*C14 - A Carlos

*Age 3;6.26
*No. of utterances 536
*MLU 3.05

*C14-1
C jawi'?
 %mor jawi'?
 %eng
 %spa
Ca utz pa jah?
 = utz pa jah?
 %mor utz pa jah?
 %eng
 %spa
Ca ab'alel.
 = q'ab'arel.
 %mor /q'ab'ar-el.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca 'ab'alel.
 = q'ab'arel.
 %mor /q'ab'ar-el.
 %eng
 %spa
P q'ab'arel yah?
 %mor q'ab'arel yah?
 %eng
 %spa
Ca n.
 = n.
 %mor n.
 %eng
 %spa
P jasche?
 %mor jasche?
 %eng
 %spa
Ca nik.
 = nik.
 %mor nik.
 %eng
 %spa
P iya'.
 %mor iya'.
 %eng
 %spa
Ca ay nan, pe le Pelip.
 = ay nan xpe le Pelip.
 %mor ay nan *x-0/pet le Pelip.
 %eng
 %spa
P n.
 %mor n.
 %eng
 %spa
N n.
 %mor n.
 %eng
 %spa
P ix k'o:lik?
 %mor ix k'o:lik?
 %eng
 %spa
N uj k'o:lik.
 %mor uj k'o:lik.
 %eng
 %spa
Ra chix ok uloq.
 %mor chix ok uloq.
 %eng
 %spa
P ay, le ate.
 %mor ay, le ate.
 %eng
 %spa
T b'uenos dia Pelipe.
 %mor b'uenos dia Pelipe.
 %eng
 %spa
C saqarik.
 %mor saqarik.
 %eng
 %spa
T saqarik Pelipe.
 %mor saqarik Pelipe.
 %eng
 %spa
C saqarik.
 %mor saqarik.
 %eng
 %spa
P xa utz a wach e kub'ij.
 %mor xa utz a wach e kub'ij.
 %eng
 %spa
T jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P xa utz a wach e kub'ij.
 %mor xa utz a wach e kub'ij.
 %eng
 %spa
T a utz awach e Pelip?
 %mor a utz awach e Pelip?
 %eng
 %spa
C maltiox.
 %mor maltiox.
 %eng
 %spa
*C14-2
P da cha'.
 %mor da cha'.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C a utz we kachup le radio?
 %mor a utz we kachup le radio?
 %eng
 %spa
T ah, taweno.
 %mor ah, taweno.
 %eng
 %spa
Ca wiyej noh.
 = chinawiyej nah.
 %mor *ch-*in-aw/iye'-j nah.
 %eng
 %spa
C tiox chawech, nk'o la watalot?
 %mor tiox chawech, nk'o la watalot?
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
C nk'o la wat, la watalot, le juni'.
 %mor nk'o la wat, la watalot, le juni'.
 %eng
 %spa
Ca xa wak'.
 = xa wak'.
 %mor xa wak'.
 %eng
 %spa
C xa nay la, nk'ota che'?
 %mor xa nay la, nk'ota che'?
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
C n k'o: ta che' pa la watalot?
 %mor n /k'o: ta che' pa la watalot?
 %eng
 %spa
Ca k'o: taj.
 = k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
P jawi kaya wi le?
 %mor jawi kaya wi le?
 %eng
 %spa
Ra chiwiyej nacha'.
 %mor chiwiyej nacha'.
 %eng
 %spa
Ca pelip.
 = pelip.
 %mor pelip.
 %eng
 %spa
C jas uwach? nk'ule lenaj lemet?
 %mor jas uwach? nk'ule lenaj lemet?
 %eng
 %spa
Ra da cha'.
 %mor da cha'.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P nku lenaj lemet cha'.
 %mor nku lenaj lemet cha'.
 %eng
 %spa
N Dios, k'o:taj, tzaqataj rumal.
 %mor Dios, k'o:taj, tzaqataj rumal.
 %eng
 %spa
P iya'.
 %mor iya'.
 %eng
 %spa
N tzij.
 %mor tzij.
 %eng
 %spa
P le yab'al le junaj jaron.
 %mor le yab'al le junaj jaron.
 %eng
 %spa
C jaron.
 %mor jaron.
 %eng
 %spa
N pares, por Dios, Dios, la le'.
 %mor pares, por Dios, Dios, la le'.
 %eng
 %spa
*C14-3
N xe wiri le xkuje iwuk'e.
 %mor xe wiri le xkuje iwuk'e.
 %eng
 %spa saber jawii xuya wih.
