*C17 - A Carlos

*Age 3;8.5
*No. of utterances 504
*MLU 3.10

*C17-1
C n k'u lawi', jas xu'an awi?
 %mor n k'u lawi', jas x-0-u/b'an a-wi?
 %eng
 %spa
P sokutaj b'a lawi'?
 %mor /soka-taj b'a le: a-wi'?
 %eng /cut-PASS2 emph the 2E-hair.
 %spa
Ca kitaj taj.
 = sokataj taj.
 %mor /soka-taj ta-j.
 %eng /cut-PASS2 NEG-T.
 %spa
P n k'o: ta chi ya lawi le'?
 %mor n /k'o: ta chi ya le: a-wi le'?
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik.
 = k'o:lik.
 %mor /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
P jawi le'?
 %mor jawi le'?
 %eng
 %spa
C k'o: taj.
 %mor k'o: taj.
 %eng
 %spa
P jawi: xsokax wih?
 %mor jawi: x-0/soka-x wih?
 %eng where COMP-3A/cut-PASS1 LOC.
 %spa
Ca ale' kuk' a kala'w.
 = ale ruk' a kala'w.
 %mor ale r-uk' a kala'w.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca luk' man kala'w.
 = ruk' mam kala'w.
 %mor r-uk' mam kala'w.
 %eng
 %spa
P iya'.
 %mor iya'.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C xe'ek juntiro lawi'.
 %mor xe'ek juntiro le: a-wi'.
 %eng
 %spa
C n k'o: ta chik.
 %mor n /k'o: ta chi-k.
 %eng
 %spa
P jasche'?
 %mor jasche'?
 %eng
 %spa
Ca nik'.
 = nik'.
 %mor nik'.
 %eng
 %spa
P b'ay awas k'u la.
 %mor b'ay a-was k'u la.
 %eng
 %spa
Ca k'u lal lewah?
 = k'u lal dewah?
 %mor k'u le: al dewah?
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca k'u lal dewah?
 = k'u lal dewah?
 %mor k'u le: al dewah?
 %eng
 %spa
P k'o: ri pa jaa.
 %mor /k'o: ri pa jaa.
 %eng
 %spa
P a kach'ob' puch?
 %mor a k-0-a/ch'ob' pu-ch?
 %eng
 %spa
Ca k'u lal dewa a Pelipe?
 = k'u lal dewa a Pelipe?
 %mor k'u le: al dewa a Pelipe?
 %eng
 %spa
C a kach'ob' uwach?
 %mor a kach'ob' uwach?
 %eng
 %spa
Ca nchob' taj.
 = ma kinch'ob' taj.
 %mor *ma *k-0-in/ch'ob' ta-j.
 %eng
 %spa
C k'ach'ob' taj. ***
 %mor k-0-a/ch'ob' ta-j.
 %eng
 %spa
*C17-2
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P jas impe lub'i'?
 %mor jas impe lub'i'?
 %eng
 %spa
Ca x'e ya'ah xelaju'.
 = x'e ya'ah xelaju'.
 %mor x-0/b'e: ya'ah xelaju'.
 %eng
 %spa
P a xawil puch.
 %mor a x-0-aw/il pu-ch.
 %eng
 %spa
Ca o nuchaket asa le jun i'.
 = ko nuchaket jasa le jun i.
 %mor /k'o: nu-chaket jasa le jun i.
 %eng
 %spa
P iya'.
 %mor iya'.
 %eng
 %spa
Ca m, inaj wik'.
 = inaj wich'.
 %mor inaj wich'.
 %eng
 %spa
P jawi le'.
 %mor jawi le'.
 %eng
 %spa
Ca o: kan pa jah.
 = k'o: kan pa jah.
 %mor /k'o: kan pa jah.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P a xawil puch e xek.
 %mor a x-0-aw/il pu-ch e x-0/b'e:-ik.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P iya a miyeri.
 %mor iya a miyeri.
 %eng
 %spa
Ca pelipe.
 = pelipe.
 %mor pelipe.
 %eng
 %spa
Rik ko kach'ab'ej pa in a pelipe.
 %mor ko k-0-a/ch'aw-b'e-j pa in a pelipe.
 %eng
 %spa makuta tayale.
P pelipe.
 %mor pelipe.
 %eng
 %spa
C jas uwach?
 %mor jas uwach?
 %eng
 %spa
Rik alaj xule tzukuxa la pedro.
 %mor alaj xule tzukuxa la pedro.
 %eng
 %spa paq'ij k'o: chuwa lu low.
Rik je xu'am b'i le ri, axawilo di.
 %mor je xu'am b'i le ri, axawilo di.
 %eng
 %spa
C a tzij.
 %mor a tzij.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
Rik di laj katare ya chirij xu'ano.
 %mor di laj k-0-a/tare ya chi-r-ij x-0-u/b'an-o.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
C jas uwach.
 %mor jas uwach.
 %eng
 %spa
*C17-3
Ca jun wuj e'.
 = jun wuj e'.
 %mor jun wuj e'.
 %eng
 %spa
C le juni'.
 %mor le juni'.
 %eng
 %spa
N chixokuloq.
 %mor ch-ix/ok-a la-oq.
 %eng
 %spa
P tawen.
 %mor tawen.
 %eng
 %spa
N piri xa sib' chi'.
 %mor piri xa sib' /chi'.
 %eng
 %spa
Rik xul ya le pelipe le a Carlos.
 %mor x-0/ul ya le pelipe le a Carlos.
 %eng
 %spa
P ma sib' taj.
 %mor ma sib' taj.
 %eng
 %spa
Rik are ne ri le nukem.
 %mor are ne ri le nu-kem.
 %eng
 %spa
C k'o: jun atam a Carlos.
 %mor /k'o: jun a-tem a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca nan, nutem.
 = nan, nutem.
 %mor nan, nu-tem.
 %eng
 %spa
N jak'ama loq.
 %mor /j-0-a/k'am-a la-oq.
 %eng
 %spa
N k'o: ka jela le'.
 %mor /k'o: ka jela le'.
 %eng
 %spa
P uy, xa miq'in i'.
 %mor uy, xa miq'in i'.
 %eng
 %spa
N pares.
 %mor pares.
 %eng
 %spa
C k'o: miq'in chiri'.
 %mor k'o: miq'in chiri'.
 %eng
 %spa
Rik k'o: pa jah.
 %mor /k'o: pa jah.
 %eng
 %spa
Ca k'o: inaj loch'.
 = k'o: inaj loch'.
 %mor /k'o: inaj loch'.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca k'o: inaj loch'.
 = k'o: inaj loch'.
 %mor /k'o: inaj loch'.
 %eng
 %spa
P jawi: k'u wi le'.
 %mor jawi: k'u wi le'.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
P iya'.
 %mor iya'.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
P iya'.
 %mor iya'.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C n k'u lapoto?
 %mor n k'u le: a-poto?
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C n k'u lapoto?
 %mor n k'u le: a-poto?
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik.
 = k'o:lik.
 %mor /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
*C17-4
C a k'o:lik.
 %mor a /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik.
 = k'o:lik.
 %mor /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
P jawi: k'u wi ri'?
 %mor jawi: k'u wi ri'?
 %eng
 %spa
Ca k'o: pa, k'o pa kaxa'.
 = k'o: pa, k'o pa kaxa'.
 %mor /k'o: pa, /k'o: pa kaxa'.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik kaxa'.
 = k'o: pa kaxa'.
 %mor /k'o:-!l-!ik *pa kaxa'.
 %eng
 %spa
N jasa hora chik a pedro'.
 %mor jasa hora chik a pedro'.
 %eng
 %spa
P a las nueve y ocho.
 %mor a las nueve y ocho.
 %eng
 %spa
N amaday.
 %mor amaday.
 %eng
 %spa
Rik malaya sea.
 %mor malaya sea.
 %eng
 %spa
N alaj chib'a ri.
 %mor alaj chib'a ri.
 %eng
 %spa
C aka k'ut la poto che la.
 %mor aka k'ut la poto che la.
 %eng
 %spa che la lu'.
N malaya santa.
 %mor malaya santa.
 %eng
 %spa
P ki'anku na arroz, arroz.
 %mor ki'anku na arroz, arroz.
 %eng
 %spa ki'an k'una pache'?
N no xane junaj xil.
 %mor no xane junaj xil.
 %eng
 %spa qa jach' ka'an kamik.
P jach.
 %mor jach.
 %eng
 %spa
N pares maja ku junaj ch'ur qor.
 %mor pares maja ku junaj ch'ur qor.
 %eng
 %spa
P jawi'.
 %mor jawi'.
 %eng
 %spa
N iya chimarsalin.
 %mor iya chimarsalin.
 %eng
 %spa
P xab'a chikij winaqi o.
 %mor xab'a chikij winaqi o.
 %eng
 %spa
N iya chirij kej.
 %mor iya chirij kej.
 %eng
 %spa
P yamero b'ari.
 %mor yamero b'ari.
 %eng
 %spa
N pares.
 %mor pares.
 %eng
 %spa
*C17-5
C jas kawil a Carlos.
 %mor jas kawil a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P jas kawilo cha.
 %mor jas kawilo cha.
 %eng
 %spa
C jas kawilo.
 %mor jas kawilo.
 %eng
 %spa
Ca o b'a' ki:k e'.
 = k'o: b'a chich e'.
 %mor /k'o: b'a chich e'.
 %eng
 %spa
P n k'u laweh?
 %mor n k'u le: aw-eh?
 %eng
 %spa
Ca k'o: taj.
 = k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
P jawi: xaya wih?
 %mor jawi: x-0-a/ya' wih?
 %eng
 %spa
Ca xa xelaq'ax i?
 = xa xelaq'ax i?
 %mor xa x-0/elaq'a-x i?
 %eng just COMP-3A/steal-PASS1 this.
 %spa
P jachin rumal?
 %mor jachin r-umal?
 %eng
 %spa
Ca e taj mal ak'alab'.
 = k'o: taj mal ak'alab'.
 %mor /k'o: ta-j mal ak'al-ab'.
 %eng
 %spa
C mal ak'alab'.
 %mor mal ak'al-ab'.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C k'o: ta chik.
 %mor /k'o: ta chi-k.
 %eng
 %spa
P jas uwach ale le.
 %mor jas uwach ale le.
 %eng
 %spa
Ca le li'.
 = le ri'.
 %mor le ri'.
 %eng
 %spa
P je?
 %mor je?
 %eng
 %spa
Ca incho taj.
 = kinch'ob' taj.
 %mor *k-0-in/ch'ob' ta-j.
 %eng
 %spa
P n kach'ob' taj?
 %mor n k-0-a/ch'ob' ta-j?
 %eng
 %spa
Ca nk'o: le jun e'.
 = n k'u le jun e'.
 %mor n /k'u le jun e'.
 %eng
 %spa
P la k'ut e'.
 %mor la k'u-t e'.
 %eng
 %spa
Rik ay laj sib' wa.
 %mor ay laj sib' wa.
 %eng
 %spa
N pares.
 %mor pares.
 %eng
 %spa
C jun imul ruk' le guitar.
 %mor jun imul ruk' le guitar.
 %eng
 %spa
P xpetik e'.
 %mor x-0/pet-ik e'.
 %eng
 %spa
Ca ewi leh?
 = jawi leh?
 %mor jawi leh?
 %eng
 %spa
*C17-6
C petik e.
 %mor petik e.
 %eng
 %spa
Ca xa, xa achijab'.
 = xa, xa achijab'.
 %mor xa, xa achi-ab'.
 %eng
 %spa
C xa nikaj achijab'.
 %mor xa nikaj achi-ab'.
 %eng
 %spa
Ca as uwach e li'.
 = jas uwach e ri?
 %mor jas uwach e ri?
 %eng
 %spa
C jas uwach, le xu'an le.
 %mor jas uwach, le xu'an le.
 %eng
 %spa
C jun avion xek le.
 %mor jun avion xek le.
 %eng
 %spa
C xe chuxe le uxikin le imu, jun imul.
 %mor xe chuxe le uxikin le imu, jun imul.
 %eng
 %spa
P ayn k'o: le jun mam trompeta.
 %mor ayn k'o: le jun mam trompeta.
 %eng
 %spa
P uy le jun mam chikop e.
 %mor uy le jun mam chikop e.
 %eng
 %spa
Rik chata ku che la pelipe jawi xe wi le rixoqil.
 %mor ch-0-a/ta' ku che le: a pelipe jawi x-0/b'e: wi le r-ixoq-il.
 %eng
 %spa
C le jun ak'al.
 %mor le jun ak'al.
 %eng
 %spa
Ca nan e', aki le'.
 = nan e', aki le'.
 %mor nan e', aki le'.
 %eng
 %spa
Rik da.
 %mor da.
 %eng
 %spa
N tzij k'ut e.
 %mor tzij k'u-t e.
 %eng
 %spa
Ca jun nim.
 = jun nim.
 %mor jun nim.
 %eng
 %spa
Rik jas uwach ale da.
 %mor jas uwach ale da.
 %eng
 %spa
Ca as uwach e li' pelip?
 = jas uwach le ri' o pelip e?
 %mor jas u-wach le ri' o pelip e?
 %eng
 %spa
C le jun masat.
 %mor le jun masat.
 %eng
 %spa
N masat.
 %mor masat.
 %eng
 %spa
Rik kuraqaqej uchi che le rixoqil a pelipe xe pa ch'ich.
 %mor k-0-u/raq-aqe-j u-chi' che le r-ixoq-il a pelipe x-0/b'e: pa ch'ich.
 %eng
 %spa
N le kamik.
 %mor le kamik.
 %eng
 %spa
Rik m, tzij karilij ola.
 %mor m, tzij karilij ola.
 %eng
 %spa
Ca naj qapalomax.
 = naj qapalomax.
 %mor naj qa-palomax.
 %eng
 %spa
*C17-7
P jawi: xawil wi a Carlos, dah.
 %mor jawi: xawil wi a Carlos, dah.
 %eng
 %spa
Ca naj qapalomax.
 = lenaj qapalomax.
 %mor *le: naj qa-palomax.
 %eng
 %spa
P jawi'.
 %mor jawi'.
 %eng
 %spa
Ca o chuxe le kaa'.
 = k'o: chuxe le kaa'.
 %mor /k'o: chi-u-xe le kaa'.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
P ay, inaj atz'i le.
 %mor ay, inaj a-tz'i le.
 %eng
 %spa
Ca wile'?
 = wile'?
 %mor wile'?
 %eng
 %spa
P le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
Ixoq ix k'o:lik.
 %mor ix k'o:lik.
 %eng
 %spa
Rik uj k'o:lik, tok uloq.
 %mor uj /k'o:-l-ik, at/ok-a la-oq.
 %eng
 %spa
Ca o naj qapalomax e'.
 = k'o: inaj qapalomax e.
 %mor /k'o: inaj qa-palomax e.
 %eng
 %spa
P wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
C jawi?
 %mor jawi?
 %eng
 %spa
Ca k'o: chuxe kaa'.
 = k'o: chuxe le kaa'.
 %mor /k'o: chi-u-xe le kaa'.
 %eng
 %spa
P jama loq.
 %mor /j-0-a/k'am-a la-oq.
 %eng
 %spa
Ixoq laj tira wa le jun alah.
 %mor laj tira wa le jun alah.
 %eng
 %spa
Ca ah noh.
 = ah noh.
 %mor ah noh.
 %eng
 %spa
Ixoq at k'o:lik al lip?
 %mor at /k'o:-l-ik al lip?
 %eng
 %spa
Ca san e', a ki le'.
 = san e', a ki le'.
 %mor san e', a ki le'.
 %eng
 %spa
Ca o jela le'.
 = k'o: jela le.
 %mor /k'o: jela le.
 %eng
 %spa
P awe le tz'i?
 %mor aw-e le tz'i?
 %eng
 %spa
Ca aya keb' uwacha.
 = kinya keb' uwach.
 %mor *k-0-in/ya' keb' u-wach.
 %eng
 %spa
P Carlos, awe le naj tz'i'?
 %mor Carlos, aw-e le naj tz'i'?
 %eng
 %spa
Ca utz at e le jun.
 = utz at le jun.
 %mor utz at le jun.
 %eng
 %spa
P m, n ku lawe?
 %mor m, n ku le: aw-e?
 %eng
 %spa
Ca k'o: taj elaq'axik.
 = k'o: taj xelaq'axik.
 %mor /k'o: ta-j *x-0/elaq'a-x-ik.
 %eng /exist NEG-T COMP-3A/steal-PASS1-TIV.
 %spa
P ayi.
 %mor ayi.
 %eng
 %spa
*C17-8
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P jasche xelaq'axik?
 %mor jasche x-0/elaq'a-x-ik?
 %eng
 %spa
Ca nik'.
 = nik'.
 %mor nik'.
 %eng
 %spa
C ay, inaj aq.
 %mor ay, inaj aq.
 %eng
 %spa
C jachin ajchoqe che lenaj tz'i?
 %mor jachin ajchoqe che lenaj tz'i?
 %eng
 %spa
C k'o: jela le chuwa le, ja?
 %mor /k'o: jela le chuwa le, ja?
 %eng
 %spa
Ca e le wak'axel.
 = re le nuk'axel.
 %mor *r-e le #nu-k'axel.
 %eng
 %spa
P re wakaxel.
 %mor r-e wa a-kaxel.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P jachin awakaxel?
 %mor jachin a wa-k'axel?
 %eng
 %spa
Ca le tz'i.
 = le tz'i.
 %mor le tz'i.
 %eng
 %spa
Ca a tzij awe at enaj tz'i?
 = a tzij awe at enaj tz'i?
 %mor a tzij aw-e at enaj tz'i?
 %eng
 %spa
Rik wech.
 %mor wech.
 %eng
 %spa
Ca la k'ut e'.
 = la k'ut e'.
 %mor la k'u-t e'.
 %eng
 %spa
P a kaxel puch a Carlos?
 %mor a-k'axel pu-ch a Carlos?
 %eng
 %spa
Ca m?
 = m?
 %mor m?
 %eng
 %spa
P a kaxe puch?
 %mor a kaxe puch?
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
Ca o: b'a intaq we la le'.
 = k'o: b'a intaq we la le'.
 %mor /k'o: b'a intaq we la le'.
 %eng
 %spa
P jas uwach e ri?
 %mor jas u-wach e ri?
 %eng
 %spa
C ntaq chikop e.
 %mor ntaq chikop e.
 %eng
 %spa
Ca nkop.
 = chikop.
 %mor chikop.
 %eng
 %spa
Ca k'o: jun ak' e'.
 = k'o: jun ak' e.
 %mor /k'o: jun ak' e.
 %eng
 %spa
C jawi'.
