaya kuloq.
Ca n?
 = n?
 %mor n?
 %eng
 %spa
P la pantalon.
 %mor la pantalon.
 %eng
 %spa
Rat kawar ne lo la li?
 %mor kawar ne lo la li?
 %eng
 %spa
N kawarik.
 %mor kawarik.
 %eng
 %spa
P chatwalije k'ut, chattak'aloq.
 %mor chatwalije k'ut, chattak'aloq.
 %eng
 %spa ay nko taj, ay, inaj convita.
C inaj convita.
 %mor inaj convita.
 %eng
 %spa
Ca ana'ut e ximinel.
 = chana k'ut e xib'inel.
 %mor chana k'ut e xib'inel.
 %eng
 %spa
Ca wik'.
 = wich'.
 %mor wich'.
 %eng
 %spa
N a k'o: le aq?
 %mor a k'o: le aq?
 %eng
 %spa
Ca a noh, ana chik jun ximinel Pelip.
 = chana chi le xib'inel, Pelip.
 %mor chana chi le xib'inel, Pelip.
 %eng
 %spa
C ah, jun xib'inel.
 %mor ah, jun xib'inel.
 %eng
 %spa
Ca je'.
 = je'.
 %mor je'.
 %eng
 %spa
C ah, ma utz taj le xib'inel.
 %mor ah, ma utz taj le xib'inel.
 %eng
 %spa
*C19-46
C jas uwach ka'an ruk' e xib'inel?
 %mor jas uwach ka'an ruk' e xib'inel?
 %eng
 %spa
Ca nan, nan.
 = nan, nan.
 %mor nan, nan.
 %eng
 %spa
Rat laj tirina', kape.
 %mor laj tirina', kape.
 %eng
 %spa
Ca na la jun xib'inel a Pele.
 = chana le jun xib'inel, a Pedra.
 %mor chana le jun xib'inel, a Pedra.
 %eng
 %spa
C la Pedra le jun xib'inel.
 %mor la Pedra le jun xib'inel.
 %eng
 %spa
P chana b'a ate'.
 %mor chana b'a ate'.
 %eng
 %spa
Ca wila le jun xib'inel a Pelipa le'.
 = chawila le jun xib'inel a Pelipa le.
 %mor chawila le jun xib'inel a Pelipa le.
 %eng
 %spa
C xuxe'j rib' che le.
 %mor xuxe'j rib' che le.
 %eng
 %spa
Ca a ch'aya le jun xib'inel.
 = chach'aya le jun xib'inel.
 %mor chach'aya le jun xib'inel.
 %eng
 %spa
Ca a pe chi k'uli' a pela.
 = kape chi kuri, a Pedra.
 %mor kape chi kuri, a Pedra.
 %eng
 %spa
P chach'aya le jun xib'inel, a Pelipa.
 %mor chach'aya le jun xib'inel, a Pelipa.
 %eng
 %spa
Ca ach'aya jun xib'inel a Pelip.
 = chach'aya jun xib'inel a Pelip.
 %mor chach'aya jun xib'inel a Pelip.
 %eng
 %spa
Ca a cha kuli cha.
 = kacha kuri cha'.
 %mor kacha kuri cha'.
 %eng
 %spa
P chach'ay le jun xib'inel a Pelip.
 %mor chach'ay le jun xib'inel a Pelip.
 %eng
 %spa
C ay, xtzaq la powi'.
 %mor ay, xtzaq la powi'.
 %eng
 %spa chatkul pa la tem, chatkul pa la tem.
P nku la wuj a Carlos?
 %mor nku la wuj a Carlos?
 %eng
 %spa
Ca m?
 = m?
 %mor m?
 %eng
 %spa
P nku la wuj?
 %mor nku la wuj?
 %eng
 %spa
Ca m?
 = m?
 %mor m?
 %eng
 %spa
P nkula wuj?
 %mor nkula wuj?
 %eng
 %spa
Ca canasta le kaya wah chupam.
 = canasta le kaya wah chupam.
 %mor canasta le kaya wah chupam.
 %eng
 %spa
C a kaya wa chupam, a kaya lej.
 %mor a kaya wa chupam, a kaya lej.