P xk'am b'i wa chuwach.
 %mor xk'am b'i wa chuwach.
 %eng
 %spa
N xkam b'ila.
 %mor xkam b'ila.
 %eng
 %spa
P xk'am b'ik a Carlos.
 %mor xk'am b'ik a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca ab' antij amik.
 = pa nuq'ab' che jutij xk'am b'ik.
 %mor *pa *nu-q'ab' *che jutij *x-0/k'am-PASS1 b'i-k.
 %eng
 %spa
P xelaqax b'i chawe.
 %mor x-0/elaq'a-x b'i chi-aw-e.
 %eng COMP-3A/steal-PASS1 out at-2E-POSS.
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P xelaq'ax chaweh.
 %mor xelaq'ax chaweh.
 %eng
 %spa
Ca ela k'alab'.
 = are lakalab'.
 %mor are *le: ak'al-ab'.
 %eng
 %spa
P xama kach'ayoh.
 %mor xama k-0-a/ch'ay-oh.
 %eng
 %spa
P ama at k'an ta wa le at?
 %mor ama at k'an ta wa le at?
 %eng
 %spa
Ca kay ta chik e luz e'.
 = ma kakay ta chi le luz e'.
 %mor *ma *k-0/kay ta chi-!k le luz e'.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca kay ta chi le'.
 = ma kakay ta chik e'.
 %mor *ma *k-0/kay ta chi-*k e'.
 %eng
 %spa
Ca o: ta chik e luz e'.
 = n k'o: ta chik e luz.
 %mor *n /k'o: ta chi-k e luz.
 %eng
 %spa
Ca kay ta chik e.
 = n kalay ta chik e'.
 %mor *n *k-0/kay ta chi-k e'.
 %eng
 %spa
C ah k'o:lik.
 %mor ah k'o:lik.
 %eng
 %spa
N amare pu jun louna le ri.
 %mor amare pu jun louna le ri.
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik, lik. ***
 = k'o:lik, lik.
 %mor /k'o:-l-ik, lik.
 %eng
 %spa
C amaqel k'o:lik, le naj luz.
 %mor amaqel k'o:lik, le naj luz.
 %eng
 %spa
P le.
 %mor le.
 %eng
 %spa
C nk'o:taj.
 %mor nk'o:taj.
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik.
 = k'o:lik.
 %mor /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
C k'o:lik le.
 %mor k'o:lik le.
 %eng
 %spa
Ca kayik.
 = xkayik.
 %mor *x-0/kay-ik.
 %eng
 %spa
C nk'ule naj kuento chupam le lemet.
 %mor nk'ule naj kuento chupam le lemet.
 %eng
 %spa
*C14-4
C le jun tel.
 %mor le jun tel.
 %eng
 %spa
P jawi xaya wi cha.
 %mor jawi x-0-a/ya' wi /cha'.
 %eng
 %spa
P n ku le naj le naj plastica le ketekik.
 %mor n /ku le naj le naj plastica le /ket-ek-ik.
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik.
 = k'o:lik.
 %mor /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
P jawii k'uwi le'.
 %mor jawii k'uwi le'.
 %eng
 %spa
Ca ink'olo pa le kaxa'.
 = xink'ol pa le kaxa'.
 %mor *x-0-in/k'ol-!o pa le kaxa'.
 %eng
 %spa
P ah.
 %mor ah.
 %eng
 %spa
Ca xewi enaj lamet.
 = xewi lenaj lamet.
 %mor xewi lenaj lamet.
 %eng
 %spa
Ca elaq'ax ne'.
 = xelaq'ax ne'.
 %mor *x-0/elaq'a-x ne'.
 %eng COMP-3A/steal-PASS1 then.
 %spa
P iya ni modo k'o:lik.
 %mor iya ni modo /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik, m.
 = k'o:lik, m.
 %mor /k'o:-l-ik, m.
 %eng
 %spa
P jachin xelaqanik.
 %mor jachin x-0/elaq'a-n-ik.
 %eng who COMP-3A/steal-FA-TIV.
 %spa
Ca yah.
 = yah.
 %mor yah.
 %eng
 %spa
P Carlos.
 %mor Carlos.
 %eng
 %spa
C n k'o: lab'etas.
 %mor n /k'o: le: a-b'0tas.
 %eng
 %spa
Ca utz, k'o: taj.
 = utz, k'o: taj.
 %mor utz, /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
C k'o taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik.
 = k'o:lik.