 %mor jawi'.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
C ah, tzij k'ut e' le jun ak'.
 %mor ah, tzij k'ut e' le jun ak'.
 %eng
 %spa
C le naj ch'iw k'o: powi?
 %mor le naj ch'iw /k'o: powi?
 %eng
 %spa
C le.
 %mor le.
 %eng
 %spa
P b'ay le jun chik?
 %mor b'ay le jun chik?
 %eng
 %spa
*C17-9
Ca jun ak' chik e'.
 = jun ak' chik e'.
 %mor jun ak' chi-k e'.
 %eng
 %spa
C kach'ob' jas uwach le june'?
 %mor kach'ob' jas uwach le june'?
 %eng
 %spa
Ca chikop.
 = chikop.
 %mor chikop.
 %eng
 %spa
C elepanta.
 %mor elepanta.
 %eng
 %spa
Ca elepanta.
 = elepanta.
 %mor elepanta.
 %eng
 %spa
C tzij.
 %mor tzij.
 %eng
 %spa
Ca elepanta le'.
 = elepanta le'.
 %mor elepanta le'.
 %eng
 %spa
P chirij, chirij, keb' puch.
 %mor chirij, chirij, keb' puch.
 %eng
 %spa
C yuk'u le jun e?
 %mor yuk'u le jun e?
 %eng
 %spa
C le ik', chirij.
 %mor le ik', chirij.
 %eng
 %spa
C a xawil le ik'?
 %mor a x-0-aw/il le ik'?
 %eng
 %spa
Ca m, i xtzaqik e'.
 = m, i xtzaqik e'.
 %mor m, i x-0/tzaq-ik e'.
 %eng
 %spa
C ah je', pa le nieve, le soqitew le keb' imul.
 %mor ah je', pa le nieve, le saqatew le keb' imul.
 %eng
 %spa
Ca keb' imul.
 = keb' imul.
 %mor keb' imul.
 %eng
 %spa
C jasche k'o: chiri'.
 %mor jasche /k'o: chiri'.
 %eng
 %spa
P chaya qaj chupam.
 %mor chaya qaj chupam.
 %eng
 %spa
Ca .....
 = .....
 %mor .....
 %eng
 %spa
P chana juxil.
 %mor ch-0-a/b'an-a juxil.
 %eng
 %spa
Ca imul, taq ale'.
 = limul k'o: jetaq ale'.
 %mor *le: imul /k'o: jetaq ale'.
 %eng
 %spa
P no, aq.
 %mor no, aq.
 %eng
 %spa
Ca imul e'?
 = imul e'?
 %mor imul e'?
 %eng
 %spa
C no', elepant.
 %mor no', elepant.
 %eng
 %spa
Ca pant, jun mesa le?
 = pant, jun mesa le?
 %mor pant, jun mesa le?
 %eng
 %spa
P ne, k'o taj.
 %mor ne, k'o taj.
 %eng
 %spa
C le taq jah.
 %mor le taq jah.
 %eng
 %spa
Ca jun mul chike'.
 = jun imul chik e.
 %mor jun imul chik e.
 %eng
 %spa
Ca jun mul chike'.
 = jun imul chik e.
 %mor jun imul chik e.
 %eng
 %spa
*C17-10
C ah je', k'o: le racho'ch le', pulew.
 %mor ah je', k'o: le racho'ch le', pulew.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C ya kape le k'ik.
 %mor ya kape le k'ik.
 %eng
 %spa
P a sib', a Carlos?
 %mor a sib', a Carlos?
 %eng
 %spa
Ca sib' b'a'.
 = sib' b'a'.
 %mor sib' b'a'.
 %eng
 %spa
P iya jasche sokax awi?
 %mor iya jasche /soka-x a-wi?
 %eng
 %spa
Ca as uwach e jun i'?
 = jas uwach e jun i?
 %mor jas uwach e jun i?
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca as uwach e jun i'?
 = jas uwach e jun i.
 %mor jas uwach e jun i.
 %eng
 %spa
P jasche sokax awi?
 %mor jasche /soka-x a-wi?
 %eng
 %spa
Ca tzij, as uwach e jun i'?
 = tzij, jas uwach e jun i?
 %mor tzij, jas u-wach e jun i?
 %eng
 %spa
P le jun xa k'o chuwach?
 %mor le jun xa k'o chuwach?
 %eng
 %spa
C le jun ostre os ostrech.
 %mor le jun ostre os ostrech.
 %eng
 %spa
P ah le ostrus.
 %mor ah le ostrus.
 %eng
 %spa
C ostrus.
 %mor ostrus.
 %eng
 %spa
P ma xachap ta chi b'a lapalomax iwir, no?
 %mor ma x-0-a/chap ta chi b'a le: a-palomax iwir, no?
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
Ca ili, li'.
 = ri'.
 %mor ri'.
 %eng
 %spa
C le jun e.
 %mor le jun e.
 %eng
 %spa
P no, no linaj ja ri, linaj jah.
 %mor no, no linaj ja ri, linaj jah.
 %eng
 %spa
Ca le li'.
 = le ri'.
 %mor le ri'.
 %eng
 %spa
P le inaj ja ri'.
 %mor le inaj ja ri'.
 %eng
 %spa
Ca le li'.
 = le ri'.
 %mor le ri'.
 %eng
 %spa
P le jari'.
 %mor le jari'.
 %eng
 %spa
C le ja.
 %mor le ja.
 %eng
 %spa
Ca e k'o: wi le palomax e'.
 = jawi: k'o: wi le palomax e?
 %mor jawi: /k'o: wi le palomax e?
 %eng
 %spa
C jawi: k'o: wi?
 %mor jawi: /k'o: wi?
 %eng
 %spa
*C17-11
P jachin chike le palomax?
 %mor jachin chike le palomax?
 %eng
 %spa
P ri, n k'u le ri'?
 %mor ri, n k'u le ri'?
 %eng
 %spa
Ca n le palomax e?
 = n le palomax e?
 %mor n le palomax e?
 %eng
 %spa
P mare taj.
 %mor ma are ta-j.
 %eng
 %spa
Ca as uwach ut?
 = jas uwach k'ut?
 %mor jas u-wach k'u-t?
 %eng
 %spa
P jun tz'ikin.
 %mor jun tz'ikin.
 %eng
 %spa
Ca as uwach jun e'?
 = jas uwach e jun e'?
 %mor jas u-wach e jun e'?
 %eng
 %spa
P patax.
 %mor patax.
 %eng
 %spa
Ca as uwach jun?
 = jas uwach e jun'.
 %mor jas u-wach *e jun'.
 %eng
 %spa
P tz'ikin, ch'ok no.
 %mor tz'ikin, ch'ok no.
 %eng
 %spa
Ca ch'ok.
 = ch'ok.
 %mor ch'ok.
 %eng
 %spa
Ixoq Carlos.
 %mor Carlos.
 %eng
 %spa
C no le ch'ok ko chiri?
 %mor no le ch'ok ko chiri?
 %eng
 %spa
P tuk'uri'.
 %mor tuk'uri'.
 %eng
 %spa
C tukur, ku le jun e'.
 %mor tukur, ku le jun e'.
 %eng
 %spa
Ca as uwach?
 = jas uwach.
 %mor jas u-wach.
 %eng
 %spa
P lo'r.
 %mor lo'r.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C nkule june'?
 %mor nkule june'?
 %eng
 %spa
Ca lo'r.
 = lo'r.
 %mor lo'r.
 %eng
 %spa
P le juni le jas lu b'i.
 %mor le juni le jas lu b'i.
 %eng
 %spa
Ca le qolaj ki:k e'.
 = le qolaj chi:ch' e.
 %mor le qolaj chi:ch' e.
 %eng
 %spa
P la k'ut e.
 %mor la k'u-t e.
 %eng
 %spa
Ca a k'o: ku winaq chupam?
 = a k'o: ku winaq chupam?
 %mor a /k'o: ku winaq chi-u-pam?
 %eng
 %spa
C k'o:lik.
 %mor /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
Ca axapa'.
 = chachapa'.
 %mor *ch-0-a/chap-a'.
 %eng
 %spa
*C17-12
C k'o: le taq b'omb'eros.
 %mor /k'o: le taq b'omb'eros.
 %eng
 %spa
C kuya jaron pa le jun kaq, q'aq.
 %mor kuya jaron pa le jun kaq, q'aq.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P xkat e, xkat e jun mes.
 %mor x-0/k'at e, x-0/k'at e jun mes.
 %eng
 %spa
Ca wileh, ah.
 = wileh, ah.
 %mor wileh, ah.
 %eng
 %spa
C xuraq puchi?
 %mor xuraq puchi?
 %eng
 %spa
C ya xtzaq le jun pa le atzyaq.
 %mor ya xtzaq le jun pa le atzyaq.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C qaluj le, le naj ak'al.
 %mor qaluj le, le naj ak'al.
 %eng
 %spa
Ca chuch, chucho:.
 = chuch, chucho:.
 %mor chuch, chucho:.
 %eng
 %spa
P jas ub'i'.
 %mor jas ub'i'.
 %eng
 %spa
Ca tz'i'.
 = tz'i'.
 %mor tz'i'.
 %eng
 %spa
P no' jas ub'i chi tz'i' chata che lak'axel.
 %mor no' jas u-b'i chi tz'i' ch-0-a/ta' che le: a-k'axel.
 %eng
 %spa.
P jas ub'i le tz'i' nuk'uxel kacha'.
 %mor jas u-b'i le tz'i' nu-k'uxel k-at/cha'.
 %eng
 %spa
P chata chare.
 %mor ch-0-a/ta' chi-r-e.
 %eng
 %spa
Ca nukaxel.
 = nuk'axel.
 %mor nu-k'axel.
 %eng
 %spa
Ixoq jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca as uwach e tz'i'.
 = jas uwach e tz'i'.
 %mor jas u-wach e tz'i'.
 %eng
 %spa
Ixoq le tz'i'.
 %mor le tz'i'.
 %eng
 %spa
Ca je'.
 = je'.
 %mor je'.
 %eng
 %spa
Ixoq ma k'otu b'i?
 %mor ma k'otu b'i?
 %eng
 %spa
Rik tzi, chucha kalchaya 'a.
 %mor tzi, chucha k-at/chay-a 'a.
 %eng
 %spa
Ca e jun nim e', le'.
 = e jun nim e', le'.
 %mor e jun nim e', le'.
 %eng
 %spa
C ya xawile, awilom le taq chich.
 %mor ya xawile, awilom le taq chich.
 %eng
 %spa
*C17-13
P jawi: k'o wi lapoto le a Carlos?
 %mor jawi: /k'o: wi le: a-poto le a Carlos?
 %eng
 %spa
P chinwila na.
 %mor ch-0-inw/il-a na.
 %eng
 %spa
Ca le jun e'.
 = le jun e'.
 %mor le jun e'.
 %eng
 %spa
P le jun.
 %mor le jun.
 %eng
 %spa
Ca ay k'o:  naj isikeleta le'.
 = ay k'o: inaj b'icicleta le.
 %mor ay /k'o: inaj b'icicleta le.
 %eng
 %spa
P jun circo.
 %mor jun circo.
 %eng
 %spa
Ca esikileta puch k'o:lik.
 = b'icicleta puch k'o:lik.
 %mor b'icicleta puch k'o:lik.
 %eng
 %spa
C le jun oso.
 %mor le jun oso.
 %eng
 %spa
Ca naj cikileta leh.
 = linaj b'icicleta leh.
 %mor linaj b'icicleta leh.
 %eng
 %spa
C le naj cicleta, pa lu cicleta.
 %mor le naj cicleta, pa lu cicleta.
 %eng
 %spa pale jun kolob le ko lu kolob.
C le: chikaj y ku'an lu cicleta.
 %mor le: chikaj y ku'an lu cicleta.
 %eng
 %spa puwi'.
P ay le su lenaj payaso.
 %mor ay le su lenaj payaso.
 %eng
 %spa
C pareso.
 %mor pareso.
 %eng
 %spa
P le clor claw.
 %mor le clor claw.
 %eng
 %spa
C le clown.
 %mor le clown.
 %eng
 %spa
Ca an taj.
 = maka'antaj.
 %mor maka'antaj.
 %eng
 %spa
P le nikaj.
 %mor le nikaj.
 %eng
 %spa
Ca ay 'o kelina leh.
 = ay k'o: crema leh.
 %mor ay k'o: crema leh.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca o: kilema leh.
 = k'o: crema leh.
 %mor k'o: crema leh.
 %eng
 %spa
P crema chi' helado.
 %mor crema chi' helado.
 %eng
 %spa
Ca ay k'o:ta chi le keluna leh.
 = k'o:ta chi le crema leh.
 %mor k'o:ta chi le crema leh.
 %eng
 %spa
C nk'ota chik ya xutijo.
 %mor nk'ota chik ya xutijo.
 %eng
 %spa
P le riri crema.
 %mor le riri crema.
 %eng
 %spa
*C17-14
C ah je'.
 %mor ah je'.
 %eng
 %spa
Ca jasach tah?
 = jasach dah?
 %mor jasach dah?
 %eng
 %spa
P le wariri.
 %mor le wariri.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C ramima le june'.
 %mor ramima le june'.
 %eng
 %spa ik' le june'.
P  ch'umil le keb'.
 %mor  ch'umil le keb'.
 %eng
 %spa
C ch'u mil.
 %mor ch'u mil.
 %eng
 %spa
P jawi k'owi, y k'o: chiri taq'aj.
 %mor jawi k'owi, y k'o: chiri taq'aj.
 %eng
 %spa wakaxe.
Ca m, taj.
 = k'o:taj.
 %mor k'o:taj.
 %eng
 %spa
C le rachoch k'o: pa le jun tron.
 %mor le rachoch k'o: pa le jun tron.
 %eng
 %spa no ferrocarril.
Ca eh, eh k'o: china jun ki:ke'.
 = ko chinajun ch'ache'.
 %mor ko chinajun ch'ache'.
 %eng
 %spa
P la k'ute.
 %mor la k'ute.
 %eng
 %spa
Ca eh alaje ki:ke'.
 = alaje chi:ch'e.
 %mor alaje chi:ch'e.
 %eng
 %spa
P la k'ute.
 %mor la k'ute.
 %eng
 %spa
C le taq chich'.
 %mor le taq chich'.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C awilom le jun kuk'am le gasolina?
 %mor awilom le jun kuk'am le gasolina?
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C le jun chik kuk'ama le taq chik.
 %mor le jun chik kuk'ama le taq chik.
 %eng
 %spa nik'aj ch'ich'.
Ca m, n le', le' k'i:k'e.
 = le chich'e.
 %mor le chich'e.
 %eng
 %spa
Ca ochi nikaje' le'.
 = k'o chi nikaje.
 %mor k'o chi nikaje.
 %eng
 %spa
Ca kik k'o: jun chike'.
 = ch'ich.
 %mor ch'ich.
 %eng
 %spa
*C17-15
P puro taq aq.
 %mor puro taq aq.
 %eng
 %spa
C puro xe pis kuwela.
 %mor puro xe pis kuwela.
 %eng
 %spa taq ak' aq.
Ca xe'ek, xe'e pa le eskuwela le aq.
 = xe'ek, xe'e pa le eskuwela le aq.
 %mor xe'ek, xe'e pa le eskuwela le aq.
 %eng
 %spa
P akate at piskuwela a Carlos?
 %mor akate at piskuwela a Carlos?
 %eng
 %spa
Ca le ri?
 = le ri?
 %mor le ri?
 %eng
 %spa
P no le at ak'ate piskuwela.
 %mor no le at ak'ate piskuwela.
 %eng
 %spa
Ca kin'etaj.
 = kin'etaj.
 %mor kin'etaj.
 %eng
 %spa
P jasche'?
 %mor jasche'?
 %eng
 %spa
Ca kin'e taj, eh k'o: chikaj k'i:k'e.
 = oh k'o:chi kaj le chi:ch'eh.
 %mor oh k'o:chi kaj le chi:ch'eh.
 %eng
 %spa
P la k'ute'.
 %mor la k'ute'.
 %eng
 %spa
Ca owixi, ewixe, ewi xe pewih?
 = jawi:xe pewih?
 %mor jawi:xe pewih?
 %eng
 %spa
P xepela pakachoch.
 %mor xepela pakachoch.
 %eng
 %spa
C kikimuq pulew, ruk'le taq ch'it.
 %mor kikimuq pulew, ruk'le taq ch'it.
 %eng
 %spa kuti le taq chich' le k'o:le.
C jun mam.
 %mor jun mam.
 %eng
 %spa
Ca telen b'i le k'i:ke'.
 = teren b'i chirije ch'i:ch'e.
 %mor teren b'i chirije ch'i:ch'e.
 %eng
 %spa le jun june'.
P jawile'.
 %mor jawile'.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
C kutz'ib'aj.
 %mor kutz'ib'aj.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
C kutzib'aj le jun carta.
 %mor kutzib'aj le jun carta.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
*C17-16
C le june kawarik.
 %mor le june kawarik.
 %eng
 %spa le june kawalaj, kawalijik.
C le june kuxu kuxu'u.
 %mor le june kuxu kuxu'u.
 %eng
 %spa le june kumuliq, kunuqu.
C le june xqu, xqupij lenaj che'.
 %mor le june xqu, xqupij lenaj che'.
 %eng
 %spa
Ca le ri'.
 = le ri'.
 %mor le ri'.
 %eng
 %spa
C le june kab'inik.
 %mor le june kab'inik.
 %eng
 %spa
Ca junem.
 = junem.
 %mor junem.
 %eng
 %spa
C le june katake ik.
 %mor le june katake ik.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C le juni kusikij pa le jun wuj.
 %mor le juni kusikij pa le jun wuj.
 %eng
 %spa le keb'e ka jas uwach.
C le taq.
 %mor le taq.
 %eng
 %spa
P kikil kib'.
 %mor kikil kib'.
 %eng
 %spa
C kikil kib', le june kab'ij.
 %mor kikil kib', le june kab'ij.
 %eng
 %spa kach'awik le kata'o.
C le june karaq puchi'.
 %mor le june karaq puchi'.
 %eng
 %spa y le june ku'ane xub.
C le june kutij, kutijo'.
 %mor le june kutij, kutijo'.
 %eng
 %spa chiko chikoje le june'.
P jun aq katijo.
 %mor jun aq katijo.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P le jun aq koq'ike'.
 %mor le jun aq koq'ike'.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C le jun aq katzenik.
 %mor le jun aq katzenik.
 %eng
 %spa
P nkule june?
 %mor nkule june?
 %eng
 %spa
*C17-17
C k'o:le jun se, sonrisa.
 %mor k'o:le jun se, sonrisa.