 %eng
 %spa chupame la chakach?
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
C akaya lej chupam a chakach?
 %mor akaya lej chupam a chakach?
 %eng
 %spa
*C19-47
Ca le li'.
 = le ri'.
 %mor le ri'.
 %eng
 %spa
C ah je', a kaya lej chupam?
 %mor ah je', a kaya lej chupam?
 %eng
 %spa
Ca chupeta.
 = chupeta.
 %mor chupeta.
 %eng
 %spa
C chupata.
 %mor chupata.
 %eng
 %spa
P iwilampena la chakache'.
 %mor iwilampena la chakache'.
 %eng
 %spa
Ca ana k'ule ximinel.
 = cha'ana k'ule xib'inel.
 %mor cha'ana k'ule xib'inel.
 %eng
 %spa
C le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
Ca chachaya jun ximinel pelipe.
 = chach'aya le jun xib'inel pelipe.
 %mor chach'aya le jun xib'inel pelipe.
 %eng
 %spa
C uy jun xib'inel b'ay ya.
 %mor uy jun xib'inel b'ay ya.
 %eng
 %spa
Ca kinkamik pelipe aka, achaya a pelipe.
 = chach'aya a pelipe.
 %mor chach'aya a pelipe.
 %eng
 %spa
Ca chach'aya pelipe.
 =chach'aya pelipe.
 %morchach'aya pelipe.
 %eng
 %spa
Ca chach'aya pelipe.
 =chach'aya pelipe.
 %morchach'aya pelipe.
 %eng
 %spa
C ya.
 %mor ya.
 %eng
 %spa
Ca kinkayik, le naj utaleb'.
 = kinkayik, le naj utaleb'.
 %mor kinkayik, le naj utaleb'.
 %eng
 %spa
Ca che' ka'n.
 = jasche' ka'n?
 %mor jasche' ka'n?
 %eng
 %spa
Ca i xa k'an.
 =i xa k'an.
 %mori xa k'an.
 %eng
 %spa
C jachin xa k'an?
 %mor jachin xa k'an?
 %eng
 %spa
P dah jachine'.
 %mor dah jachine'.
 %eng
 %spa
Ca atzamaje'.
 = atzamaje'.
 %mor atzamaje'.
 %eng
 %spa
C atzam at, ay maka'an taj.
 %mor atzam at, ay maka'an taj.
 %eng
 %spa
Rat maka'an taj we kaqajik.
 %mor maka'an taj we kaqajik.
 %eng
 %spa
C ka'an taj.
 %mor ka'an taj.
 %eng
 %spa
Rat axama kub'ij kanoq.
 %mor axama kub'ij kanoq.
 %eng
 %spa utz bala le.
C we ma ka'anta ta la wa.
 %mor we ma ka'anta ta la wa.
 %eng
 %spa jas ka'ano.
*C19-48
Ca xa aq'.
 = xa q'aq'.
 %mor xa q'aq'.
 %eng
 %spa
Ca le jun kala cha'.
 =le jun kala cha'.
 %morle jun kala cha'.
 %eng
 %spa
Ca m aki le pelipe le'.
 =m aki le pelipe le'.
 %morm aki le pelipe le'.
 %eng
 %spa
C le jun a ch'ich'.
 %mor le jun a ch'ich'.
 %eng
 %spa xa kapuyij la tzam.
C nu tzam le', le'.
 %mor nu tzam le', le'.
 %eng
 %spa
P b'ay, le le b'ay.
 %mor b'ay, le le b'ay.
 %eng
 %spa
C b'ay xa kapuyij la nutzam.
 %mor b'ay xa kapuyij la nutzam.
 %eng
 %spa
Ca ayink'am b'i jun.
 = ay kink'amb'i jun.
 %mor ay kink'amb'i jun.
 %eng
 %spa
P b'ay katin k'amb'ik.
 %mor b'ay katin k'amb'ik.
 %eng
 %spa
C chapuyij la tzam y.
 %mor chapuyij la tzam y.
 %eng
 %spa makuk'am, makatuk'am taj.
Ca ink'am b'ik pelipe.
 = kink'amb'ik.
 %mor kink'amb'ik.