 %mor /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
Ca awesaj pe le wuj.
 = chawesaj impe le wuj.
 %mor *ch-0-aw/esa-j impe le wuj.
 %eng
 %spa
C le wuuj le'.
 %mor le wuuj le'.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C a kach'ob' jas uwach k'o: pa le wuuj?
 %mor a kach'ob' jas uwach k'o: pa le wuuj?
 %eng
 %spa
C le wuuj rech le arca rech Noe.
 %mor le wuuj rech le arca rech Noe.
 %eng
 %spa
Ca ache chuwach e ri'.
 = jas uwach e k'o: chuwach e ri'.
 %mor jas u-wach e /*k'o: chi-u-wach e ri'.
 %eng
 %spa
C ya juntiro, juntiro le chikop k'o: pale jun barco.
 %mor ya juntiro, juntiro le chikop k'o: pale jun barco.
 %eng
 %spa
Ca uwache jun chik?
 = jas uwache jun chik?
 %mor jas uwache jun chik?
 %eng
 %spa
*C14-5
C tz'ikin.
 %mor tz'ikin.
 %eng
 %spa
Ca y le jun chik.
 = y le jun chik.
 %mor y le jun chik.
 %eng
 %spa
C ah je', y le keb', le keb' tz'ikin.
 %mor ah je', y le keb', le keb' tz'ikin.
 %eng
 %spa le keb jerata, kach'ob'.
C jas uwache june'.
 %mor jas uwache june'.
 %eng
 %spa
Ca in'ob'oh.
 = kinch'ob'oh.
 %mor *k-0-in/ch'ob'-oh.
 %eng
 %spa
C jas uwach? k'o:le sona jelale'.
 %mor jas uwach? k'o:le sona jelale'.
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik.
 = k'o:lik.
 %mor /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
C xel b'ile jun tinimit.
 %mor xel b'ile jun tinimit.
 %eng
 %spa
Ca ko:lik.
 = ko:lik.
 %mor /ko:-l-ik.
 %eng
 %spa
C y le kuminaqib' jelale'.
 %mor y le kuminaqib' jelale'.
 %eng
 %spa k'o: le jun achi ub'i Noe.
C para choch, le k'o:lik.
 %mor para choch, le k'o:lik.
 %eng
 %spa
Ca asu lale' uwach?
 = jas k'u wach la le'.
 %mor jas k'u wach la le'.
 %eng
 %spa
P jun wuuj.
 %mor jun wuuj.
 %eng
 %spa
Ca as uwach ku la le'.
 = jas uwach k'u la le'.
 %mor jas uwach k'u la le'.
 %eng
 %spa
P kar.
 %mor kar.
 %eng
 %spa
Ca wach kule june'.
 = jas uwach k'ule june'.
 %mor jas uwach k'ule june'.
 %eng
 %spa
P elefante.
 %mor elefante.
 %eng
 %spa
C elefante.
 %mor elefante.
 %eng
 %spa
Ca e su wach ku le nik'aj?
 = jas uwach k'ule nik'aj.
 %mor jas uwach k'ule nik'aj.
 %eng
 %spa
C le june le karfe.
 %mor le june le karfe.
 %eng
 %spa
C ka'e, xe'e pa le aire.
 %mor ka'e, xe'e pa le aire.
 %eng
 %spa
N ka'an na paqeqa le junat'uy.
 %mor ka'an na paqeqa le junat'uy.
 %eng
 %spa
C chaya le rij pa le wuj, le le'.
 %mor chaya le rij pa le wuj, le le'.
 %eng
 %spa
C wilampe.
 %mor wilampe.
 %eng
 %spa
C y ku'an le jun barco.
 %mor y ku'an le jun barco.
 %eng
 %spa
*C14-6
Ca k'o:lik.
 = k'o:lik.
 %mor /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
C kukoj le, kikikoj le tz'alam.
 %mor kukoj le, kikikoj le tz'alam.
 %eng
 %spa
Ca y jun.
 = y jun.
 %mor y jun.
 %eng
 %spa
C y juntiro le winaq ya kiki.
 %mor y juntiro le winaq ya kiki.
 %eng
 %spa le jun rij chi'.
Ca ah.
 = ah.
 %mor ah.
 %eng
 %spa
C kiki'an le jun b'arco.
 %mor kiki'an le jun b'arco.
 %eng
 %spa
C y rumal nk'o:ta jaron.
 %mor y rumal nk'o:ta jaron.
 %eng
 %spa
Rik jun sital laj kisok.