 %eng
 %spa sonreir.
Ca y qolaj 'ochi ntaq ki:ke'.
 = k'o: chi juntaq chi:ch'e'.
 %mor k'o: chi juntaq chi:ch'e'.
 %eng
 %spa le'.
p la k'ute', kan k'une'.
 %mor la k'ute', kan k'une'.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P kan k'um.
 %mor kan k'um.
 %eng
 %spa
Ca no' aloz.
 = no arroz.
 %mor no arroz.
 %eng
 %spa
P ja?
 %mor ja?
 %eng
 %spa
Ca ake le 'al chay.
 = re al chay.
 %mor re al chay.
 %eng
 %spa
P la k'ute' iya.
 %mor la k'ute' iya.
 %eng
 %spa nk'ula patax.
Ca le' al talin.
 = re al Talin.
 %mor re al Talin.
 %eng
 %spa
P jachin al Talin.
 %mor jachin al Talin.
 %eng
 %spa
Ca ek'o: pa kolal.
 = le ko pa corral.
 %mor le ko pa corral.
 %eng
 %spa
P iya'.
 %mor iya'.
 %eng
 %spa
Ca m o jun moto le'.
 = k'o: jun moto le'.
 %mor k'o: jun moto le'.
 %eng
 %spa
C k'o le taq.
 %mor k'o le taq.
 %eng
 %spa
P nkule jun awe?
 %mor nkule jun awe?
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P nk'ula moto?
 %mor nk'ula moto?
 %eng
 %spa
Ca moto.
 = moto.
 %mor moto.
 %eng
 %spa
C la moto at.
 %mor la moto at.
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik.
 = k'o:lik.
 %mor k'o:lik.
 %eng
 %spa
P jawi: k'o:wih?
 %mor jawi: k'o:wih?
 %eng
 %spa
C jawi k'owi.
 %mor jawi k'owi.
 %eng
 %spa
*C17-18
Ca 'o: pa kaxaa.
 = ko:pa kaxaa.
 %mor ko:pa kaxaa.
 %eng
 %spa
P jamaloq.
 %mor jamaloq.
 %eng
 %spa
Ca ah noh.
 = ah noh.
 %mor ah noh.
 %eng
 %spa
P jasche'.
 %mor jasche'.
 %eng
 %spa
Ca e wanya le', le'.
 = le wanya le.
 %mor le wanya le.
 %eng
 %spa
P wanyo taj.
 %mor wanyo taj.
 %eng
 %spa
C wanyo taj.
 %mor wanyo taj.
 %eng
 %spa
Ca asuwach 'ut?
 = jas uwach k'ut?
 %mor jas uwach k'ut?
 %eng
 %spa
C jun estadio.
 %mor jun estadio.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C le jun tiox k'o:jelale'.
 %mor le jun tiox k'o:jelale'.
 %eng
 %spa
P jas uwach inaj taq riri'?
 %mor jas uwach inaj taq riri'?
 %eng
 %spa
C le taq nikaj jastaq.
 %mor le taq nikaj jastaq.
 %eng
 %spa k'o: pa taq cocinas.
C ku'an le pan tostado le june'.
 %mor ku'an le pan tostado le june'.
 %eng
 %spa
P are le ri mak'otaj xewile riri.
 %mor are le ri mak'otaj xewile riri.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
P le chawilampe panoq le k'o:taj.
 %mor le chawilampe panoq le k'o:taj.
 %eng
 %spa k'o:taje'.
C le' k'o: piskuwiela.
 %mor le' k'o: piskuwiela.
 %eng
 %spa k'o:le aj tik.
P xewi le ratzyaqe'.
 %mor xewi le ratzyaqe'.
 %eng
 %spa
C male aq.
 %mor male aq.
 %eng
 %spa
Ca qu'uj.
 = qe'uj.
 %mor qe'uj.
 %eng
 %spa
P jachin chike'?
 %mor jachin chike'?
 %eng
 %spa
Ca le aq.
 = le aq.
 %mor le aq.
 %eng
 %spa
*C17-19
P iya.
 %mor iya.
 %eng
 %spa
C kach'ob' jas uwach le june'?
 %mor kach'ob' jas uwach le june'?
 %eng
 %spa le naj kuento le le.
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C xa'an at.
 %mor xa'an at.
 %eng
 %spa
Ca y a su wach ale'.
 = jas uwach ale'.
 %mor jas uwach ale'.
 %eng
 %spa
C y le pumpus.
 %mor y le pumpus.
 %eng
 %spa
Ca pumpu's.
 = pumpu's.
 %mor pumpu's.
 %eng
 %spa
C le', le jun xib'inel.
 %mor le', le jun xib'inel.
 %eng
 %spa
P nk'ule jun june'.
 %mor nk'ule jun june'.
 %eng
 %spa
C le ku'an le taq atzyaq pale.
 %mor le ku'an le taq atzyaq pale.
 %eng
 %spa pale chaqab, chuwa le.
C todos santos le taq.
 %mor todos santos le taq.
 %eng
 %spa nik'aj ak'alab' kikik'amo.
C le atzyaq le xib'inel kech.
 %mor le atzyaq le xib'inel kech.
 %eng
 %spa
P y le Santa Claus.
 %mor y le Santa Claus.
 %eng
 %spa
C Santa Claus.
 %mor Santa Claus.
 %eng
 %spa
Ca a su wach ale'?
 = jas uwach ale'?
 %mor jas uwach ale'?
 %eng
 %spa
P che' rech noche Buena le? le.
 %mor che' rech noche Buena le? le.
 %eng
 %spa kawilo k'o inaj taq luz chareche.
P naj uwi le.
 %mor naj uwi le.
 %eng
 %spa
Ca a utz?
 = a utz?
 %mor a utz?
 %eng
 %spa
C nik'aj taq adornos.
 %mor nik'aj taq adornos.
 %eng
 %spa
P linaj tinimite'.
 %mor linaj tinimite'.
 %eng
 %spa
Ca eke: sulaj ewali'.
 = x'eke chulaj ewari'.
 %mor x'eke chulaj ewari'.
 %eng
 %spa
P la k'ute'.
 %mor la k'ute'.
 %eng
 %spa
*C17-20
Ca utz k'ula, y k'o:chinaj juni?, keb'.
 = utz k'ula, y k'o:chinaj juni?, keb'.
 %mor utz k'ula, y k'o:chinaj juni?, keb'.
 %eng
 %spa
P le', k'o: inaj tunel le.
 %mor le', k'o: inaj tunel le.
 %eng
 %spa
C k'o: jun tunel.
 %mor k'o: jun tunel.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C a wilom le jun tunel chiri?
 %mor a wilom le jun tunel chiri?
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C awilom le jun tunel chiri?
 %mor awilom le jun tunel chiri?
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C le k'o: ikem.
 %mor le k'o: ikem.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C le jun tunel awilom?
 %mor le jun tunel awilom?
 %eng
 %spa
Ca a wi puk'o: wih?
 = jawi puk'o:wih?
 %mor jawi puk'o:wih?
 %eng
 %spa
C k'o: ikem pa le le b'e, pataqaj.
 %mor k'o: ikem pa le le b'e, pataqaj.
 %eng
 %spa
P awilom, awilom taj?
 %mor awilom, awilom taj?
 %eng
 %spa
Ca wilom taj.
 = wilom taj.
 %mor wilom taj.
 %eng
 %spa
Ca k'o: b'a'a le k'ik' pa le tunel le'.
 = k'o: b'awa le ch'ich' pa le tunel le'.
 %mor k'o: b'awa le ch'ich' pa le tunel le'.
 %eng
 %spa
P k'o:like.
 %mor k'o:like.
 %eng
 %spa
C chata che le nan, jawi k'owi.
 %mor chata che le nan, jawi k'owi.
 %eng
 %spa le ta, le tunel?
P Carlos cha?
 %mor Carlos cha?
 %eng
 %spa
Ca k'o: k'i:ke'.
 = k'o ch'i:ch'.
 %mor k'o ch'i:ch'.
 %eng
 %spa
P iya', junam ruk' enoj ja le ri, naj juni.
 %mor iya', junam ruk' enoj ja le ri, naj juni.
 %eng
 %spa
C rech policia.
 %mor rech policia.
 %eng
 %spa
Ca keb' e jun q'ajone', ke'eb'.
 = keb' e jun q'ajone', ke'eb'.
 %mor keb' e jun q'ajone', ke'eb'.
 %eng
 %spa
C puro q'ajame'.
 %mor puro q'ajame'.
 %eng
 %spa
Ca loq'om.
 = loq'om.
 %mor loq'om.
 %eng
 %spa
C pa le jun su? le taq tamb'or.
 %mor pa le jun su? le taq tamb'or.
 %eng
 %spa
Ca m m jah?
 = m m jah?
 %mor m m jah?
 %eng
 %spa
*C17-21
C trompet.
 %mor trompet.
 %eng
 %spa
Ca trompeta le'.
 = trompeta le'.
 %mor trompeta le'.
 %eng
 %spa
P la k'ute'.
 %mor la k'ute'.
 %eng
 %spa
Ca as uwach eli'.
 = jas uwach e ri'?
 %mor jas uwach e ri'?
 %eng
 %spa
P k'o:taj.
 %mor k'o:taj.
 %eng
 %spa
Ca ek'o: wi laj q'ajome'?
 = jawi k'o:wi laj q'ajome'?
 %mor jawi k'o:wi laj q'ajome'?
 %eng
 %spa
P la k'ute'.
 %mor la k'ute'.
 %eng
 %spa
C ku'an le q'ajom ruk' le jun xiyab' y.
 %mor ku'an le q'ajom ruk' le jun xiyab' y.
 %eng
 %spa ruk'.
P wuj.
 %mor wuj.
 %eng
 %spa
C wuj.
 %mor wuj.
 %eng
 %spa
Ca le tamb'ol le'.
 = le tamb'or le'.
 %mor le tamb'or le'.
 %eng
 %spa
P la k'ute', le tamb'ol.
 %mor la k'ute', le tamb'ol.
 %eng
 %spa
Ca m as uwach?
 = jas uwach?
 %mor jas uwach?
 %eng
 %spa
C le tamb'or?
 %mor le tamb'or?
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C ah je, k'iya uwach le taq tamb'or.
 %mor ah je, k'iya uwach le taq tamb'or.
 %eng
 %spa le jun mam y le wich'.
P jun ixpeq.
 %mor jun ixpeq.
 %eng
 %spa
Ca jun ixpeq.
 = jun ixpeq.
 %mor jun ixpeq.
 %eng
 %spa
C kuk'am b'i le jun tamb'urin.
 %mor kuk'am b'i le jun tamb'urin.
 %eng
 %spa
P oy, le junaj taq chikop, ixjuti'.
 %mor oy, le junaj taq chikop, ixjuti'.
 %eng
 %spa xa ch'ich' karil.
Ca wi le xjute'?
 = jawi: k'o:wi le xjute?
 %mor jawi: k'o:wi le xjute?
 %eng
 %spa
C chiri' ri'.
 %mor chiri' ri'.
 %eng
 %spa
P b'atz e ri'.
 %mor b'atz e ri'.
 %eng
 %spa
*C17-22
Ca wi:? wileh?
 = wi:? wileh?
 %mor wi:? wileh?
 %eng
 %spa
P le karisale, le, le kuk no?
 %mor le karisale, le, le kuk no?
 %eng
 %spa
C no, ara¤a.
 %mor no, ara¤a.
 %eng
 %spa
P ah, paraqan kej, lawe le, cinca.
 %mor ah, paraqan kej, lawe le, cinca.
 %eng
 %spa nku le riri?
C mulq'ab'.
 %mor mulq'ab'.
 %eng
 %spa
P mulq'ab' eriri?
 %mor mulq'ab' eriri?
 %eng
 %spa
C mulq'ab'.
 %mor mulq'ab'.
 %eng
 %spa
P nkule ri? le ri?
 %mor nkule ri? le ri?
 %eng
 %spa
C kab'.
 %mor kab'.
 %eng
 %spa
P qab'?
 %mor qab'?
 %eng
 %spa
C kab'.
 %mor kab'.
 %eng
 %spa
P kab'?
 %mor kab'?
 %eng
 %spa
C karamela, xaq.
 %mor karamela, xaq.
 %eng
 %spa
P ah xaq che'.
 %mor ah xaq che'.
 %eng
 %spa
Ca as uwach eli'.
 = jas uwach eri'?
 %mor jas uwach eri'?
 %eng
 %spa
P nkule riri?
 %mor nkule riri?
 %eng
 %spa
C le jun campa¤a.
 %mor le jun campa¤a.
 %eng
 %spa
Ca jah.
 = jah.
 %mor jah.
 %eng
 %spa
C campa¤a.
 %mor campa¤a.
 %eng
 %spa
Ca campane, campane'.
 = campane, campane'.
 %mor campane, campane'.
 %eng
 %spa
P jun campana.
 %mor jun campana.
 %eng
 %spa
Ca a suwach ele'.
 = jas uwach a le'?
 %mor jas uwach a le'?
 %eng
 %spa
P cawayita.
 %mor cawayita.
 %eng
 %spa
Ca ek'o: le mul chupame'.
 = e k'o:li mul chupame'.
 %mor e k'o:li mul chupame'.
 %eng
 %spa
P la k'ute'.
 %mor la k'ute'.
 %eng
 %spa
*C17-23
C jawi?
 %mor jawi?
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
C jun mux taj.
 %mor jun mux taj.
 %eng
 %spa
Ca e cha utij emese'.
 = x'e chi jutij le mes.
 %mor x'e chi jutij le mes.
 %eng
 %spa
Ca le' cawiyita.
 =le' cawiyita.
 %morle' cawiyita.
 %eng
 %spa
Ca a su wach e nik'aje'?
 = jas uwach e nik'aje?
 %mor jas uwach e nik'aje?
 %eng
 %spa
C le taq pintura.
 %mor le taq pintura.
 %eng
 %spa le taq pintas.
P xa jun color ku'an ekeb'.
 %mor xa jun color ku'an ekeb'.
 %eng
 %spa
C ah je'.
 %mor ah je'.
 %eng
 %spa
Ca as uwach ale'?
 = jas uwach ale'.
 %mor jas uwach ale'.
 %eng
 %spa
C jun circu chik, jun b'alame'.
 %mor jun circu chik, jun b'alame'.
 %eng
 %spa
P jun b'alam.
 %mor jun b'alam.
 %eng
 %spa
C le jun koje'.
 %mor le jun koje'.
 %eng
 %spa
Ca wile'?
 = wile'?
 %mor wile'?
 %eng
 %spa
C le, le k'ana koj, le k'oy jelale'.
 %mor le, le k'ana koj, le k'oy jelale'.
 %eng
 %spa
P circu chik kelik.
 %mor circu chik kelik.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
P le', k'o:jela le, k'o le jun taq mono le.
 %mor le', k'o:jela le, k'o le jun taq mono le.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
P ri', ri'.
 %mor ri', ri'.
 %eng
 %spa
C k'o: nik'aj ch'o.
 %mor k'o: nik'aj ch'o.
 %eng
 %spa
P we ta kiya le ch'o ri'.
 %mor we ta kiya le ch'o ri'.
 %eng
 %spa
C mas k'iya le ch'o.
 %mor mas k'iya le ch'o.
 %eng
 %spa
Ca a suwach e leh?
 = jas uwach eleh.
 %mor jas uwach eleh.
 %eng
 %spa
P ya le ri? kolejun mono le, jun nim.
 %mor ya le ri? kolejun mono le, jun nim.
 %eng
 %spa
*C17-24
Ca mono le jun nime'?
 = mono le jun nime'?
 %mor mono le jun nime'?
 %eng
 %spa
C k'o le jun zo:logico.
 %mor k'o le jun zo:logico.
 %eng
 %spa le chenka.
Ca taq mono le:.
 = intaq mona ke.
 %mor intaq mona ke.
 %eng
 %spa
P are ne le tzuqul ke le chikop.
 %mor are ne le tzuqul ke le chikop.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
P jun kar ku k'aq pan puchile jun.
 %mor jun kar ku k'aq pan puchile jun.
 %eng
 %spa k'o: inaj trene'.
Ca i.
 = i.
 %mor i.
 %eng
 %spa
P Carlos, Carlos.
 %mor Carlos, Carlos.
 %eng
 %spa aya xril le poto la watit?
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P ya xrilo rilom taj.
 %mor ya xrilo rilom taj.
 %eng
 %spa
Ca lom taj.
 = marilom taj.
 %mor marilom taj.
 %eng
 %spa
P jasche maka k'ut chuwach?
 %mor jasche maka k'ut chuwach?
 %eng
 %spa
Ca ya xiloh.
 = ya xriloh.
 %mor ya xriloh.
 %eng
 %spa
P xriloh.
 %mor xriloh.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P jawi: xril wih?
 %mor jawi: xril wih?
 %eng
 %spa
Ca m 'o:b'a i chaket.
 = k'o:b'a y chaket.
 %mor k'o:b'a y chaket.
 %eng
 %spa
P k'o:like'.
 %mor k'o:like'.
 %eng
 %spa
Ca chakete'.
 = chakete'.
 %mor chakete'.
 %eng
 %spa
p k'o: k'ut swetra le.
 %mor k'o: k'ut swetra le.
 %eng
 %spa junam ruk' inaj awe le.
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P ri junam ruk' inaj awe le jun.
 %mor ri junam ruk' inaj awe le jun.
 %eng
 %spa
*C17-25
C no' le ri', k'o:la karsan siya.
 %mor no' le ri', k'o:la karsan siya.
 %eng
 %spa
Ca ale naj june'.
 = are lenaj june.
 %mor are lenaj june.
 %eng
 %spa
P jun doctor.
 %mor jun doctor.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C k'o:le ajkunanel.
 %mor k'o:le ajkunanel.
 %eng
 %spa
Ca a chuma a suwach.
 = akach'ob'oh jas uwach.
 %mor akach'ob'oh jas uwach.
 %eng
 %spa
Ca kub'ij le kayi k'o:leh.
 = kub'ij le kawayito.
 %mor kub'ij le kawayito.
 %eng
 %spa
C le kawesaj, le karesaj le.
 %mor le kawesaj, le karesaj le.
 %eng
 %spa jun ware.
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P ware ah karesaj wareyaj cha.
 %mor ware ah karesaj wareyaj cha.
 %eng
 %spa jas uwach ale le kach'ob'oh?
Ca inch'ob' taj.
 = makin ch'ob' taj.
 %mor makin ch'ob' taj.
 %eng
 %spa
P horse.
 %mor horse.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C le jun mam.
 %mor le jun mam.
 %eng
 %spa
Ca eh asuwach?
 = jas uwach?
 %mor jas uwach?