 %eng
 %spa
C chapuyij le nutzam.
 %mor chapuyij le nutzam.
 %eng
 %spa y makuk'am le.
P le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
Ca k'am nu che'.
 = kink'am jun che'.
 %mor kink'am jun che'.
 %eng
 %spa
C jas upatan leche'?
 %mor jas upatan leche'?
 %eng
 %spa
Ca xa kink'amb'ik nu tem.
 = xa kink'amb'ik nu tem.
 %mor xa kink'amb'ik nu tem.
 %eng
 %spa
Ca ana k'ut a pela.
 = chana k'ut a pedro.
 %mor chana k'ut a pedro.
 %eng
 %spa
Ca ta'n jun xib'inel.
 = al to'n jun xib'inel.
 %mor al to'n jun xib'inel.
 %eng
 %spa
Rat jun xib'inel chi'.
 %mor jun xib'inel chi'.
 %eng
 %spa
C jawi: k'o:wi la Carlos.
 %mor jawi: k'o:wi la Carlos.
 %eng
 %spa
Rat alaje jun xa rikiram pu jalome'.
 %mor alaje jun xa rikiram pu jalome'.
 %eng
 %spa
Ca le la we chawesaj naj nu siliya'.
 = chawesaj inaj nu.
 %mor chawesaj inaj nu.
 %eng
 %spa
Ca le lili'.
 = tokiy le riri.
 %mor tokiy le riri.
 %eng
 %spa
*C19-49
Rat kelta nelo ali.
 %mor kelta nelo ali.
 %eng
 %spa
Ca chawesaj a q'ab'e.
 = chawesaj a q'ab'e.
 %mor chawesaj a q'ab'e.
 %eng
 %spa
Rat tira alaj.
 %mor tira alaj.
 %eng
 %spa
N pares alaj.
 %mor pares alaj.
 %eng
 %spa
Rat ay lu xikin lu xikin, lu xikin.
 %mor ay lu xikin lu xikin, lu xikin.
 %eng
 %spa chak'owij.
C akakojo.
 %mor akakojo.
 %eng
 %spa
Rat chat'ub'ij, chat'ub'ij chat'ub'ij.
 %mor chat'ub'ij, chat'ub'ij chat'ub'ij.
 %eng
 %spa
Ca n le', le x'ewih?
 = le jawi: xewih?
 %mor le jawi: xewih?
 %eng
 %spa
Rat chat'ub'ij.
 %mor chat'ub'ij.
 %eng
 %spa
C akakojo a Carlos.
 %mor akakojo a Carlos.
 %eng
 %spa
Rat xa alaj lu qul chat'ub'ij.
 %mor xa alaj lu qul chat'ub'ij.
 %eng
 %spa
N a xa.
 %mor a xa.
 %eng
 %spa
C akakojo? le'.
 %mor akakojo? le'.
 %eng
 %spa
Ca ay ska'anoh?
 = jas ka'anoh?
 %mor jas ka'anoh?
 %eng
 %spa
Ca uy ska'an chalech?
 = jas ka'an.
 %mor jas ka'an.
 %eng
 %spa
C k'o:ta mas.
 %mor k'o:ta mas.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
C chakojo, chakojo'.
 %mor chakojo, chakojo'.
 %eng
 %spa
Ca ka'e:.
 = ka'e:.
 %mor ka'e:.
 %eng
 %spa
P chakojom pele'.
 %mor chakojom pele'.
 %eng
 %spa
C chakojo.
 %mor chakojo.
 %eng
 %spa
Ca e ke'eb', ke'eb', awij.
 = e ke'eb', ke'eb', awij.
 %mor e ke'eb', ke'eb', awij.
 %eng
 %spa
C chakojo.
 %mor chakojo.
 %eng
 %spa
Rat chakojo k'ut cha'.
 %mor chakojo k'ut cha'.
 %eng
 %spa
C chaya la q'ab' chupam le.
 %mor chaya la q'ab' chupam le.
 %eng
 %spa
*C19-50
C le, le', le'.
 %mor le, le', le'.
 %eng
 %spa
Ca kina tawa'.
 = kina tawa'.
 %mor kina tawa'.
 %eng
 %spa
C chaya la q'ab', chaya la q'ab'.
 %mor chaya la q'ab', chaya la q'ab'.
 %eng
 %spa
Ca k'una tala'.
 = k'una tala'.
 %mor k'una tala'.
 %eng
 %spa
P ku'ana'.
 %mor ku'ana'.
 %eng
 %spa
N utza mamita.
 %mor utza mamita.
 %eng
 %spa
C makawaj taj, b'ay, b'ay, b'ay.
 %mor makawaj taj, b'ay, b'ay, b'ay.
 %eng
 %spa
Ca chakojo b'a le?
 = chakojo b'a le?
 %mor chakojo b'a le?
 %eng
 %spa
C kinkojo le.
 %mor kinkojo le.
 %eng
 %spa
Rat axelik.
 %mor axelik.
 %eng
 %spa
N xelik.
 %mor xelik.
 %eng
 %spa
Rat xat'ub'ij panoq.
 %mor xat'ub'ij panoq.
 %eng
 %spa
Ca ay le'in.
 = ay le'in.
 %mor ay le'in.
 %eng
 %spa
P chakojompe at.
 %mor chakojompe at.
 %eng
 %spa
Ca ay le asu anoh?
 = jas xu'anoh?
 %mor jas xu'anoh?
 %eng
 %spa
Ca le junaj lili'.
 = le junaj riri.
 %mor le junaj riri.
 %eng
 %spa
C ni modo.
 %mor ni modo.
 %eng
 %spa
Ca jah? ixel b'ik.
 = kixel b'ik.
 %mor kixel b'ik.
 %eng
 %spa
C jelale'.
 %mor jelale'.
 %eng
 %spa
Ca ay le?
 = ay le?
 %mor ay le?
 %eng
 %spa
C no le keb' le keb'.
 %mor no le keb' le keb'.
 %eng
 %spa
Rat ako awe at la b'ix a pedro.
 %mor ako awe at la b'ix a pedro.
 %eng
 %spa
P iya k'o ya inaj keb' oxib' ka'am we.
 %mor iya k'o ya inaj keb' oxib' ka'am we.
 %eng
 %spa
Rat maja, maja b'ari.
 %mor maja, maja b'ari.
 %eng
 %spa
P jachinchike.
 %mor jachinchike.
 %eng
 %spa
Rat la jach.
 %mor la jach.
 %eng
 %spa
*C19-51
Ca chawesaj le?
 = chawesaj le?
 %mor chawesaj le?
 %eng
 %spa
C akakojo', chakojo?
 %mor akakojo', chakojo?
 %eng
 %spa akakojo'.
Ca nane'.
 = nane'.
 %mor nane'.
 %eng
 %spa
C kakojo.
 %mor kakojo.
 %eng
 %spa
Ca no'.
 = no'.
 %mor no'.
 %eng
 %spa
C b'ay makin.
 %mor b'ay makin.
 %eng
 %spa
Ca no' kin'an in.
 = no' kin'an in.
 %mor no' kin'an in.
 %eng
 %spa
Ca kin'an in, chawesaj bik.
 =kin'an in, chawesaj bik.
 %morkin'an in, chawesaj bik.
 %eng
 %spa
C makinwesaj taj no.
 %mor makinwesaj taj no.
 %eng
 %spa maka'antaj, we ma kakojo.
C ni modo le xaq, xaq jelale'.s
 %mor ni modo le xaq, xaq jelale'.s
 %eng
 %spa
Ca n.
 = n.
 %mor n.
 %eng
 %spa
C xaq jelale.
 %mor xaq jelale.
 %eng
 %spa
P chukojo mpe at a Carlos.
 %mor chukojo mpe at a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P chakojompe.
 %mor chakojompe.
 %eng
 %spa
C le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
Ca ak'ax?
 = ak'ax?
 %mor ak'ax?
 %eng
 %spa
C k'ax, k'ax.
 %mor k'ax, k'ax.
 %eng
 %spa
P b'aya xetzalob'ike.
 %mor b'aya xetzalob'ike.
 %eng
 %spa
Ca ak'axi'.
 = ak'axi'.
 %mor ak'axi'.
 %eng
 %spa
C k'ax.