 %eng
 %spa
C le jun mam b'arco kawil le.
 %mor le jun mam b'arco kawil le.
 %eng
 %spa taq wantana le june le jun.
C wantana k'o:le jun rachoch.
 %mor wantana k'o:le jun rachoch.
 %eng
 %spa le jun jah rech winaq.
Ca inxil chike'.
 = xa juxil chike.
 %mor xa juxil chike.
 %eng
 %spa
C le juni'.
 %mor le juni'.
 %eng
 %spa
P le naj jun, le naj jun.
 %mor le naj jun, le naj jun.
 %eng
 %spa ntaq rikile'.
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
*C17-26
P le.
 %mor le.
 %eng
 %spa
C le taq wa.
 %mor le taq wa.
 %eng
 %spa
P kax lan wan jetaq ti'ij.
 %mor kax lan wan jetaq ti'ij.
 %eng
 %spa
C ti'ij ak' aq.
 %mor ti'ij ak' aq.
 %eng
 %spa
P no tij aq.
 %mor no tij aq.
 %eng
 %spa
C no ti'ij wakax.
 %mor no ti'ij wakax.
 %eng
 %spa
P eh ti'ij ak'e.
 %mor eh ti'ij ak'e.
 %eng
 %spa
C no ti'ij no's.
 %mor no ti'ij no's.
 %eng
 %spa
P no's aleh.
 %mor no's aleh.
 %eng
 %spa
C ah je'.
 %mor ah je'.
 %eng
 %spa
P no', nkulejun.
 %mor no', nkulejun.
 %eng
 %spa
C k'o:le k'um chiriri.
 %mor k'o:le k'um chiriri.
 %eng
 %spa y le saq wach.
P saqwach.
 %mor saqwach.
 %eng
 %spa
C y le cib'oy.
 %mor y le cib'oy.
 %eng
 %spa k'o:le remolacha.
P jawile'.
 %mor jawile'.
 %eng
 %spa
C chiriri'.
 %mor chiriri'.
 %eng
 %spa
P ah karawan, kinaq', no'.
 %mor ah karawan, kinaq', no'.
 %eng
 %spa
C nik'.
 %mor nik'.
 %eng
 %spa
P jas uwache ri'ri' pues.
 %mor jas uwache ri'ri' pues.
 %eng
 %spa
C peas, ah k'o:, k'o: chupam le.
 %mor peas, ah k'o:, k'o: chupam le.
 %eng
 %spa le jun, le jun kuento le.
C k'o: enaj taq b'aletas.
 %mor k'o: enaj taq b'aletas.
 %eng
 %spa
P kinaq'.
 %mor kinaq'.
 %eng
 %spa
C kinaq' poro le jun uwach.
 %mor kinaq' poro le jun uwach.
 %eng
 %spa
*C17-27
C jun uwach, k'o:le.
 %mor jun uwach, k'o:le.
 %eng
 %spa kax lan wa jelale'.
P pastel.
 %mor pastel.
 %eng
 %spa
C ya queremos pastel.
 %mor ya queremos pastel.
 %eng
 %spa
P makub'ij ta la Carlos.
 %mor makub'ij ta la Carlos.
 %eng
 %spa
Ca ay jun mule'.
 = ay jun mule'.
 %mor ay jun mule'.
 %eng
 %spa
P la k'ute.
 %mor la k'ute.
 %eng
 %spa
C jas uwach le june.
 %mor jas uwach le june.
 %eng
 %spa
P da cha.
 %mor da cha.
 %eng
 %spa
Ca no'.
 = no'.
 %mor no'.
 %eng
 %spa
P kotz'ij cha.
 %mor kotz'ij cha.
 %eng
 %spa
C kotzij.
 %mor kotzij.
 %eng
 %spa
Ca el muyek.
 = el muyek.
 %mor el muyek.
 %eng
 %spa
P la k'ute', le mas chiri'.
 %mor la k'ute', le mas chiri'.
 %eng
 %spa k'o: le rixoqile'.
Ca ay.
 = ay.
 %mor ay.
 %eng
 %spa
P qolaj kotz'ije', jachike le.
 %mor qolaj kotz'ije', jachike le.
 %eng
 %spa mas kawilo le a Carlos.
P che le kotz'ij.
 %mor che le kotz'ij.
 %eng
 %spa
Ca e le june'.
 = are le june'.
 %mor are le june'.
 %eng
 %spa
P le juni'.
 %mor le juni'.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C le morat.
 %mor le morat.
 %eng
 %spa
P o are le juni.
 %mor o are le juni.
 %eng
 %spa
Ca uch taj.
 = ma utz taj.
 %mor ma utz taj.
 %eng
 %spa ay le junaj wicicleta le'.
*C17-28
P atzij tzi jun nime'.
 %mor atzij tzi jun nime'.
 %eng
 %spa
Ca la le'.
 = la le'.
 %mor la le'.
 %eng
 %spa
P k'o: junaj trene.
 %mor k'o: junaj trene.
 %eng
 %spa
Ca esa.
 = esa.
 %mor esa.
 %eng
 %spa
P ay kuke', le kuke ri'riri'.
 %mor ay kuke', le kuke ri'riri'.
 %eng
 %spa
Ca ay.
 = ay.
 %mor ay.
 %eng
 %spa
P k'o: chi june.
 %mor k'o: chi june.
 %eng
 %spa
Ca a suwach aleh.
 = jas uwach aleh.
 %mor jas uwach aleh.
 %eng
 %spa
C le jun le naj lele.
 %mor le jun le naj lele.
 %eng
 %spa le jun inaj etz'ab'al.
C ku'an le jun torre.
 %mor ku'an le jun torre.
 %eng
 %spa
Ca m kab'inik le wari'.
 = m kab'inik le wari'.
 %mor m kab'inik le wari'.
 %eng
 %spa
P jas uwach.
 %mor jas uwach.
 %eng
 %spa
C jas uwach.
 %mor jas uwach.
 %eng
 %spa
Ca amaloh.
 = amaloh.
 %mor amaloh.
 %eng
 %spa
P amaloh.
 %mor amaloh.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P kok pa wach?
 %mor kok pa wach?
 %eng
 %spa
Ca eh, tajin ketzijon kuk'.
 = tajin ketzijon ruk'.
 %mor tajin ketzijon ruk'.
 %eng
 %spa
Ca le mule'.
 = li mule'.
 %mor li mule'.
 %eng
 %spa
C k'o: le muyek.
 %mor k'o: le muyek.
 %eng
 %spa
Ca m, ek'o: jun k'i:ke'.
 = eh k'o: jun chi:ch'e.
 %mor eh k'o: jun chi:ch'e.
 %eng
 %spa
C le jun helicoptero.
 %mor le jun helicoptero.
 %eng
 %spa
P awilom da awilom.
 %mor awilom da awilom.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
C jun muyek.
 %mor jun muyek.
 %eng
 %spa
*C17-29
C muyek cha.
 %mor muyek cha.
 %eng
 %spa
Ca ya wiyone'.
 = la wiyone'.
 %mor la wiyone'.
 %eng
 %spa
P la k'ute'.
 %mor la k'ute'.
 %eng
 %spa
C le jun a jet.
 %mor le jun a jet.
 %eng
 %spa
Ca ah noh, jun la wiyone'.
 = ah noh, jun la wiyone'.
 %mor ah noh, jun la wiyone'.
 %eng
 %spa wich'a la wiyon.
P ri: le june'.
 %mor ri: le june'.
 %eng
 %spa
Ca eh.
 = eh.
 %mor eh.
 %eng
 %spa
C awilom le un helicoptero.
 %mor awilom le un helicoptero.
 %eng
 %spa
P k'o: inaj upuwile.
 %mor k'o: inaj upuwile.
 %eng
 %spa axawil, helicoptero cha.
P le xqatan che juntiro waral.
 %mor le xqatan che juntiro waral.
 %eng
 %spa
Ca asuwach ale'.
 = jas uwach ale'.
 %mor jas uwach ale'.
 %eng
 %spa m.
P qatan chikaj.
 %mor qatan chikaj.
 %eng
 %spa maxawil ta at.
Ca inwil taj.
 = maxinwil taj.
 %mor maxinwil taj.
 %eng
 %spa
P xawetamaj k'ut.
 %mor xawetamaj k'ut.
 %eng
 %spa
Ixoq a ku'an china jun keb'.
 %mor a ku'an china jun keb'.
 %eng
 %spa oxib ike' pelipe le.
C ah je'.
 %mor ah je'.
 %eng
 %spa
P k'amaja.
 %mor k'amaja.
 %eng
 %spa
Ixoq kona karaj.
 %mor kona karaj.
 %eng
 %spa
P k'a mayo ka'ek.
 %mor k'a mayo ka'ek.
 %eng
 %spa
Ixoq ka mayo ka'ek.
 %mor ka mayo ka'ek.
 %eng
 %spa
C pa mayo.
 %mor pa mayo.
 %eng
 %spa
*C17-30
Ixoq ak'ob'ana karaji.
 %mor ak'ob'ana karaji.
 %eng
 %spa te ne diciembre, enero, febrero.
Ixoq marzo, aya nan k'onari.
 %mor marzo, aya nan k'onari.
 %eng
 %spa
N k'onari.
 %mor k'onari.
 %eng
 %spa
C joropa.
 %mor joropa.
 %eng
 %spa
Ixoq k'o na sais meses re.
 %mor k'o na sais meses re.
 %eng
 %spa
C sais.
 %mor sais.
 %eng
 %spa
Ixoq jawi ku lu tinimit.
 %mor jawi ku lu tinimit.
 %eng
 %spa a pedro.
P Estados Unidos.
 %mor Estados Unidos.
 %eng
 %spa
C Estados Unidos.
 %mor Estados Unidos.
 %eng
 %spa
Ixoq Estados Unidos eh.
 %mor Estados Unidos eh.
 %eng
 %spa malaya nan sib'ilaj naj ri'.
Ca y le chumpeta le'.
 = y le trompeta le'.
 %mor y le trompeta le'.
 %eng
 %spa
P la k'ut, le chompeta.
 %mor la k'ut, le chompeta.
 %eng
 %spa
Ixoq jela b'a kape la le rixoqil.
 %mor jela b'a kape la le rixoqil.
 %eng
 %spa le ka'ek.
P jela pues.
 %mor jela pues.
 %eng
 %spa
Ixoq le kamik k'o: jasach ketama.
 %mor le kamik k'o: jasach ketama.
 %eng
 %spa
P k'o:lik.
 %mor k'o:lik.
 %eng
 %spa
Ixoq jawije ke tam.
 %mor jawije ke tam.
 %eng
 %spa
P nkula wixoqil at a Carlos k'o:lik.
 %mor nkula wixoqil at a Carlos k'o:lik.
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik.
 = k'o:lik.
 %mor k'o:lik.
 %eng
 %spa
Ixoq amalay Estados Unidos cha.
 %mor amalay Estados Unidos cha.
 %eng
 %spa
Ca xela', le'.
 = nu kaxel le'.
 %mor nu kaxel le'.
 %eng
 %spa
Ixoq uu la k'ute.
 %mor uu la k'ute.
 %eng
 %spa
*C17-31
Ca asuwach?
 = jas uwach?
 %mor jas uwach?
 %eng
 %spa
P kach'ob'o jas uwach? ya xb'ix chawe jas ub'i.
 %mor kach'ob'o jas uwach? ya xb'ix chawe jas ub'i.
 %eng
 %spa
*xk'is le nabe uwach le cinta C-17.
*C17-32
P kuch'ob' a Carlos le'?
 %mor kuch'ob' a Carlos le'?
 %eng
 %spa
Ixoq aya kuch'ob'oh.
 %mor aya kuch'ob'oh.
 %eng
 %spa
C kachob'o?
 %mor kachob'o?
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P chab'ij impe le'.
 %mor chab'ij impe le'.
 %eng
 %spa
Ca al Dewah.
 = al Deb'orah.
 %mor al Deb'orah.
 %eng
 %spa
P la k'ute'.
 %mor la k'ute'.
 %eng
 %spa
Ixoq kuch'ob' b'a wah.
 %mor kuch'ob' b'a wah.
 %eng
 %spa
N xaya kan la pota.
 %mor xaya kan la pota.
 %eng
 %spa
Ixoq la la le?
 %mor la la le?
 %eng
 %spa
N m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
Ixoq e.
 %mor e.
 %eng
 %spa
N ma wilom taj?
 %mor ma wilom taj?
 %eng
 %spa
Ixoq no.
 %mor no.
 %eng
 %spa
N k'o:pa le kaxa.
 %mor k'o:pa le kaxa.
 %eng
 %spa
Ixoq wilom taj.
 %mor wilom taj.
 %eng
 %spa
P la jawilampe ki k'am la foto, kik'am loq.
 %mor la jawilampe ki k'am la foto, kik'am loq.
 %eng
 %spa le kuk'ama la nan pa le kaxa.
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
P le, x'eke, kuk'ama la fota cha'.
 %mor le, x'eke, kuk'ama la fota cha'.
 %eng
 %spa
Ixoq kuk'ama kute, ali di.
 %mor kuk'ama kute, ali di.
 %eng
 %spa
P chawila k'ut a Carlos, i xawil ta kan.
 %mor chawila k'ut a Carlos, i xawil ta kan.
 %eng
 %spa e ri a Carlos le.
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
P xawil ta kan e jun no'se', jun imule.
 %mor xawil ta kan e jun no'se', jun imule.
 %eng
 %spa jun taq, jun taq k'ume.
*C17-33
Ca inwil taj.
 = ma xinwil taj.
 %mor ma xinwil taj.
 %eng
 %spa
Ca aya loq.
 = chaya loq.
 %mor chaya loq.
 %eng
 %spa
N Carlos, le cha'.
 %mor Carlos, le cha'.
 %eng
 %spa
Rik ay le cinca cha.
 %mor ay le cinca cha.
 %eng
 %spa
C jas uwach k'o:pa q'ab'?
 %mor jas uwach k'o:pa q'ab'?
 %eng
 %spa
P jas uwach ejune'? wile.
 %mor jas uwach ejune'? wile.
 %eng
 %spa chinwilampe na.
Ca la Ci's e k'o:wi:.
 = la Cis, jawi: k'o:wih?
 %mor la Cis, jawi: k'o:wih?
 %eng
 %spa la Ci'se.
C jawi?
 %mor jawi?
 %eng
 %spa
P jawi: k'o:wi la Cis'e.
 %mor jawi: k'o:wi la Cis'e.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
P jachinchike? la Cise.
 %mor jachinchike? la Cise.
 %eng
 %spa
C k'o:la Cuz, nkule nik'aj chik?
 %mor k'o:la Cuz, nkule nik'aj chik?
 %eng
 %spa
Ca jun nuyanya le'.
 = jun nu le¤a le'.
 %mor jun nu le¤a le'.
 %eng
 %spa
C jachinchike'?
 %mor jachinchike'?
 %eng
 %spa
Ca jun le¤a.
 = jun le¤a.
 %mor jun le¤a.
 %eng
 %spa
P jun le¤a.
 %mor jun le¤a.
 %eng
 %spa
Ca a kil, a kil lampe la le'.
 = a ki la pedra le'.
 %mor a ki la pedra le'.
 %eng
 %spa le'.
P jachinoq?
 %mor jachinoq?
 %eng
 %spa
Ca a pela.
 = a pedra.
 %mor a pedra.
 %eng
 %spa
P jachin a Pela?
 %mor jachin a Pela?
 %eng
 %spa
Ca le', le'.
 = le', le'.
 %mor le', le'.
 %eng
 %spa
Rik jas uwach ale le? iy, are le poto.
 %mor jas uwach ale le? iy, are le poto.
 %eng
 %spa
Ixoq ki le aqe.
 %mor ki le aqe.
 %eng
 %spa
*C17-34
N tzij kute.
 %mor tzij kute.
 %eng
 %spa
Ca a kil la Ci'se'.
 = a kil la Ci'se'.
 %mor a kil la Ci'se'.
 %eng
 %spa
P jachike le mas utz? a Carlos.
 %mor jachike le mas utz? a Carlos.
 %eng
 %spa are utz e k'o: lawi o are utz jun k'um.
P che la jalone'?
 %mor che la jalone'?
 %eng
 %spa
N a k'o: powi chila?
 %mor a k'o: powi chila?
 %eng
 %spa
C are mas utz le june.
 %mor are mas utz le june.
 %eng
 %spa
P k'o: uwi warale.
 %mor k'o: uwi warale.
 %eng
 %spa
Rik a ki xutzaq u cinta le ma k'o:ta.
 %mor a ki xutzaq u cinta le ma k'o:ta.
 %eng
 %spa chu cinta ta le.
P nk'o:ta chik?
 %mor nk'o:ta chik?
 %eng
 %spa
Rik jun pas chu kojom, xa je kape jun.
 %mor jun pas chu kojom, xa je kape jun.
 %eng
 %spa a San Juan.
Ca a kile'?
 = a kile'?
 %mor a kile'?
 %eng
 %spa
Ixoq tzaq ataj u cinta chi.
 %mor tzaq ataj u cinta chi.
 %eng
 %spa
Rik xub'uqe ya kanoq.
 %mor xub'uqe ya kanoq.
 %eng
 %spa
Ixoq jawi xub'uq wi?
 %mor jawi xub'uq wi?
 %eng
 %spa
C jachin chike le juni?
 %mor jachin chike le juni?
 %eng
 %spa
P jachin le naj ak'ale?
 %mor jachin le naj ak'ale?
 %eng
 %spa
Ca a Carlos.
 = a Carlos.
 %mor a Carlos.
 %eng
 %spa
P jawi kape wih?
 %mor jawi kape wih?
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P jawi: kape wih?
 %mor jawi: kape wih?
 %eng
 %spa
Ca a ki, a kile', kok tu b'i pajah.
 = a ki, a kile', kok tu b'i pajah.
 %mor a ki, a kile', kok tu b'i pajah.
 %eng
 %spa
C nkule naj camix, jawi: k'o:wi?
 %mor nkule naj camix, jawi: k'o:wi?
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
*C17-35
C jawi k'o wi le naj camix?
 %mor jawi k'o wi le naj camix?
 %eng
 %spa
Ca keb', le', tzen.
 = xtzen juxil lal Lipa le'.
 %mor xtzen juxil lal Lipa le'.
 %eng
 %spa unxil lal, lal, lal, lal Lipa le'.
P ja?
 %mor ja?
 %eng
 %spa
Ca tzen junxil.
 = xtzen juxil.
 %mor xtzen juxil.
 %eng
 %spa
P xtzen juxil?
 %mor xtzen juxil?
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P ah, nkule ak', a at a kattzenik?
 %mor ah, nkule ak', a at a kattzenik?
 %eng
 %spa
Ca n.
 = n.
 %mor n.
 %eng
 %spa
Rik jachin chike k'u la Pedra?
 %mor jachin chike k'u la Pedra?
 %eng
 %spa
C k'o: chuxe le'.
 %mor k'o: chuxe le'.
 %eng
 %spa
Rik jachin e ri'ri' chalchoqa charech.
 %mor jachin e ri'ri' chalchoqa charech.
 %eng
 %spa
Ca achin eli' li'.
 = jachin e ri'ri'?
 %mor jachin e ri'ri'?
 %eng
 %spa
P le, jun gringo.
 %mor le, jun gringo.
 %eng
 %spa
C nukaxel.
 %mor nukaxel.
 %eng
 %spa
Ca le a Ci'se'.
 = le a Ci'se'.
 %mor le a Ci'se'.
 %eng
 %spa
P jawile'?
 %mor jawile'?
 %eng
 %spa
Ca le', le' la Ci'se', le'.
 = le', le' la Ci'se', le'.
 %mor le', le' la Ci'se', le'.
 %eng
 %spa
P jachin rachi'il le'?
 %mor jachin rachi'il le'?
 %eng
 %spa
Ca lach'il le Carlos.
 = rachi'il le a Carlos.
 %mor rachi'il le a Carlos.
 %eng
 %spa ma kub'an ta pelota le', a Ci's.
C ma ku'an taj.
 %mor ma ku'an taj.
 %eng
 %spa
Ca le jun ku'an pelota le'.
 = le jun ku'an pelota le'.
 %mor le jun ku'an pelota le'.
 %eng
 %spa
C a le, n ku lal Cuz.
 %mor a le, n ku lal Cuz.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C jawi: k'o:wi lupota lal Cuz?
 %mor jawi: k'o:wi lupota lal Cuz?
 %eng
 %spa
*C17-36
Ca otaj.
 = k'o:taj.
 %mor k'o:taj.
 %eng
 %spa
C k'o:taj.
 %mor k'o:taj.
 %eng
 %spa
P k'o:taj.
 %mor k'o:taj.
 %eng
 %spa
C chata chare jawi: k'o:wi la poto?
 %mor chata chare jawi: k'o:wi la poto?
 %eng
 %spa
Ca a ka k'o:lik?
 = a ka k'o:lik?
 %mor a ka k'o:lik?
 %eng
 %spa
C k'o:lik.
 %mor k'o:lik.
 %eng
 %spa
Ca a ka' k'o:lik?
 = a ka' k'o:lik?
 %mor a ka' k'o:lik?
 %eng
 %spa
P xa k'u k'o:lik.
 %mor xa k'u k'o:lik.
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik, a'an jelale' chalech.
 = je ka'anale charech.
 %mor je ka'anale charech.
 %eng
 %spa
C jas kub'ij le aq?
 %mor jas kub'ij le aq?
 %eng
 %spa
P je k'utum pe chuwa la watite'.
 %mor je k'utum pe chuwa la watite'.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
P le pota, jata k'utumpe chuwach.
 %mor le pota, jata k'utumpe chuwach.
 %eng
 %spa
Ca ix, ix enaq pa chapanik.
 = xa enaq pa chapanik.
 %mor xa enaq pa chapanik.
 %eng
 %spa
P jachinoq'.
 %mor jachinoq'.
 %eng
 %spa
Ca le nu, le watit.
 = le nu, le watit.
 %mor le nu, le watit.
 %eng
 %spa
P enaq pa chapanik'.
 %mor enaq pa chapanik'.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P jawi'?
 %mor jawi'?
 %eng
 %spa
Ca juyub'.
 = pa juyub'.
 %mor pa juyub'.
 %eng
 %spa
P pa juyub'?
 %mor pa juyub'?
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C jachin rachi'il?
 %mor jachin rachi'il?
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P jachin rachi'il cha'.
 %mor jachin rachi'il cha'.
 %eng
 %spa
Ca otaj.
 = k'o:taj.
 %mor k'o:taj.
 %eng
 %spa
*C17-37
P rachi'il lal Tel cha'.
 %mor rachi'il lal Tel cha'.
 %eng
 %spa
Ca wilo' uwach.
 = a kawil lu wach?
 %mor a kawil lu wach?
 %eng
 %spa
P aya pu xril la kaxel la le'?
 %mor aya pu xril la kaxel la le'?
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P rilo ril taj?
 %mor rilo ril taj?
 %eng
 %spa
Ca ril taj.
 = ril taj.
 %mor ril taj.
 %eng
 %spa
P je katumpe chuwach, jachike le mas utz?
 %mor je katumpe chuwach, jachike le mas utz?
 %eng
 %spa
Ca ele juni'.
 = are le juni'.
 %mor are le juni'.
 %eng
 %spa
P are le june'?
 %mor are le june'?
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P ay, jas uwach?
 %mor ay, jas uwach?
 %eng
 %spa
Ca amaloh ochi junche la chaket.
 = k'o chi jun che la chaket.
 %mor k'o chi jun che la chaket.
 %eng
 %spa
P ay chaseq'ij la jun re'.
 %mor ay chaseq'ij la jun re'.
 %eng
 %spa
Ca o chi jun uy.
 = k'o chi jun.
 %mor k'o chi jun.
 %eng
 %spa karaj taj, inxil chike:.
C juxil chike:.
 %mor juxil chike:.
 %eng
 %spa
Ca la pe chilij.
 = chawilampe chirij.
 %mor chawilampe chirij.
 %eng
 %spa
P jas ku'anoh, Carlos.
 %mor jas ku'anoh, Carlos.
 %eng
 %spa
Ca a su'u tinik.
 = kasutinik.
 %mor kasutinik.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca kasutinik.
 = kasutinik.
 %mor kasutinik.
 %eng
 %spa
P kasutinik.
 %mor kasutinik.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C sutinik, sututej.
 %mor sutinik, sututej.
 %eng
 %spa nkule jun aweh?
P je nkula weh.
 %mor je nkula weh.
 %eng
 %spa
*C17-38
Ca xtoqopinik.
 = xtoqopinik.
 %mor xtoqopinik.
 %eng
 %spa
P jawi le'.
 %mor jawi le'.
 %eng
 %spa
Ca le li:j.
 = le ri:j.
 %mor le ri:j.
 %eng
 %spa
P jawi k'uwi, jakamampeloq.
 %mor jawi k'uwi, jakamampeloq.
 %eng
 %spa
Ca noh.
 = noh.
 %mor noh.
 %eng
 %spa
P jasche'.
 %mor jasche'.
 %eng
 %spa
Ca k'ula wech?
 = k'ula wech?
 %mor k'ula wech?
 %eng
 %spa
P kasutin taj, koh chak'utu.
 %mor kasutin taj, koh chak'utu.
 %eng
 %spa kuloq, kink'amb'i ine jun.
P a Carlos.
 %mor a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca ah noh.
 = ah noh.
 %mor ah noh.
 %eng
 %spa
P kink'am b'i ine jun.
 %mor kink'am b'i ine jun.
 %eng
 %spa
Ca noh lampe'.
 = chowilampe.
 %mor chowilampe.
 %eng
 %spa
P jasche, jah?
 %mor jasche, jah?
 %eng
 %spa
Ca lampe la le'.
 = chawilampe la le.
 %mor chawilampe la le.
 %eng
 %spa
P pares kink'am b'ik.
 %mor pares kink'am b'ik.
 %eng
 %spa
Ca ah noh.
 = ah noh.
 %mor ah noh.
 %eng
 %spa
P jasche'.
 %mor jasche'.
 %eng
 %spa
Ca al tzen puch.
 = akal tzen puch.
 %mor akal tzen puch.
 %eng
 %spa
P kintzenik pues.
 %mor kintzenik pues.
 %eng
 %spa
Ca li', li'.
 = ri', ri'.
 %mor ri', ri'.
 %eng
 %spa
P jachinoq?
 %mor jachinoq?
 %eng
 %spa
Ca loch'.
 = loch'.
 %mor loch'.
 %eng
 %spa
P loch'.
 %mor loch'.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P jawi: k'owih le'.
 %mor jawi: k'owih le'.
 %eng
 %spa
*C17-39
C le naj loch.
 %mor le naj loch.
 %eng
 %spa
Ca o pala qu'.
 = k'o: pa le qu'.
 %mor k'o: pa le qu'.
 %eng
 %spa
Ixoq k'o: pa la qu chi'.
 %mor k'o: pa la qu chi'.
 %eng
 %spa
Rik k'o: pa la qu kachab'iri'.
 %mor k'o: pa la qu kachab'iri'.
 %eng
 %spa laj tira na le jun ak'al.
P jas ub'i'.
 %mor jas ub'i'.
 %eng
 %spa
Ca al lawelta al Talin, al ton.
 = al lawelta al Talin, al ton.
 %mor al lawelta al Talin, al ton.
 %eng
 %spa keb' ub'i'.
C keb' ub'i', jachin ajchaqe?
 %mor keb' ub'i', jachin ajchaqe?
 %eng
 %spa
Ca a le qe'uj, le'.
 = are qe'uj.
 %mor are qe'uj.
 %eng
 %spa
Rik are qe'uj kachab'iri'.
 %mor are qe'uj kachab'iri'.
 %eng
 %spa
Ixoq laj tira na le jun a Carlos.
 %mor laj tira na le jun a Carlos.
 %eng
 %spa qech uj chi.
Rik are le qe'uj chi.
 %mor are le qe'uj chi.
 %eng
 %spa
P jak'utu ku la poto.
 %mor jak'utu ku la poto.
 %eng
 %spa chuwach a kaxele.
Rik a k'o: k'u ik kaya ruk' o k'otaj.
 %mor a k'o: k'u ik kaya ruk' o k'otaj.
 %eng
 %spa
N k'o:kula.
 %mor k'o:kula.
 %eng
 %spa
P da a Carlos.
 %mor da a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca ota chik.
 = k'o:ta chik.
 %mor k'o:ta chik.
 %eng
 %spa nan chak'ojo'.
N chayaloq.
 %mor chayaloq.
 %eng
 %spa
Ca a suwach xu'anoh?
 = jas uwach xu'anoh?
 %mor jas uwach xu'anoh?
 %eng
 %spa
Ixoq xtzaqik, xach'ay iwir cha'.
 %mor xtzaqik, xach'ay iwir cha'.
 %eng
 %spa weya xa ch'ay al San iwir.
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
*C17-40
Ixoq jecha.
 %mor jecha.
 %eng
 %spa
Ca inxile'.
 = inxile'.
 %mor inxile'.
 %eng
 %spa
C le june.
 %mor le june.
 %eng
 %spa
P axa at yawab'.
 %mor axa at yawab'.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P axa'at yawab'?
 %mor axa'at yawab'?
 %eng
 %spa
Ca ah noh.
 = ah noh.
 %mor ah noh.
 %eng
 %spa
P at yawab' taj.
 %mor at yawab' taj.
 %eng
 %spa
C no.
 %mor no.
 %eng
 %spa
Ca wale naj luzeh.
 = nk'uwa le naj luzeh.
 %mor nk'uwa le naj luzeh.
 %eng
 %spa
Ca aji ja q'up.
 = aya xqupinik.
 %mor aya xqupinik.
 %eng
 %spa
P le juni'.
 %mor le juni'.
 %eng
 %spa
Ixoq di kukej tala.
 %mor di kukej tala.
 %eng
 %spa
N pares.
 %mor pares.
 %eng
 %spa
Ca y kakay walal.
 = kakay waral.
 %mor kakay waral.
 %eng
 %spa
Ixoq umiyal Carlos.
 %mor umiyal Carlos.
 %eng
 %spa
N pares.
 %mor pares.
 %eng
 %spa
C a k'o:lik.
 %mor a k'o:lik.
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik.
 = k'o:lik.
 %mor k'o:lik.
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik.
 = k'o:lik.
 %mor k'o:lik.
 %eng
 %spa
Ixoq eh lal Lipa le.
 %mor eh lal Lipa le.
 %eng
 %spa kontodo a Pedro le.
Rik are le naj k'um alaja pedro.
 %mor are le naj k'um alaja pedro.
 %eng
 %spa are le kiwir, kimb'ij chare.
Ixoq are utz xate like di:.
 %mor are utz xate like di:.
 %eng
 %spa
*C17-41
N ay tzij k'ute chi.
 %mor ay tzij k'ute chi.
 %eng
 %spa
Rik a k'o k'ure la pelipe.
 %mor a k'o k'ure la pelipe.
 %eng
 %spa xelike.
Ca xa inxil chike'.
 = xa inxil chike'.
 %mor xa inxil chike'.
 %eng
 %spa
Ixoq utukel wila la Cis xel ruk'.
 %mor utukel wila la Cis xel ruk'.
 %eng
 %spa
Rik a k'o: ku re la pelipe.
 %mor a k'o: ku re la pelipe.
 %eng
 %spa xkanaj pa le pota le.
Ixoq xel re la Cis.
 %mor xel re la Cis.
 %eng
 %spa
P k'o:taj.
 %mor k'o:taj.
 %eng
 %spa
Rik jasche'.
 %mor jasche'.
 %eng
 %spa
C a Carlos.
 %mor a Carlos.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Rik jasche mak'o:taj.
 %mor jasche mak'o:taj.
 %eng
 %spa
Ca k'o: chi'un, o ke'eb'.
 = k'o:chi jun, k'o:keb'.
 %mor k'o:chi jun, k'o:keb'.
 %eng
 %spa
Ca che la patalon.
 = che la pantalon.
 %mor che la pantalon.
 %eng
 %spa
P uyana la.
 %mor uyana la.
 %eng
 %spa
Ixoq le'at chik ixkeb' ruk' a Carlos le'.
 %mor le'at chik ixkeb' ruk' a Carlos le'.
 %eng
 %spa
N pares.
 %mor pares.
 %eng
 %spa
Ca awila puch.
 = chawila puch.
 %mor chawila puch.
 %eng
 %spa
Ixoq chenka xelike'.
 %mor chenka xelike'.
 %eng
 %spa
Rik jun kox chu jalom kamik.
 %mor jun kox chu jalom kamik.
 %eng
 %spa
P ay jasche xesaxik la wi.
 %mor ay jasche xesaxik la wi.
 %eng
 %spa
Rik xa jun peludo  ma utz taj.
 %mor xa jun peludo  ma utz taj.
 %eng
 %spa
P ay xako chak chawij.
 %mor ay xako chak chawij.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P k'o: chak che la jalom.
 %mor k'o: chak che la jalom.
 %eng
 %spa
*C17-42
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P jawile'?
 %mor jawile'?
 %eng
 %spa
Ca k'o:walali'.
 = k'o:warali'.
 %mor k'o:warali'.
 %eng
 %spa
P ak'ax?
 %mor ak'ax?
 %eng
 %spa
Ca kaxa'.
 = kaxa'.
 %mor kaxa'.
 %eng
 %spa
P iya, kachap taj.
 %mor iya, kachap taj.
 %eng
 %spa
Ca na'.
 = na'.
 %mor na'.
 %eng
 %spa
P chawila k'u le wuuj.
 %mor chawila k'u le wuuj.
 %eng
 %spa
Ca kach'ajik.
 = kach'ajik.
 %mor kach'ajik.
 %eng
 %spa
P ay nkula ch'i:ch'.
 %mor ay nkula ch'i:ch'.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P nk'ula ch'i:ch'.
 %mor nk'ula ch'i:ch'.
 %eng
 %spa
Ca aqila 'ut.
 = qila k'ut.
 %mor qila k'ut.
 %eng
 %spa
P jachinchike', qilale'.
 %mor jachinchike', qilale'.
 %eng
 %spa
Ca achapa 'ut.
 = chachapa k'ut.
 %mor chachapa k'ut.
 %eng
 %spa
Ca ale jun le lon topo.
 = are le jun rech don tiyopo.
 %mor are le jun rech don tiyopo.
 %eng
 %spa
Ca anaja kape like.
 = kamaja kapilike'.
 %mor kamaja kapilike'.
 %eng
 %spa
Ca ma le jun nu le'.
 = kuk'ama le jun mu'le.
 %mor kuk'ama le jun mu'le.
 %eng
 %spa
P pa noche wena kapilik cha'.
 %mor pa noche wena kapilik cha'.
 %eng
 %spa
Ca che', jah?
 = jasche', jah?
 %mor jasche', jah?
 %eng
 %spa
P pa noche wena kapilik cha'.
 %mor pa noche wena kapilik cha'.
 %eng
 %spa
Ca m le keb'e'.
 = m le keb'e'.
 %mor m le keb'e'.
 %eng
 %spa
P a katij ate no's?
 %mor a katij ate no's?
 %eng
 %spa
Ca le li'.
 = le ri'.
 %mor le ri'.
 %eng
 %spa
P je'.
 %mor je'.
 %eng
 %spa
Ca tij taj, asu wach.
 = makintij taj, jas uwach.
 %mor makintij taj, jas uwach.
 %eng
 %spa
*C17-43
Ca asuwach xu'anole'.
 = jas uwach xu'ano le.
 %mor jas uwach xu'ano le.
 %eng
 %spa
P lu je'.
 %mor lu je'.
 %eng
 %spa
C luje'.
 %mor luje'.
 %eng
 %spa
Rik jastaq k'u wache ko chupam ale.
 %mor jastaq k'u wache ko chupam ale.
 %eng
 %spa
Ca no's.
 = no's.
 %mor no's.
 %eng
 %spa
Rik jachike le no's.
 %mor jachike le no's.
 %eng
 %spa
C le june'.
 %mor le june'.
 %eng
 %spa
Rik jas ub'i chile jun.
 %mor jas ub'i chile jun.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
Rik jas k'ub'i chile jun.
 %mor jas k'ub'i chile jun.
 %eng
 %spa
Ca jas uwach?
 = jas uwach?
 %mor jas uwach?
 %eng
 %spa
Rik jas uwach.
 %mor jas uwach.
 %eng
 %spa
P jachin chike.
 %mor jachin chike.
 %eng
 %spa
C le jun oso.
 %mor le jun oso.
 %eng
 %spa
Rik le riri cha.
 %mor le riri cha.
 %eng
 %spa
P jun oso.
 %mor jun oso.
 %eng
 %spa
Ca le a mu'le'.
 = le jun me'le.
 %mor le jun me'le.
 %eng
 %spa
rik jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca le mu'le'.
 = le mu'le'.
 %mor le mu'le'.
 %eng
 %spa
P jun k'ume'.
 %mor jun k'ume'.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
P le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
Ca i wi xix loq' wih.
 = jawi: xiloq' wih?
 %mor jawi: xiloq' wih?