 %mor k'ax.
 %eng
 %spa
Ca kuwach' laq.
 = kuwach' raq.
 %mor kuwach' raq.
 %eng
 %spa
C k'ax nu qul.
 %mor k'ax nu qul.
 %eng
 %spa k'ax nu qul.
*C19-52
Ca ak'ax ku li naj jun chili'.
 = ak'ar kule naj jun chiri'.
 %mor ak'ar kule naj jun chiri'.
 %eng
 %spa
Ca ochik.
 = k'o:chik.
 %mor k'o:chik.
 %eng
 %spa
Ca le', k'o:lik.
 = le', k'o:lik.
 %mor le', /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
C no'.
 %mor no'.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
C no', mare taj le juni.
 %mor no', mare taj le juni.
 %eng
 %spa juni' le' jun worxa'.
Ca ako:like'.
 = ako:like'.
 %mor ako:like'.
 %eng
 %spa
C jas k'o: chu pam, k'o: nu len chupam.
 %mor jas k'o: chu pam, k'o: nu len chupam.
 %eng
 %spa
Ca wile', weleh?
 = impele.
 %mor impele.
 %eng
 %spa
C wene k'o: chupam le juni'.
 %mor wene k'o: chupam le juni'.
 %eng
 %spa
P a k'o: aku at waral no.
 %mor a k'o: aku at waral no.
 %eng
 %spa la k'ut jasche kaloq'e kax lanwah?
C ya ma k'ax ta chik.
 %mor ya ma k'ax ta chik.
 %eng
 %spa k'ax, k'ax, k'ax, ay.
Ca ak'ax?
 = ak'ax?
 %mor ak'ax?
 %eng
 %spa
C k'ax.
 %mor k'ax.
 %eng
 %spa
Ca b'aya b'ay le juni?
 = b'aya b'ay le juni?
 %mor b'aya b'ay le juni?
 %eng
 %spa
Ca ay laj taj.
 = makaraj taj.
 %mor makaraj taj.
 %eng
 %spa
C xa juxil, ni modo.
 %mor xa juxil, ni modo.
 %eng
 %spa
Ca antaj.
 = maka'antaj.
 %mor maka'antaj.
 %eng
 %spa
P ya xtij taj rumal.
 %mor ya xtij taj rumal.
 %eng
 %spa
Rat kinek kachaya le jun pedro.
 %mor kinek kachaya le jun pedro.
 %eng
 %spa max'e tiya'a.
P jawi'?
 %mor jawi'?
 %eng
 %spa
Rat le jun pedro chi le pelipe.
 %mor le jun pedro chi le pelipe.
 %eng
 %spa
*C19-53
C ay kax.
 %mor ay kax.
 %eng
 %spa
Rat maka kinek kachaya'a.
 %mor maka kinek kachaya'a.
 %eng
 %spa
P ma x'eta chik.
 %mor ma x'eta chik.
 %eng
 %spa
C ak'ax, akax?
 %mor ak'ax, akax?
 %eng
 %spa
Ca k'ax chi'.
 = k'ax chi'.
 %mor k'ax chi'.
 %eng
 %spa
C k'ax, o ma k'ax taj? le june.
 %mor k'ax, o ma k'ax taj? le june.
 %eng
 %spa
Ca a k'ax?
 = a k'ax?
 %mor a k'ax?
 %eng
 %spa
C k'ax, ma k'axta chik.
 %mor k'ax, ma k'axta chik.
 %eng
 %spa
Ca ay, mas nime:.
 = ay, mas nime:.
 %mor ay, mas nime:.
 %eng
 %spa
C mas, xa junam awuk', ruk' la chaket.
 %mor mas, xa junam awuk', ruk' la chaket.
 %eng
 %spa a k'ax, a k'ax, k'ax, k'ax.
Ca k'ax.
 = k'ax.
 %mor k'ax.
 %eng
 %spa
C k'ax.
 %mor k'ax.
 %eng
 %spa
Ca k'ax, le? k'o: jun a motor.
 = k'ax, le? k'o: jun a motor.
 %mor k'ax, le? k'o: jun a motor.
 %eng
 %spa
Ca tzaqik e jun, le'.
 = xtzaq e jun.
 %mor xtzaq e jun.
 %eng
 %spa
C xtzaq e jun.
 %mor xtzaq e jun.
 %eng
 %spa
Ca la le'.
 = la le'.
 %mor la le'.
 %eng
 %spa
C jasche k'o: le keb' chiriri?
 %mor jasche k'o: le keb' chiriri?
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
C k'o:le keb' chiriri.
 %mor k'o:le keb' chiriri.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C le?
 %mor le?
 %eng
 %spa
P a k'o: mas keb'e, Carlos?
 %mor a k'o: mas keb'e, Carlos?
 %eng
 %spa
Ca xa juxil chike', le', a k'ax?
 = xa juxil chike', le', a k'ax?
 %mor xa juxil chike', le', a k'ax?
 %eng
 %spa
C k'ax taj.
 %mor k'ax taj.
 %eng
 %spa
Ca a k'ax?
 = a k'ax?
 %mor a k'ax?
 %eng
 %spa
*C19-54
C k'ax.
 %mor k'ax.
 %eng
 %spa
Ca aqile'.
 = aqile'.
 %mor aqile'.
 %eng
 %spa
C k'ax, b'ay, k'ax, k'ax.
 %mor k'ax, b'ay, k'ax, k'ax.
 %eng
 %spa
P karaj ta chik, ma karaj ta chik.
 %mor karaj ta chik, ma karaj ta chik.
 %eng
 %spa
Ca xaq ka'.
 = xaq k'ax.
 %mor xaq k'ax.
 %eng
 %spa
C karaj ta chik, k'ax, k'ax, k'ax.
 %mor karaj ta chik, k'ax, k'ax, k'ax.
 %eng
 %spa
Ca taj.
 = k'o:taj.
 %mor k'o:taj.
 %eng
 %spa
Ca wi, Pelipe, ch'aya jun xib'inel.
 = chach'aya jun xib'inel.
 %mor chach'aya jun xib'inel.
 %eng
 %spa
C le xib'inel.
 %mor le xib'inel.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
C jat pala tem.
 %mor jat pala tem.
 %eng
 %spa
Ca le', mas nim, ah, mas nim.
 = le', mas nim, ah, mas nim.
 %mor le', mas nim, ah, mas nim.
 %eng
 %spa a k'ax?
C ma k'ax taj, le, le'.
 %mor ma k'ax taj, le, le'.
 %eng
 %spa
Ca taj in.
 = nk'o:ta in.
 %mor nk'o:ta in.
 %eng
 %spa
C le, le uj keb', le uj keb', le uj keb'.
 %mor le, le uj keb', le uj keb', le uj keb'.
 %eng
 %spa le:.
Ca enaj la lele'.
 = enaj la lele'.
 %mor enaj la lele'.
 %eng
 %spa
P alaj chomaq.
 %mor alaj chomaq.
 %eng
 %spa
Rat chomaq?
 %mor chomaq?
 %eng
 %spa
C xaq jelale.
 %mor xaq jelale.
 %eng
 %spa
Ca chatzapijpe', chatzapijpe chili'.
 = chatzapijimpe chiri.
 %mor chatzapijimpe chiri.
 %eng
 %spa
Ca a kalaj?
 = a karaj?
 %mor a karaj?
 %eng
 %spa
C wuk'?
 %mor wuk'?
 %eng
 %spa
Ca no meli chili'.
 = no, chiri'.
 %mor no, chiri'.
 %eng
 %spa
C awuk'?
 %mor awuk'?
 %eng
 %spa
*C19-55
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
C jelale'.
 %mor jelale'.
 %eng
 %spa
Ca kimb'ij inaj nu'.
 = kimb'ij inaj nu'.
 %mor kimb'ij inaj nu'.
 %eng
 %spa
C no, le.
 %mor no, le.
 %eng
 %spa
Ca wi lenaj lili'?
 = jawi: k'o:wi le naj riri'?
 %mor jawi: k'o:wi le naj riri'?
 %eng
 %spa
C no, chaya le juni? la le? jelale'.
 %mor no, chaya le juni? la le? jelale'.
 %eng
 %spa jelale', kawilo'?