 %eng
 %spa
P xqaloq' chuwa tiox.
 %mor xqaloq' chuwa tiox.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P xqaloq' chuwa tiox.
 %mor xqaloq' chuwa tiox.
 %eng
 %spa
*C17-44
Ca m, le li'.
 = le ri'.
 %mor le ri'.
 %eng
 %spa kinloq' taj.
P no axatijoh axatij pu q'ij santo.
 %mor no axatijoh axatij pu q'ij santo.
 %eng
 %spa
Ca m asuwach aleh?
 = jas uwach aleh?
 %mor jas uwach aleh?
 %eng
 %spa
P jun chij.
 %mor jun chij.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P aj.
 %mor aj.
 %eng
 %spa
C aj.
 %mor aj.
 %eng
 %spa
Ca aj kak'ayixik.
 = aj kak'ayixik.
 %mor aj kak'ayixik.
 %eng
 %spa
P kak'ayixik, akatij ate'aj?
 %mor kak'ayixik, akatij ate'aj?
 %eng
 %spa
Ca eh k'o: inaj ki:k' chila le'.
 = k'o: inaj chi:ch' chila le.
 %mor k'o: inaj chi:ch' chila le.
 %eng
 %spa
P la k'ute' inaj wiche.
 %mor la k'ute' inaj wiche.
 %eng
 %spa
Ca juni', kok pa le naj jun tunel.
 = juni', kok pa le naj jun tunel.
 %mor juni', kok pa le naj jun tunel.
 %eng
 %spa
P la k'ut jas uwach inaj jani.
 %mor la k'ut jas uwach inaj jani.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
p le naj jun.
 %mor le naj jun.
 %eng
 %spa
Ca a su wach pelipe'.
 = jas uwach a pelipe?
 %mor jas uwach a pelipe?
 %eng
 %spa
C inaj chij.
 %mor inaj chij.
 %eng
 %spa
Ca inaj chi:j ab'in naj jun.
 = kab'ine naj jun.
 %mor kab'ine naj jun.
 %eng
 %spa
P a ko awe le chij?
 %mor a ko awe le chij?
 %eng
 %spa
Ca e k'o: chi jun naj kume'.
 = e k'o: chi jun naj kume'.
 %mor e k'o: chi jun naj kume'.
 %eng
 %spa
P la k'ute'.
 %mor la k'ute'.
 %eng
 %spa
Ca le jun naj wech.
 = le jun naj wech.
 %mor le jun naj wech.
 %eng
 %spa
P inaj awech.
 %mor inaj awech.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
*C17-45
P akatijoh.
 %mor akatijoh.
 %eng
 %spa
Ca kintija'.
 = kintija'.
 %mor kintija'.
 %eng
 %spa
P iay a ki kana'oh.
 %mor iay a ki kana'oh.
 %eng
 %spa
Ca ki'.
 = ki'.
 %mor ki'.
 %eng
 %spa
P akajupub'a la laq chapalaj.
 %mor akajupub'a la laq chapalaj.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P akasoq cha tzam.
 %mor akasoq cha tzam.
 %eng
 %spa
C ya le jun amalo.
 %mor ya le jun amalo.
 %eng
 %spa karapa pike, karapa pike.
Ca le, le chupet.
 = le trampet.
 %mor le trampet.
 %eng
 %spa
P le jewari k'o:wiri, le k'o:like'.
 %mor le jewari k'o:wiri, le k'o:like'.
 %eng
 %spa
Ca awi le chapet?
 = jawi: k'o:wi le trampet.
 %mor jawi: k'o:wi le trampet.
 %eng
 %spa
P ri.
 %mor ri.
 %eng
 %spa
C le, kachob' jas uwach le june?
 %mor le, kachob' jas uwach le june?
 %eng
 %spa
Ca uwach?
 = jas uwach?
 %mor jas uwach?
 %eng
 %spa
P pelot.
 %mor pelot.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P pelot.
 %mor pelot.
 %eng
 %spa
Ca pelot.
 = pelot.
 %mor pelot.
 %eng
 %spa
P m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
Ca as uwach e june'?
 = jas uwache june'?
 %mor jas uwache june'?
 %eng
 %spa
P jun chi:j.
 %mor jun chi:j.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P jun, jun pacha.
 %mor jun, jun pacha.
 %eng
 %spa
C jun Apache.
 %mor jun Apache.
 %eng
 %spa
Ca ul, ul, ul.
 = ul, ul, ul.
 %mor ul, ul, ul.
 %eng
 %spa
*C17-46
C kutij lu apach.
 %mor kutij lu apach.
 %eng
 %spa
Rik a kuya chi jun a Carlos?
 %mor a kuya chi jun a Carlos?
 %eng
 %spa
P jun apach cha.
 %mor jun apach cha.
 %eng
 %spa
Rik Carlos.
 %mor Carlos.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
Rik a ke:ya k'u kan chawe chata chare.
 %mor a ke:ya k'u kan chawe chata chare.
 %eng
 %spa
Ca a kaya kan chuweh?
 = a kaya kan chuweh?
 %mor a kaya kan chuweh?
 %eng
 %spa
C lake.
 %mor lake.
 %eng
 %spa
Rik chata che la Pelipa.
 %mor chata che la Pelipa.
 %eng
 %spa
Ca kaya kan chuwe a Pelip.
 = kaya kan chuwe a Pelip.
 %mor kaya kan chuwe a Pelip.
 %eng
 %spa
C kinya, kinya'oh.
 %mor kinya, kinya'oh.
 %eng
 %spa
P la k'ut, nkuya tajcha'.
 %mor la k'ut, nkuya tajcha'.
 %eng
 %spa chuwe in cha.
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P nkuya taj, chuwe incha.
 %mor nkuya taj, chuwe incha.
 %eng
 %spa
Ca x a kaya chuwech?
 = x a kaya chuwech?
 %mor x a kaya chuwech?
 %eng
 %spa
C kinya chawech.
 %mor kinya chawech.
 %eng
 %spa
Ca la ute'.
 = la k'ute'.
 %mor la k'ute'.
 %eng
 %spa
Ca ut.
 = la k'ut.
 %mor la k'ut.
 %eng
 %spa
P xatchak'anik, no, k'o:chike, a utz.
 %mor xatchak'anik, no, k'o:chike, a utz.
 %eng
 %spa jewa kak'am panoq? jewa kaya loqi.
P je ka'ana le, jewa ka'ano le.
 %mor je ka'ana le, jewa ka'ano le.
 %eng
 %spa
C a utz kawilo?
 %mor a utz kawilo?
 %eng
 %spa
Ca utz taj.
 = utz taj.
 %mor utz taj.
 %eng
 %spa
P jas uwach e jun k'o.
 %mor jas uwach e jun k'o.
 %eng
 %spa
Ca m, a utz?
 = m, a utz?
 %mor m, a utz?
 %eng
 %spa
*C17-47
C linaj taq jastaq.
 %mor linaj taq jastaq.
 %eng
 %spa
P le parte, k'o:le parte charech.
 %mor le parte, k'o:le parte charech.
 %eng
 %spa jun aj sik.
Ca chikope?
 = chikope?
 %mor chikope?
 %eng
 %spa
C us.
 %mor us.
 %eng
 %spa
P us.
 %mor us.
 %eng
 %spa
C pape'.
 %mor pape'.
 %eng
 %spa
P juntira le taq chikop e k'o: warale'.
 %mor juntira le taq chikop e k'o: warale'.
 %eng
 %spa
C juntiro le taq chikope.
 %mor juntiro le taq chikope.
 %eng
 %spa
P sanik e ri'.
 %mor sanik e ri'.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
Rik ay, jas tzij.
 %mor ay, jas tzij.
 %eng
 %spa
C xir.
 %mor xir.
 %eng
 %spa
P xir.
 %mor xir.
 %eng
 %spa
Ca o jun kumatze'.
 = k'o: jun kumatze'.
 %mor k'o: jun kumatze'.
 %eng
 %spa
Rik xe ki le winaqe.
 %mor xe ki le winaqe.
 %eng
 %spa
C ixjute'.
 %mor ixjute'.
 %eng
 %spa
Ca xjut.
 = ixjut.
 %mor ixjut.
 %eng
 %spa
C le naj taq chikope, k'o: le amolo.
 %mor le naj taq chikope, k'o: le amolo.
 %eng
 %spa
P le a Carlos le, us.
 %mor le a Carlos le, us.
 %eng
 %spa
C us.
 %mor us.
 %eng
 %spa
P le juni'.
 %mor le juni'.
 %eng
 %spa
C le jun parte che le k'otzij.
 %mor le jun parte che le k'otzij.
 %eng
 %spa
Ca k'o: laje'.
 = k'o: laje'.
 %mor k'o: laje'.
 %eng
 %spa
P la k'ute'.
 %mor la k'ute'.
 %eng
 %spa
Rik chata che la Pelipa a k'ax uwach.
 %mor chata che la Pelipa a k'ax uwach.
 %eng
 %spa
*C17-48
Rik ku'an e sib', a Carlos, a Carlos.
 %mor ku'an e sib', a Carlos, a Carlos.
 %eng
 %spa
N wera xpe uwal uwach le.
 %mor wera xpe uwal uwach le.
 %eng
 %spa a pedra le.
Rik a Carlos.
 %mor a Carlos.
 %eng
 %spa
C jas uwach e Carlos'.
 %mor jas uwach e Carlos'.
 %eng
 %spa
Ca a sib' Pelip?
 = a sib' Pelip?
 %mor a sib' Pelip?
 %eng
 %spa
C ah je, k'ax nu wach che le sib'.
 %mor ah je, k'ax nu wach che le sib'.
 %eng
 %spa
Rik choqo la wach choqa chare.
 %mor choqo la wach choqa chare.
 %eng
 %spa
Ca a chuju la wach.
 = chachoqo la wach.
 %mor chachoqo la wach.
 %eng
 %spa
C je'.
 %mor je'.
 %eng
 %spa
P k'ax ku'an awe at?
 %mor k'ax ku'an awe at?
 %eng
 %spa
Ca a k'o: a su't?
 = a k'o: a su't?
 %mor a k'o: a su't?
 %eng
 %spa
Rik a k'o: a su't.
 %mor a k'o: a su't.
 %eng
 %spa
C a k'ax ku'an at?
 %mor a k'ax ku'an at?
 %eng
 %spa
P a k'ax a wech at cha'.
 %mor a k'ax a wech at cha'.
 %eng
 %spa
Ca k'ax.
 = k'ax.
 %mor k'ax.
 %eng
 %spa
P k'ax?
 %mor k'ax?
 %eng
 %spa
Ca m, ke pa juyub' e june'.
 = ke'e pa juyub' ejune'.
 %mor ke'e pa juyub' ejune'.
 %eng
 %spa
P la k'ute'.
 %mor la k'ute'.
 %eng
 %spa
N alaj mak'o:tu kunel.
 %mor alaj mak'o:tu kunel.
 %eng
 %spa
Rik ya qe.
 %mor ya qe.
 %eng
 %spa
N alaj ma ko tu kunel.
 %mor alaj ma ko tu kunel.
 %eng
 %spa
P le qi:je:.
 %mor le qi:je:.
 %eng
 %spa
Ca wileh.
 = wileh.
 %mor wileh.
 %eng
 %spa
P le.
 %mor le.
 %eng
 %spa
Ca i.
 = i.
 %mor i.
 %eng
 %spa
*C17-49
P le jab'e.
 %mor le jab'e.
 %eng
 %spa
C k'o: le jab'e.
 %mor k'o: le jab'e.
 %eng
 %spa
P jab' ale le:.
 %mor jab' ale le:.
 %eng
 %spa
Rik le le sala le.
 %mor le le sala le.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
C le jun q'aq.
 %mor le jun q'aq.
 %eng
 %spa
Rik joropa.
 %mor joropa.
 %eng
 %spa
P jun ab'ixe.
 %mor jun ab'ixe.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
N kaya chi keb'.
 %mor kaya chi keb'.
 %eng
 %spa
Ca i.
 = i.
 %mor i.
 %eng
 %spa
P le chawila jaropale'.
 %mor le chawila jaropale'.
 %eng
 %spa
N cha kajok'o tajik.
 %mor cha kajok'o tajik.
 %eng
 %spa
C le raqan.
 %mor le raqan.
 %eng
 %spa
P keb', oxib', kijeb'.
 %mor keb', oxib', kijeb'.
 %eng
 %spa
C oxib', kejeb'.
 %mor oxib', kejeb'.
 %eng
 %spa
Ca le wech ixe'.
 = le wech ixe'.
 %mor le wech ixe'.
 %eng
 %spa eh k'o: jun.
P jun taq ja le.
 %mor jun taq ja le.
 %eng
 %spa
C rech yelo, le june'.
 %mor rech yelo, le june'.
 %eng
 %spa
P nkule ri', kachelaj.
 %mor nkule ri', kachelaj.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C k'o:pache, le k'o:le jun che'.
 %mor k'o:pache, le k'o:le jun che'.
 %eng
 %spa ko le ja.
P le ri rech ab'aj.
 %mor le ri rech ab'aj.
 %eng
 %spa
*C17-50
C le cha ab'aj.
 %mor le cha ab'aj.
 %eng
 %spa
Ca oy o un onaj mule'.
 = k'o: junaj mu'le'.
 %mor k'o: junaj mu'le'.
 %eng
 %spa
P ka k'ute', k'o inaj.
 %mor ka k'ute', k'o inaj.
 %eng
 %spa jun chike.
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
P ri inaj.
 %mor ri inaj.
 %eng
 %spa
C re xaq'ol.
 %mor re xaq'ol.
 %eng
 %spa
P nk'ule ri rech k'im.
 %mor nk'ule ri rech k'im.
 %eng
 %spa
C k'im.
 %mor k'im.
 %eng
 %spa
P nk'ule riri'?
 %mor nk'ule riri'?
 %eng
 %spa
C kim chik.
 %mor kim chik.
 %eng
 %spa
P nk'ule jun kuento.
 %mor nk'ule jun kuento.
 %eng
 %spa xaje kape rech b'oj.
P jun paxinaq b'oje'.
 %mor jun paxinaq b'oje'.
 %eng
 %spa
N are we kachaq'ajik.
 %mor are we kachaq'ajik.
 %eng
 %spa
Rik ay kachaqaj la.
 %mor ay kachaqaj la.
 %eng
 %spa
P nk'ule ri'ri'.
 %mor nk'ule ri'ri'.
 %eng
 %spa
Ca inaj k'i:k' pa ela choche'.
 = le naj ch'i:ch k'o:pa rachoch.
 %mor le naj ch'i:ch k'o:pa rachoch.
 %eng
 %spa
Ca chilix, chilix pewi le'.
 = chiri' xpewi le'.
 %mor chiri' xpewi le'.
 %eng
 %spa
Rik jas chi hora a pedro?
 %mor jas chi hora a pedro?
 %eng
 %spa
P yamero alaj diez.
 %mor yamero alaj diez.
 %eng
 %spa
Rik alaj dieze.
 %mor alaj dieze.
 %eng
 %spa
P yamero.
 %mor yamero.
 %eng
 %spa
C karaj cinco.
 %mor karaj cinco.
 %eng
 %spa
P xa keb', oxib' pulgada chikaraj.
 %mor xa keb', oxib' pulgada chikaraj.
 %eng
 %spa
Rik ay Dios.
 %mor ay Dios.
 %eng
 %spa
*C17-51
Ca le mu' le:.
 = le mu' le:.
 %mor le mu' le:.
 %eng
 %spa
Rik aya xchaqaj awech.
 %mor aya xchaqaj awech.
 %eng
 %spa
N chaq'ajik.
 %mor chaq'ajik.
 %eng
 %spa
Ca k'o:chi le jun mul.
 = k'o:chi le jun mul.
 %mor k'o:chi le jun mul.
 %eng
 %spa a le mul k'o pale, le:.
P no diez kune le'.
 %mor no diez kune le'.
 %eng
 %spa
Ca asu wach 'ut?
 = jas uwach k'ut?
 %mor jas uwach k'ut?
 %eng
 %spa
P ch'oh.
 %mor ch'oh.
 %eng
 %spa
C ch'oh.
 %mor ch'oh.
 %eng
 %spa
Ca le le ch'o opa le:, le', le: le.
 = le ch'o k'o pale.
 %mor le ch'o k'o pale.
 %eng
 %spa
Ca asuwach pelipe.
 = jas uwach pelipe.
 %mor jas uwach pelipe.
 %eng
 %spa
C k'o:pa le uchija.
 %mor k'o:pa le uchija.
 %eng
 %spa
Ca opa le lili'.
 = k'opa le riri'.
 %mor k'opa le riri'.
 %eng
 %spa
Ca le li'li', le li lesa.
 = le ri'ri', le ri' li glesia.
 %mor le ri'ri', le ri' li glesia.
 %eng
 %spa
P iglesia taj.
 %mor iglesia taj.
 %eng
 %spa
Ca asuwach 'ut.
 = jas uwach k'ut.
 %mor jas uwach k'ut.
 %eng
 %spa
P xaq jun jaa.
 %mor xaq jun jaa.
 %eng
 %spa
C xa jun jah.
 %mor xa jun jah.
 %eng
 %spa
Ca ah.
 = ah.
 %mor ah.
 %eng
 %spa
C a k'ouch'o chiri'.
 %mor a k'ouch'o chiri'.
 %eng
 %spa
Ca ka lu jun na le.
 = ka lu jun na le.
 %mor ka lu jun na le.
 %eng
 %spa
Ca le', le' le jun, le le jun.
 =le', le' le jun, le le jun.
 %morle', le' le jun, le le jun.
 %eng
 %spa
Ca le le, le la choche?
 =le le, le la choche?
 %morle le, le la choche?
 %eng
 %spa
P la k'ute', la k'o:ch'o waral.
 %mor la k'ute', la k'o:ch'o waral.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P a k'o: ch'o waral?
 %mor a k'o: ch'o waral?
 %eng
 %spa
*C17-52
Ca o taj.
 = k'otaj.
 %mor k'otaj.
 %eng
 %spa
P k'o:lik.
 %mor k'o:lik.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P a kachapoh?
 %mor a kachapoh?
 %eng
 %spa
Ca uy le chompeta.
 = uy le trompeta.
 %mor uy le trompeta.
 %eng
 %spa
C le taq kari k'o: chiri' june'.
 %mor le taq kari k'o: chiri' june'.
 %eng
 %spa le chom.
P chom.
 %mor chom.
 %eng
 %spa
Ca m ya le' a suwach?
 = jas uwach?
 %mor jas uwach?
 %eng
 %spa
C ay le langusta.
 %mor ay le langusta.
 %eng
 %spa
Ca le wusta.
 = langusta.