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C le', chawilo.
 %mor le', chawilo.
 %eng
 %spa
Ca yah.
 = yah.
 %mor yah.
 %eng
 %spa
C no, maja maja, le juntiro jelale ya.
 %mor no, maja maja, le juntiro jelale ya.
 %eng
 %spa ya, k'o modo le:.
Ca ak'ax?
 = ak'ax?
 %mor ak'ax?
 %eng
 %spa
C k'ax.
 %mor k'ax.
 %eng
 %spa
Ca ile', ah.
 = a ki le'.
 %mor a ki le'.
 %eng
 %spa
C k'ax.
 %mor k'ax.
 %eng
 %spa
Ca chaqan, a chila ta chik.
 = chaqon, ma chila ta chik.
 %mor chaqon, ma chila ta chik.
 %eng
 %spa
C ay, k'ax.
 %mor ay, k'ax.
 %eng
 %spa
Ca keb' aja', ay.
 = keb' aja', ay.
 %mor keb' aja', ay.
 %eng
 %spa
C k'ax.
 %mor k'ax.
 %eng
 %spa
Ca jaq b'ay ine'.
 = kinjaq b'ay ine'.
 %mor kinjaq b'ay ine'.
 %eng
 %spa
C le, ja chapa le, le le.
 %mor le, ja chapa le, le le.
 %eng
 %spa
Ca kinwaj ta in.
 = kinwaj ta in.
 %mor kinwaj ta in.
 %eng
 %spa
C ma kawaj taj.
 %mor ma kawaj taj.
 %eng
 %spa
Ca no?
 = no?
 %mor no?
 %eng
 %spa
C jasche'?
 %mor jasche'?
 %eng
 %spa
*C19-56
Ca nik'.
 = nik'.
 %mor nik'.
 %eng
 %spa
C no, maja', maja', june'.
 %mor no, maja', maja', june'.
 %eng
 %spa minester juntiro ruk' le juwi', le'.
C y chawimi', kuya chupame le.
 %mor y chawimi', kuya chupame le.
 %eng
 %spa kuya chupam.
Ca yah?
 = yah?
 %mor yah?
 %eng
 %spa
C ma karaj taj, ma karaj taj, le'.
 %mor ma karaj taj, ma karaj taj, le'.
 %eng
 %spa y chanimi? le juni? ay, le', le'.
Ca ak'ax?
 = ak'ax?
 %mor ak'ax?
 %eng
 %spa
C no', k'ax taj.
 %mor no', k'ax taj.
 %eng
 %spa
Ca a nim ele', le'.
 = a nim ele', le'.
 %mor a nim ele', le'.
 %eng
 %spa
C le, k'o: k'olib'al a wech, le.
 %mor le, k'o: k'olib'al a wech, le.
 %eng
 %spa k'ax, k'ax, k'ax, k'ax.
Ca chawesaj.
 = chawesaj.
 %mor chawesaj.
 %eng
 %spa
C ni modo, k'ax, b'ay, we kinkamik.
 %mor ni modo, k'ax, b'ay, we kinkamik.
 %eng
 %spa
Ca jo, jo pache', jopa che?
 = jo, jo pache', jopa che?
 %mor jo, jo pache', jopa che?
 %eng
 %spa
C jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca jo pa che' mu's.
 = jo pa che' mu's.
 %mor jo pa che' mu's.
 %eng
 %spa
C no.
 %mor no.
 %eng
 %spa
Rat jo' pache' chi'.
 %mor jo' pache' chi'.
 %eng
 %spa
Ca jo' pache', le'.
 = jo' pache', le'.
 %mor jo' pache', le'.
 %eng
 %spa
C kin kamik.
 %mor kin kamik.
 %eng
 %spa
Rat jopache', jopache' kub'ij.
 %mor jopache', jopache' kub'ij.
 %eng
 %spa
Ca qana chi jutij.
 = qana chi jutij.
 %mor qana chi jutij.
 %eng
 %spa
C maja'  le'.
 %mor maja'  le'.
 %eng
 %spa
Ca le', a pel uwach? le?
 = chawilampe luwach.
 %mor chawilampe luwach.
 %eng
 %spa
*C19-57
Ca le li le'.