 %mor langusta.
 %eng
 %spa
P langusta, la gustin.
 %mor langusta, la gustin.
 %eng
 %spa
C el agusto.
 %mor el agusto.
 %eng
 %spa
Ca le 'ak'e.
 = le 'ak'e.
 %mor le 'ak'e.
 %eng
 %spa
P jawi le ak'e.
 %mor jawi le ak'e.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C jawi'?
 %mor jawi'?
 %eng
 %spa
Ca e kech'o jin ruk'e juni'.
 = e kech'o jin ruk'e juni'.
 %mor e kech'o jin ruk'e juni'.
 %eng
 %spa
P la k'ut kechojinike.
 %mor la k'ut kechojinike.
 %eng
 %spa jawi: k'uwi le ak'e?
C jawi k'uwi, le le.
 %mor jawi k'uwi, le le.
 %eng
 %spa
Ca le che juni'.
 = reche juni'.
 %mor reche juni'.
 %eng
 %spa
C jas uwach le june'?
 %mor jas uwach le june'?
 %eng
 %spa
Ca weche june' le jun, le jun ak'i?
 = weche june' le jun, le jun ak'i?
 %mor weche june' le jun, le jun ak'i?
 %eng
 %spa
Ca lech ampela.
 = rech a pedro.
 %mor rech a pedro.
 %eng
 %spa
Ca awech a pela le ak'i'.
 = awach a pedro le ak'i'.
 %mor awach a pedro le ak'i'.
 %eng
 %spa
*C17-53
Ca weche jun juni'.
 = weche jun juni'.
 %mor weche jun juni'.
 %eng
 %spa
P nk'ule naj juni'?
 %mor nk'ule naj juni'?
 %eng
 %spa
Ca wi'.
 = jawi'.
 %mor jawi'.
 %eng
 %spa
P juni jachimpe'?
 %mor juni jachimpe'?
 %eng
 %spa
Ca eh, eh aki'alaj ki:k'e'.
 = aki alaje ch'ich'e.
 %mor aki alaje ch'ich'e.
 %eng
 %spa
P la k'ut qolaj chi:ch'e.
 %mor la k'ut qolaj chi:ch'e.
 %eng
 %spa
Ca ola ke jelale'.
 = ola ke jelale'.
 %mor ola ke jelale'.
 %eng
 %spa
P la k'ut ka'e jelale.
 %mor la k'ut ka'e jelale.
 %eng
 %spa
Ca keb', keb' keb' pa lu b'e le:.
 = keb', keb' keb' pa lu b'e le:.
 %mor keb', keb' keb' pa lu b'e le:.
 %eng
 %spa
P puro tren.
 %mor puro tren.
 %eng
 %spa
Ca m xpechi na june'.
 = m xpechi na june'.
 %mor m xpechi na june'.
 %eng
 %spa
C k'o:le q'aq' jelale.
 %mor k'o:le q'aq' jelale.
 %eng
 %spa
Ca jah'.
 = jah'.
 %mor jah'.
 %eng
 %spa
C k'o:le q'aq le.
 %mor k'o:le q'aq le.
 %eng
 %spa
Ca wileh? xk'ate ki:ke:.
 = xk'ate ch'i:ch'e:.
 %mor xk'ate ch'i:ch'e:.
 %eng
 %spa
P la k'ut xk'ate ch'i:ch'e.
 %mor la k'ut xk'ate ch'i:ch'e.
 %eng
 %spa
Ca k'o:le le mu le'.
 = k'o:le le mu le'.
 %mor k'o:le le mu le'.
 %eng
 %spa
P m, no aq.
 %mor m, no aq.
 %eng
 %spa
Ca aq laje'.
 = aq laje'.
 %mor aq laje'.
 %eng
 %spa
P jun b'omb'ero le.
 %mor jun b'omb'ero le.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
C juntiro.
 %mor juntiro.
 %eng
 %spa
P juntiro le:.
 %mor juntiro le:.
 %eng
 %spa
Ca o le jun tuno.
 = o le jun tuno.
 %mor o le jun tuno.
 %eng
 %spa
P le jun tuno k'o: jewari'.
 %mor le jun tuno k'o: jewari'.
 %eng
 %spa
Ca le pele'.
 = le pele'.
 %mor le pele'.
 %eng
 %spa
*C17-54
C pero nab'e le circo.
 %mor pero nab'e le circo.
 %eng
 %spa
P le circo, le naj b'icicleta le'.
 %mor le circo, le naj b'icicleta le'.
 %eng
 %spa
Ca wile'?
 = wile'?
 %mor wile'?
 %eng
 %spa
P le le k'o: chuwi le jun kalob'e.
 %mor le le k'o: chuwi le jun kalob'e.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P kak'ama le june'.
 %mor kak'ama le june'.
 %eng
 %spa
Ca m, enk'ama'.
 = kenk'ama'.
 %mor kenk'ama'.
 %eng
 %spa
C le tasl.
 %mor le tasl.
 %eng
 %spa
Ca e le lesa le'.
 = e li glesia le'.
 %mor e li glesia le'.
 %eng
 %spa
P iglesia.
 %mor iglesia.
 %eng
 %spa
C iglesia taj, kab'al tzij le june.
 %mor iglesia taj, kab'al tzij le june.
 %eng
 %spa
P qab'al tzij, ale cha.
 %mor qab'al tzij, ale cha.
 %eng
 %spa nk'ule ri, tienta.
C tienta.
 %mor tienta.
 %eng
 %spa
P tienta, le jun.
 %mor tienta, le jun.
 %eng
 %spa
C hotel.
 %mor hotel.
 %eng
 %spa
P le warib'al.
 %mor le warib'al.
 %eng
 %spa
C le warib'al.
 %mor le warib'al.
 %eng
 %spa
P inaj ch'i:ch'e.
 %mor inaj ch'i:ch'e.
 %eng
 %spa
C kuk'ama le gasolina.
 %mor kuk'ama le gasolina.
 %eng
 %spa kukama le taq chi:ch chik.
C kukama leche, kuk'ama.
 %mor kukama leche, kuk'ama.
 %eng
 %spa achijab'.
P le jun taxi.
 %mor le jun taxi.
 %eng
 %spa
Ca o o jun nima ki:ke'.
 = k'o:jun nima ch'i che.
 %mor k'o:jun nima ch'i che.
 %eng
 %spa
P le jun nim.
 %mor le jun nim.
 %eng
 %spa
*C17-55
Ca m, le mul.
 = m, le mul.
 %mor m, le mul.
 %eng
 %spa
Ca wachi jachile'.
 = jas uwache jun achile'.
 %mor jas uwache jun achile'.
 %eng
 %spa
P kinch'ob' taj maquina lale'.
 %mor kinch'ob' taj maquina lale'.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P jun taq maquina le.
 %mor jun taq maquina le.
 %eng
 %spa
C kumuq ulew.
 %mor kumuq ulew.
 %eng
 %spa
P kulochochij ulew.
 %mor kulochochij ulew.
 %eng
 %spa
Ca le maka la li'.
 = le maquina ri'.
 %mor le maquina ri'.
 %eng
 %spa
P le.
 %mor le.
 %eng
 %spa
C xu'an plano le ulew.
 %mor xu'an plano le ulew.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P le jun kareqaj.
 %mor le jun kareqaj.
 %eng
 %spa
Ca achikeh?
 = jachike'?
 %mor jachike'?
 %eng
 %spa
P le jun ch'ich' kareqaj ulew.
 %mor le jun ch'ich' kareqaj ulew.
 %eng
 %spa
Ca le, le makala li'.
 = le maquina ri'.
 %mor le maquina ri'.
 %eng
 %spa
P m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
Ca maka lali'.
 = maquina ri'.
 %mor maquina ri'.
 %eng
 %spa
P le, ko kachapoh.
 %mor le, ko kachapoh.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
P kattzaq b'ik, ko kachapoh.
 %mor kattzaq b'ik, ko kachapoh.
 %eng
 %spa le, kawilo kulk'ama limul le'.
P limule, le aqe.
 %mor limule, le aqe.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C jas kiki'ano'?
 %mor jas kiki'ano'?
 %eng
 %spa
Ca mul, le aq.
 = limul, le aq.
 %mor limul, le aq.
 %eng
 %spa
C pero jas kiki'ano? jas uwach kiki'ano?
 %mor pero jas kiki'ano? jas uwach kiki'ano?
 %eng
 %spa
*C17-56
P poluci'y, b'omb'ero.
 %mor poluci'y, b'omb'ero.
 %eng
 %spa
Ca poluci'y.
 = poluci'y.
 %mor poluci'y.
 %eng
 %spa
C b'omb'ero, aj chak.
 %mor b'omb'ero, aj chak.
 %eng
 %spa
P jas uwach? jun nima jale'.
 %mor jas uwach? jun nima jale'.
 %eng
 %spa
Ca e.
 = e.
 %mor e.
 %eng
 %spa
P jun nima ja.
 %mor jun nima ja.
 %eng
 %spa
C joropa le taq piso?
 %mor joropa le taq piso?
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
C a kach'ob'?
 %mor a kach'ob'?
 %eng
 %spa
Ca uh.
 = uh.
 %mor uh.
 %eng
 %spa kule, k'ule k'ut.
P n ku le jun chike?
 %mor n ku le jun chike?
 %eng
 %spa
C k'o le tioxe'.
 %mor k'o le tioxe'.
 %eng
 %spa
P ri, le jun iglesia le.
 %mor ri, le jun iglesia le.
 %eng
 %spa
C jun tiox.
 %mor jun tiox.
 %eng
 %spa
P le.
 %mor le.
 %eng
 %spa
Ca eh, a ti'ox e juni keb' ti'oxe'.
 = eh, a ti'ox e juni keb' ti'oxe'.
 %mor eh, a ti'ox e juni keb' ti'oxe'.
 %eng
 %spa
C jun tioxe, le jun fab'rica, jelale.
 %mor jun tioxe, le jun fab'rica, jelale.
 %eng
 %spa ah, k'o:le juntiox chik.
C k'o: lescuela, jelale.
 %mor k'o: lescuela, jelale.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
C chiri'ri'.
 %mor chiri'ri'.
 %eng
 %spa
P k'o:laj scuelab'e:.
 %mor k'o:laj scuelab'e:.
 %eng
 %spa
C le jun torre.
 %mor le jun torre.
 %eng
 %spa
Ca ilesa la le', iglesia la le'.
 = ilesa la le', iglesia la le'.
 %mor ilesa la le', iglesia la le'.
 %eng
 %spa
P ah, le junaj kacho'ch are.
 %mor ah, le junaj kacho'ch are.
 %eng
 %spa
*C17-57
C ah, kachoch le taq sona.
 %mor ah, kachoch le taq sona.
 %eng
 %spa
P sona.
 %mor sona.
 %eng
 %spa
Ca ilesa le'.
 = iglesia la le'.
 %mor iglesia la le'.
 %eng
 %spa
C le museo.
 %mor le museo.
 %eng
 %spa
Ca le ilesa le'.
 = le iglesia le'.
 %mor le iglesia le'.
 %eng
 %spa
C museo.
 %mor museo.
 %eng
 %spa
P re, no, are iglesia le ri'.
 %mor re, no, are iglesia le ri'.
 %eng
 %spa
Ca exa linaj mul walali'.
 = exe linaj imul warali'.
 %mor exe linaj imul warali'.
 %eng
 %spa
P la k'ute'.
 %mor la k'ute'.
 %eng
 %spa
C le jun ja kuchap le taq kaq'iq.
 %mor le jun ja kuchap le taq kaq'iq.
 %eng
 %spa ku'an k'ax atzam a Carlos' a k'ax atzam?
Rik jas e ku'anoh?
 %mor jas e ku'anoh?
 %eng
 %spa
N alaj utzam tajin kusol che luswetr.
 %mor alaj utzam tajin kusol che luswetr.
 %eng
 %spa
C jawi k'o wi la swetr?
 %mor jawi k'o wi la swetr?
 %eng
 %spa
Rik chix, k'o:ya su't.
 %mor chix, k'o:ya su't.
 %eng
 %spa
C jawi: k'o: wi la sut?
 %mor jawi: k'o: wi la sut?
 %eng
 %spa
P jawi k'o wi lu sut?
 %mor jawi k'o wi lu sut?
 %eng
 %spa
Rik k'o ya la su't le sub'al la tzam.
 %mor k'o ya la su't le sub'al la tzam.
 %eng
 %spa jawi ya'om wi?
C a k'ama la sut?
 %mor a k'ama la sut?
 %eng
 %spa
Ca qila'ut.
 = qila kut.
 %mor qila kut.
 %eng
 %spa
P qila'.
 %mor qila'.
 %eng
 %spa
C le, k'orle escuela.
 %mor le, k'orle escuela.
 %eng
 %spa
Ca o chili le', le chompeta le'.
 = k'o: chiri le', le trompeta.
 %mor k'o: chiri le', le trompeta.
 %eng
 %spa
Ca le tamb'ole'.
 = le tamb'or.
 %mor le tamb'or.
 %eng
 %spa
P la k'ute'.
 %mor la k'ute'.
 %eng
 %spa
*C17-58
C jun q'aq.
 %mor jun q'aq.
 %eng
 %spa
N jawi: pu xutiji.
 %mor jawi: pu xutiji.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
C le saqmol rech wa.
 %mor le saqmol rech wa.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
C rech wasq'ij.
 %mor rech wasq'ij.
 %eng
 %spa
P rech awasq'ij?
 %mor rech awasq'ij?
 %eng
 %spa
C rech wasq'ij?
 %mor rech wasq'ij?
 %eng
 %spa
P ah, le chiri kub'ano, le chiri kaq'o.
 %mor ah, le chiri kub'ano, le chiri kaq'o.
 %eng
 %spa le jun taq saqmol rech carnival.
Ca te b'uli'.
 = tekuri'.
 %mor tekuri'.
 %eng
 %spa
C jampa le carnival.
 %mor jampa le carnival.
 %eng
 %spa
P ah sab'er, n kinch'ob' ta chik jas e fecha.
 %mor ah sab'er, n kinch'ob' ta chik jas e fecha.
 %eng
 %spa ama xa pa Febrero?
C a kach'ob' taj.
 %mor a kach'ob' taj.
 %eng
 %spa
Ca le tamb'ol le'.
 = le tamb'or le'.
 %mor le tamb'or le'.
 %eng
 %spa
P la k'ute'.
 %mor la k'ute'.
 %eng
 %spa
Ca le we k'o: inaj wik' tamb'ol le'.
 = le we k'o: inaj wich nutamb'or le'.
 %mor le we k'o: inaj wich nutamb'or le'.
 %eng
 %spa
C le pastel le june'.
 %mor le pastel le june'.
 %eng
 %spa
Ca wile pastel le'.
 = jawi k'owi le jun pastel.
 %mor jawi k'owi le jun pastel.
 %eng
 %spa
C chiri' ri? ruk' le taq candela.
 %mor chiri' ri? ruk' le taq candela.
 %eng
 %spa
Rik kate b'a'.
 %mor kate b'a'.
 %eng
 %spa
N kate.
 %mor kate.
 %eng
 %spa
Rik ak'ate.
 %mor ak'ate.
 %eng
 %spa
Ca le aqe', kutije pastel.
 = le aqe', kutije pastel.
 %mor le aqe', kutije pastel.
 %eng
 %spa
P akatij ate pastel?
 %mor akatij ate pastel?
 %eng
 %spa
*C17-59
Ca kintij taj.
 = kintij taj.
 %mor kintij taj.
 %eng
 %spa
P katijoh.
 %mor katijoh.
 %eng
 %spa
Ca taj.
 = taj.
 %mor taj.
 %eng
 %spa
P kaya, kaya xchun ruk'.
 %mor kaya, kaya xchun ruk'.
 %eng
 %spa
Ca le tunol, suwach ale'?
 = jas uwach ale'?
 %mor jas uwach ale'?
 %eng
 %spa
C are le jaron k'o: chupame.
 %mor are le jaron k'o: chupame.
 %eng
 %spa
Ca ah, a k'o: winaq chupam?
 = ah, a k'o: winaq chupam?
 %mor ah, a k'o: winaq chupam?
 %eng
 %spa
C nk'o:taj xewi le jaron.
 %mor nk'o:taj xewi le jaron.
 %eng
 %spa
P k'o: jetaq q'ajom k'o warali'.
 %mor k'o: jetaq q'ajom k'o warali'.
 %eng
 %spa
Ca le tamb'ole'.
 = le tamb'ore'.
 %mor le tamb'ore'.
 %eng
 %spa
P le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
C a k'o: lu trompeta le aci's.
 %mor a k'o: lu trompeta le aci's.
 %eng
 %spa
Ca etam q'ajome'.
 = etam q'ajome'.
 %mor etam q'ajome'.
 %eng
 %spa
P la k'ute taqem q'ajom.
 %mor la k'ute taqem q'ajom.
 %eng
 %spa a kat xajow at pale q'ajom.
Ca le chi'li'.
 = le chi'li'.
 %mor le chi'li'.
 %eng
 %spa
P je'.
 %mor je'.
 %eng
 %spa
Ca inxajow ta k'une'.
 = kinxajow ta k'une'.
 %mor kinxajow ta k'une'.
 %eng
 %spa
P jasche?
 %mor jasche?
 %eng
 %spa
Ca le qojom ka'an chi'li'.
 = le qajom ka'an chi'ri'.
 %mor le qajom ka'an chi'ri'.
 %eng
 %spa
Ca le tompeta le'.
 = le trompeta le'.
 %mor le trompeta le'.
 %eng
 %spa
P la k'ute'.
 %mor la k'ute'.
 %eng
 %spa
Ca naj wik'.
 = inaj wich'.
 %mor inaj wich'.
 %eng
 %spa
Ca le ak'al le naj tamb'ole'.
 = re ak'al inaj tamb'ore'.
 %mor re ak'al inaj tamb'ore'.
 %eng
 %spa
C nk'ulech'o, k'o:le naj su'.
 %mor nk'ulech'o, k'o:le naj su'.
 %eng
 %spa
Ca qila le tuna, k'uwi le:.
 = qila le tuna, jawi: k'uwi le:.
 %mor qila le tuna, jawi: k'uwi le:.
 %eng
 %spa
*C17-60
C k'o le jun b'alena, le keb' chikolp.
 %mor k'o le jun b'alena, le keb' chikolp.
 %eng
 %spa le: oxib aq.
Ca asu wach ale'?
 = jas uwach ale'.
 %mor jas uwach ale'.
 %eng
 %spa
C le kijeb' kampana.
 %mor le kijeb' kampana.
 %eng
 %spa le job saq.
P sak'.
 %mor sak'.
 %eng
 %spa
C le waqib' saq mol.
 %mor le waqib' saq mol.
 %eng
 %spa le wuqub' ixjut.
C le waxaqib' b'atz.
 %mor le waxaqib' b'atz.
 %eng
 %spa
b'elejeb'.
 %morb'elejeb'.
 %eng
 %spa
P b'elejeb', b'elejeb'.
 %mor b'elejeb', b'elejeb'.
 %eng
 %spa
Ca e le tunal le kawayita.
 = e le tunal le kawayita.
 %mor e le tunal le kawayita.
 %eng
 %spa kawayhita, le'.
P le jetaq tuna.
 %mor le jetaq tuna.
 %eng
 %spa jawi:le kawayita le.
C nk'ule naj chikop a Carlos?
 %mor nk'ule naj chikop a Carlos?
 %eng
 %spa
N Carlos cha'.
 %mor Carlos cha'.
 %eng
 %spa
Ca eh kaq'anb'ile', le', le'.
 = eh kaq'anb'ile', le', le'.
 %mor eh kaq'anb'ile', le', le'.
 %eng
 %spa
Ca mono chi le', le'.
 = chila le'.
 %mor chila le'.
 %eng
 %spa
Ca chikaje'.
 =chikaje'.
 %morchikaje'.
 %eng
 %spa
P la k'ute' la k'ut.
 %mor la k'ute' la k'ut.
 %eng
 %spa
C le ma, le masat.
 %mor le ma, le masat.
 %eng
 %spa
P xpaqe puwi che le'.
 %mor xpaqe puwi che le'.
 %eng
 %spa
Ca m jawi'.
 = m jawi'.
 %mor m jawi'.
 %eng
 %spa
C le taq atzyaq.
 %mor le taq atzyaq.
 %eng
 %spa
P ak'o axajab' at a Carlos?
 %mor ak'o axajab' at a Carlos?
 %eng
 %spa
*C17-61
Ca k'o:la'.
 = k'o:la'.
 %mor k'o:la'.
 %eng
 %spa
P le junam ruk'e june'.
 %mor le junam ruk'e june'.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
P le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
C le: a k'o:la Calcetine.
 %mor le: a k'o:la Calcetine.
 %eng
 %spa
P a k'o:le re aq'ab'.
 %mor a k'o:le re aq'ab'.
 %eng
 %spa jasche ma kaloq' inaj.
P a pantalon je le ri a Carlos.
 %mor a pantalon je le ri a Carlos.
 %eng
 %spa
C k'o axajab'.
 %mor k'o axajab'.
 %eng
 %spa
Ca loq' le'.
 = xinloq'o le'.
 %mor xinloq'o le'.
 %eng
 %spa
C k'o: la puwi.
 %mor k'o: la puwi.
 %eng
 %spa
Ca loq'ik.
 = xloq'ik.
 %mor xloq'ik.
 %eng
 %spa
P piri nk'o:ta linaj taq.
 %mor piri nk'o:ta linaj taq.
 %eng
 %spa ulale warali.
P k'o inaj taq uwi ruk'a 'am.
 %mor k'o inaj taq uwi ruk'a 'am.
 %eng
 %spa
C le k'o: le jun achih.
 %mor le k'o: le jun achih.
 %eng
 %spa
Ca k'ul k'ule, k'ul, k'ule.
 = k'ul k'ule, k'ul, k'ule.
 %mor k'ul k'ule, k'ul, k'ule.
 %eng
 %spa ku le tuwa.
P qanampena xa yamero.
 %mor qanampena xa yamero.
 %eng
 %spa keqariqah.
Ca k'o:le jun ja'.
 = k'o:le jun ja'.
 %mor k'o:le jun ja'.
 %eng
 %spa
C jun b'arco.
 %mor jun b'arco.
 %eng
 %spa
Ca wile jun, mampeloqe'.
 = chamampeloqe.
 %mor chamampeloqe.
 %eng
 %spa
Ca asuwach ale'?
 = jas uwache jun?
 %mor jas uwache jun?
 %eng
 %spa
P jun b'arco cha.
 %mor jun b'arco cha.
 %eng
 %spa kach'ob'oh jas uwache ri'ri'?
*C17-62
Ca aq.
 = aq.
 %mor aq.
 %eng
 %spa
P aq.
 %mor aq.
 %eng
 %spa
C jas kutije aq'.
 %mor jas kutije aq'.
 %eng
 %spa
P nkule ri'ri'.
 %mor nkule ri'ri'.
 %eng
 %spa
Ca a suwach pelipe'.
 = jas uwach pelipe'.
 %mor jas uwach pelipe'.
 %eng
 %spa
C ti'ij no's.
 %mor ti'ij no's.
 %eng
 %spa
Ca ti'ij no's.
 = ti'ij no's.
 %mor ti'ij no's.
 %eng
 %spa
C akutij, akatijo'.
 %mor akutij, akatijo'.
 %eng
 %spa
Ca kintij taj.
 = kintij taj.
 %mor kintij taj.
 %eng
 %spa
P akatij kax lan wah?
 %mor akatij kax lan wah?
 %eng
 %spa
Ca tij, taj.
 = kintij taj.
 %mor kintij taj.
 %eng
 %spa
P katij ta kaxlan wah?
 %mor katij ta kaxlan wah?
 %eng
 %spa
Ca axa inxil chike'.
 = axa inxil chike'.
 %mor axa inxil chike'.
 %eng
 %spa
P chinchike'.
 %mor chinchike'.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
C jas uwach?
 %mor jas uwach?
 %eng
 %spa
P impele jetaq, le jetaq.
 %mor impele jetaq, le jetaq.
 %eng
 %spa jastaqe:.
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
C le taq verdur.
 %mor le taq verdur.
 %eng
 %spa
P k'o:le le.
 %mor k'o:le le.
 %eng
 %spa
C esperagos.
 %mor esperagos.
 %eng
 %spa
P jas uwache wari'?
 %mor jas uwache wari'?
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
P arepoll eri no lachuka'.
 %mor arepoll eri no lachuka'.
 %eng
 %spa
C ah je'.
 %mor ah je'.
 %eng
 %spa
*C17-63
P aj.
 %mor aj.
 %eng
 %spa
C aj.
 %mor aj.
 %eng
 %spa
P le apio.
 %mor le apio.
 %eng
 %spa
C ah je'.
 %mor ah je'.
 %eng
 %spa
P karawan.
 %mor karawan.
 %eng
 %spa
C ah je'.
 %mor ah je'.
 %eng
 %spa
P karawan.
 %mor karawan.
 %eng
 %spa
C kinaq'.
 %mor kinaq'.
 %eng
 %spa
P kinaq', pix.
 %mor kinaq', pix.
 %eng
 %spa
C pix.
 %mor pix.
 %eng
 %spa
Ca xa'inxil chike', le'.
 = xa'inxil chike', le'.
 %mor xa'inxil chike', le'.
 %eng
 %spa
P espinaca.
 %mor espinaca.
 %eng
 %spa
C espinaca.
 %mor espinaca.
 %eng
 %spa
P remolacha.
 %mor remolacha.
 %eng
 %spa
C remolacha.
 %mor remolacha.
 %eng
 %spa
P zanawara, nab'ito.
 %mor zanawara, nab'ito.
 %eng
 %spa y le ri', a kuno?, no'?
C no'.
 %mor no'.
 %eng
 %spa
P le muk'um, no'.
 %mor le muk'um, no'.
 %eng
 %spa
C no.
 %mor no.
 %eng
 %spa
P jas uwach.
 %mor jas uwach.
 %eng
 %spa
C le naj.
 %mor le naj.
 %eng
 %spa
P le mayab'a, wayab'a chi.
 %mor le mayab'a, wayab'a chi.
 %eng
 %spa wik'oy.
C nik', koya taj.
 %mor nik', koya taj.
 %eng
 %spa
P cib'o'y.
 %mor cib'o'y.
 %eng
 %spa
*C17-64
C cib'o'y.
 %mor cib'o'y.
 %eng
 %spa
P saqwach.
 %mor saqwach.
 %eng
 %spa
C saqwach.
 %mor saqwach.
 %eng
 %spa
Ca wile saqwache'?
 = wile saqwache'?
 %mor wile saqwache'?
 %eng
 %spa
P ri' k'o: waral, katij ate saqwach?
 %mor ri' k'o: waral, katij ate saqwach?
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
C nk'ule june' akachob'oh.
 %mor nk'ule june' akachob'oh.
 %eng
 %spa jas uwach.
P ankane'.
 %mor ankane'.
 %eng
 %spa
Ca kane', wileh?
 = ankane'.
 %mor ankane'.
 %eng
 %spa
P ri k'o: waral, akatijo no.
 %mor ri k'o: waral, akatijo no.
 %eng
 %spa
Ca ah noh.
 = ah noh.
 %mor ah noh.
 %eng
 %spa
P chak'ama la jun awe le?
 %mor chak'ama la jun awe le?
 %eng
 %spa
C k'ule june, le mazan.
 %mor k'ule june, le mazan.
 %eng
 %spa katijo'.
Ca asuwach eli'.
 = jas uwach eri'?
 %mor jas uwach eri'?
 %eng
 %spa
C le pino.
 %mor le pino.
 %eng
 %spa
Ca pino.
 = pino.
 %mor pino.
 %eng
 %spa
P matzati'.
 %mor matzati'.
 %eng
 %spa
C mazati'.
 %mor mazati'.
 %eng
 %spa
P melon.
 %mor melon.
 %eng
 %spa
Ca xa'inxil chike'.
 = xa'inxil chike'.
 %mor xa'inxil chike'.
 %eng
 %spa
C xa juxil, ni modo.
 %mor xa juxil, ni modo.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
P wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
C jawile.
 %mor jawile.
 %eng
 %spa
*C17-65
P xk'isik? maja'.
 %mor xk'isik? maja'.
 %eng
 %spa
C maja', k'iya'.
 %mor maja', k'iya'.
 %eng
 %spa
P k'o: na?
 %mor k'o: na?
 %eng
 %spa
C k'o: na.
 %mor k'o: na.
 %eng
 %spa
Ca o ta chik e luz.
 = nk'o:ta chik e luz.
 %mor nk'o:ta chik e luz.
 %eng
 %spa
C k'o:taj.
 %mor k'o:taj.
 %eng
 %spa
Ca k'o:taj.
 = k'o:taj.
 %mor k'o:taj.
 %eng
 %spa
P jawi: x'e wih?
 %mor jawi: x'e wih?
 %eng
 %spa
C jawi: xe wi?
 %mor jawi: xe wi?
 %eng
 %spa
Ca o walal le'.
 = k'o: waral le'.
 %mor k'o: waral le'.
 %eng
 %spa
C a kach'ob'oh?
 %mor a kach'ob'oh?
 %eng
 %spa
Ca m, olik.
 = k'o:lik.
 %mor k'o:lik.
 %eng
 %spa
P iy, k'o:like:.
 %mor iy, k'o:like:.
 %eng
 %spa
C k'o: la wuj? jawi k'o wi?
 %mor k'o: la wuj? jawi k'o wi?
 %eng
 %spa
P nk'u le wuj, jawi xaya wi?
 %mor nk'u le wuj, jawi xaya wi?
 %eng
 %spa
Ca b'ay, le'.
 = b'ay, le'.
 %mor b'ay, le'.
 %eng
 %spa je kak'ut e cine cha'.
P je cha, kak'ut cine cha'.
 %mor je cha, kak'ut cine cha'.
 %eng
 %spa
Ca tawen.
 = tawen.
 %mor tawen.
 %eng
 %spa
P no, jewa ku'ana le cha.
 %mor no, jewa ku'ana le cha.
 %eng
 %spa le, k'o: cine le'.
C le, k'o cine.
 %mor le, k'o cine.
 %eng
 %spa
P le.
 %mor le.
 %eng
 %spa
Ca le nu le', q'alajanik pale cine'.
 = kaq'alajanik.
 %mor kaq'alajanik.
 %eng
 %spa
P la k'ute'.
 %mor la k'ute'.
 %eng
 %spa
C le.
 %mor le.
 %eng
 %spa
*C17-66
Ca le luz.
 = le luz.
 %mor le luz.
 %eng
 %spa
C le', chawil le cine', chawil le cine'.
 %mor le', chawil le cine', chawil le cine'.
 %eng
 %spa
P le:.
 %mor le:.
 %eng
 %spa
C le:, k'o le cine.
 %mor le:, k'o le cine.
 %eng
 %spa
Ca le ke:je?
 = le ke:je?
 %mor le ke:je?
 %eng
 %spa
P la k'ut, le ke:je' jas uwach.
 %mor la k'ut, le ke:je' jas uwach.
 %eng
 %spa e ruk'am le juni'?
Ca chompeta.
 = trompeta.
 %mor trompeta.
 %eng
 %spa
Ca no kak'ut k'uli le luz.
 = no, kakut kuri le luz.
 %mor no, kakut kuri le luz.
 %eng
 %spa
C le:.
 %mor le:.
 %eng
 %spa
P le: jas uwach e ri'?
 %mor le: jas uwach e ri'?
 %eng
 %spa
Ca jun.
 = jun.
 %mor jun.
 %eng
 %spa
P kach'ob'oh?
 %mor kach'ob'oh?
 %eng
 %spa
Ca jun chi:j.
 = jun chi:j.
 %mor jun chi:j.
 %eng
 %spa
C le june:.
 %mor le june:.
 %eng
 %spa
P masat.
 %mor masat.
 %eng
 %spa
Ca masat.
 = masat.
 %mor masat.
 %eng
 %spa
Ca ah, k'o: chi ku li'.
 = ah, k'o: chi ku ri.
 %mor ah, /k'o: chi k'u ri.
 %eng
 %spa
Ca ay, asche xa'anom chili le june'.
 = jasche xa'ano chiri le june'?
 %mor jasche xa'ano chiri le june'?
 %eng
 %spa
C xq'o, xq'o panik.
 %mor xq'o, xq'o panik.
 %eng
 %spa
P xq'o panik cha.
 %mor xq'o panik cha.
 %eng
 %spa
C xq'opanik, xq'opin awumal.
 %mor xq'opanik, xq'opin awumal.
 %eng
 %spa
Ca anompe le'.
 = chanampe le'.
 %mor chanampe le'.
 %eng
 %spa
P le, le vecino.
 %mor le, le vecino.
 %eng
 %spa
Ca ola.
 = ola.
 %mor ola.
 %eng
 %spa
P tajin kawa le jun achi le:.
 %mor tajin kawa le jun achi le:.
 %eng
 %spa tajin kutij ti'ije.
*C17-67
C le:, k'o: le jun ja'.
 %mor le:, k'o: le jun ja'.
 %eng
 %spa
P le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
C k'o: le kacho'ch imul.
 %mor k'o: le kacho'ch imul.
 %eng
 %spa
Ca asche mak max kaq ta le june'.
 = jasche ma xkaq ta le june'?
 %mor jasche ma xkaq ta le june'?
 %eng
 %spa
C le xq'opanik.
 %mor le xq'opanik.
 %eng
 %spa
N ka'an taj a Carlos.
 %mor ka'an taj a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
C ka'an taj.
 %mor ka'an taj.
 %eng
 %spa
P da cha', xq'opanik cha'.
 %mor da cha', xq'opanik cha'.
 %eng
 %spa
Ca qopanik.
 = xq'opanik.
 %mor xq'opanik.
 %eng
 %spa
P kach'ob'oh jas uwach eri' a Carlos?
 %mor kach'ob'oh jas uwach eri' a Carlos?
 %eng
 %spa
C lawile.
 %mor lawile.
 %eng
 %spa
P ri tajin kikan le keb'e'.
 %mor ri tajin kikan le keb'e'.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
P ri, le riri cha, a kachob'oh pues?
 %mor ri, le riri cha, a kachob'oh pues?
 %eng
 %spa
Ca keb'.
 = keb'.
 %mor keb'.
 %eng
 %spa
P no', troq'ich.
 %mor no', troq'ich.
 %eng
 %spa
Ca qich ay.
 = troq'ich.
 %mor troq'ich.
 %eng
 %spa
C nkule june'? le taq.
 %mor nkule june'? le taq.
 %eng
 %spa
Ca le mu lec, k'o: chupam e cina cha'.
 = le mu lec, k'o: chupam e cina cha'.
 %mor le mu lec, k'o: chupam e cina cha'.
 %eng
 %spa kah.
P la kute.
 %mor la kute.
 %eng
 %spa
Ca x'an xqaj b'ah.
 = x'an xqaj b'ah.
 %mor x'an xqaj b'ah.
 %eng
 %spa
C nkule juni, lawile, a Carlos.
 %mor nkule juni, lawile, a Carlos.
 %eng
 %spa jas uwach ki'ano'? kiki'ano'.
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
*C17-68
C le naj b'olita kacha.
 %mor le naj b'olita kacha.
 %eng
 %spa
Ca le cine cha'.
 = le cine cha'.
 %mor le cine cha'.
 %eng
 %spa
P je'cha' le:.
 %mor je'cha' le:.
 %eng
 %spa
C le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
P kub'ajij rib'.
 %mor kub'ajij rib'.
 %eng
 %spa
C kulan, ku'an si'.
 %mor kulan, ku'an si'.
 %eng
 %spa
Ca cha je ku'an pompa le'.
 = xa je ku'an b'omb'a le.
 %mor xa je ku'an b'omb'a le.
 %eng
 %spa
Ca kuloq', loq' chupmeta.
 = kuloq' trompeta.
 %mor kuloq' trompeta.
 %eng
 %spa
P jawile'? kuloq' chumpeta.
 %mor jawile'? kuloq' chumpeta.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C le, le cine'.
 %mor le, le cine'.
 %eng
 %spa
P le', k'o: jetaq chikop waral.
 %mor le', k'o: jetaq chikop waral.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
P jas uwach e june'? chikop.
 %mor jas uwach e june'? chikop.
 %eng
 %spa
Ca chikop.
 = chikop.
 %mor chikop.
 %eng
 %spa
P jah? no, ri'le juni', masate.
 %mor jah? no, ri'le juni', masate.
 %eng
 %spa no, wakaxe, keje, chije.
C k'asike.
 %mor k'asike.
 %eng
 %spa
Ca lawione:, k'o: pa le cine'.
 = lawione:, k'o: pa le cine'.
 %mor lawione:, /k'o: pa le cine'.
 %eng
 %spa
P la k'ut a wione:, enaq chikaj e:.
 %mor la k'ut a wione:, enaq chikaj e:.
 %eng
 %spa
P le yamero kuriqa le naj taq wich' a toris kub'ij e'.
 %mor le yamero kuriqa le naj taq wich' a toris kub'ij e'.
 %eng
 %spa
*xk'is le cinta C-17.