 = le ri le.
 %mor le ri le.
 %eng
 %spa
C ah je, b'ay, b'ay, b'ay.
 %mor ah je, b'ay, b'ay, b'ay.
 %eng
 %spa
Ca nk'o:ta chik.
 = nk'o:ta chik.
 %mor nk'o:ta chik.
 %eng
 %spa
C nk'o:taj.
 %mor nk'o:taj.
 %eng
 %spa
Ca tzalijik.
 = xtzalijik.
 %mor xtzalijik.
 %eng
 %spa
Ca le le june'.
 =le le june'.
 %morle le june'.
 %eng
 %spa
C le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
Ca le', ya chajompe'.
 = chachuqumpe.
 %mor chachuqumpe.
 %eng
 %spa
C le juni' le, le le le.
 %mor le juni' le, le le le.
 %eng
 %spa
Ca chajo at.
 = chachuqo at.
 %mor chachuqo at.
 %eng
 %spa
Ca ab'ij enaj ub'i'.
 = kab'ij enaj ub'i.
 %mor kab'ij enaj ub'i.
 %eng
 %spa
Ca as uwach e li'.
 = jas uwache ri'?
 %mor jas uwache ri'?
 %eng
 %spa
C b'ay, ki, kinjatij le juni, le'.
 %mor b'ay, ki, kinjatij le juni, le'.
 %eng
 %spa
Ca e xa at ixoq?
 = e xa at ixoq?
 %mor e xa at ixoq?
 %eng
 %spa
C le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
Ca xa at ixoq?
 = xa at ixoq?
 %mor xa at ixoq?
 %eng
 %spa
C no, xa at ixoq.
 %mor no, xa at ixoq.
 %eng
 %spa
Rat xa at ixoq chi'.
 %mor xa at ixoq chi'.
 %eng
 %spa
Ca xa atixoq.
 = xa atixoq.
 %mor xa atixoq.
 %eng
 %spa
C jasche in ixoq?
 %mor jasche in ixoq?
 %eng
 %spa
Ca xa at ixoq, nan ke'e.
 =xa at ixoq, nan ke'e.
 %morxa at ixoq, nan ke'e.
 %eng
 %spa
Rat xa at ixoq, kuchix in Pelipa.
 %mor xa at ixoq, kuchix in Pelipa.
 %eng
 %spa
Rat a xa ixoqe jas kawilo ala?
Ca jun che'.
 = jun che'.
 %mor jun che'.
 %eng
 %spa
Ca xa sik.
 = xa xk'isik?
 %mor xa xk'isik?
 %eng
 %spa
C no, maja, maja' le', le', le', no'.
 %mor no, maja, maja' le', le', le', no'.
 %eng
 %spa
*C19-58
C ka'an taj, jelale', jelale'.
 %mor ka'an taj, jelale', jelale'.
 %eng
 %spa no, no', no', le' le riri' chaya chupamn.
C le, le', le'.
 %mor le, le', le'.
 %eng
 %spa
Ixoq k'o pa jah?
 %mor /k'o: pa jah?
 %eng
 %spa
Ixoq uu.
 %mor uu.
 %eng
 %spa
N k'o:lik.
 %mor k'o:lik.
 %eng
 %spa
C jachinoq?
 %mor jachinoq?
 %eng
 %spa
Ca jun ixoq.
 = jun ixoq.
 %mor jun ixoq.
 %eng
 %spa
C jawi: xpe wih?
 %mor jawi: xpe wih?
 %eng
 %spa
Ca pa juyub'.
 = pa juyub'.
 %mor pa juyub'.
 %eng
 %spa
C pa juyub', le? b'ay.
 %mor pa juyub', le? b'ay.
 %eng
 %spa
Ca noh.
 = noh.
 %mor noh.
 %eng
 %spa
C yah.
 %mor yah.
 %eng
 %spa
Ca ab'ij chi ut k'ax kalcha'.
 = chab'ij chi k'ut k'ax kalcha?
 %mor chab'ij chi k'ut k'ax kalcha?
 %eng
 %spa
C k'ax taj.
 %mor k'ax taj.
 %eng
 %spa
*xk'is le cinta C-19.