 %mor jun sital laj kisok.
 %eng
 %spa
Ca pa jaa chik.
 = pa jaa chik.
 %mor pa jaa chik.
 %eng
 %spa
Rik laj tze b'ali alih.
 %mor laj tze b'ali alih.
 %eng
 %spa
N awasa ali le ka'an chuwe.
 %mor awasa ali le ka'an chuwe.
 %eng
 %spa
N kink'aqabej b'i xaqol chawij.
 %mor k-0-in/k'aq-abe-j b'i xaqol chi-aw-ij.
 %eng
 %spa
Rik tzi kikikuyej.
 %mor tzi kikikuyej.
 %eng
 %spa
P chawila k'ute'.
 %mor chawila k'ute'.
 %eng
 %spa
Ca le keeje'.
 = le keeje'.
 %mor le keeje'.
 %eng
 %spa
P la k'ute.
 %mor la k'ute.
 %eng
 %spa
Ra a Carlos.
 %mor a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ra k'o: jun alen.
 %mor k'o: jun alen.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
C jas ka'an ruk'e jun len.
 %mor jas ka'an ruk'e jun len.
 %eng
 %spa
P xa k'utel a b'orxa kel kan la.
 %mor xa k'utel a b'orxa kel kan la.
 %eng
 %spa
Ca kel ta la'.
 = kel ta la'.
 %mor k-0/el ta la'.
 %eng
 %spa
C k'o:le naj tel pala b'olsa.
 %mor k'o:le naj tel pala b'olsa.
 %eng
 %spa
Ixoq jele naj taq kuenta le wonita le.
 %mor jele naj taq kuenta le wonita le.
 %eng
 %spa
Ca ku wih?
 = jawii k'u wih?
 %mor *jawii /k'u wih?
 %eng
 %spa
C kawilo le naj chi'j.
 %mor k-0-aw/il-o le naj chi'j.
 %eng
 %spa
C le naj k'isik.
 %mor le naj k'isik.
 %eng
 %spa
Ca wiloh wiloh.
 = kinwiloh.
 %mor *k-0-inw/il-oh.
 %eng
 %spa
Ca jun wakax 'e.
 = jun wakax 'e.
 %mor jun wakax 'e.
 %eng
 %spa
P jawile'.
 %mor jawile'.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
P keej k'une'.
 %mor keej k'une'.
 %eng
 %spa
C jun b'ur.
 %mor jun b'ur.
 %eng
 %spa
Ca le.
 = le.
 %mor le.
 %eng
 %spa
P chawila le mas chupam ale'.
 %mor chawila le mas chupam ale'.
 %eng
 %spa le' ja le', e k'o:le chikop.
P chuwa le june, ya xawile.
 %mor chuwa le june, ya xawile.
 %eng
 %spa chuwach k'o: wile le jas uwache.
P k'o: waral a Carlos.
 %mor /k'o: waral a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca k'o: taj.
 = k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
C keb' chij.
 %mor keb' chij.
 %eng
 %spa
Ca chiij.
 = chiij.
 %mor chiij.
 %eng
 %spa
P le jawii k'o: wih?
 %mor le jawii k'o: wih?
 %eng
 %spa
Ca y le', otaj jun.
 = n k'o: ta jun.
 %mor *n /k'o: ta-!j jun.
 %eng
 %spa
P chawesaje ri.
 %mor chawesaje ri.
 %eng
 %spa
C chawesaje jun rij.
 %mor chawesaje jun rij.
 %eng
 %spa kinya le jun jelale'.
C xawile mama taq kar.
 %mor xawil le mama taq kar.
 %eng
 %spa
Ca wiloh.
 = xinwiloh.
 %mor *x-0-inw/il-oh.
 %eng
 %spa
C jawilo kawilo?
 %mor jawilo kawilo?
 %eng
 %spa
*C14-8
Ca jun q'a'ane'.
 = jun q'a'ane'.
 %mor jun q'a'ane'.
 %eng
 %spa
C ahje kikikoj runale b'arco.
 %mor ahje kikikoj runale b'arco.
 %eng
 %spa
Ca k'o: ut.
 = k'o: k'ut.
 %mor /k'o: k'u-t.
 %eng
 %spa
Ca ay wakax wakax.
 = ay wakax wakax.
 %mor ay wakax wakax.
 %eng
 %spa
C ah je'.
 %mor ah je'.
 %eng
 %spa
Ca no' aqan pe jun achi le'.
 = kaqa'n b'i jun achi le'.
 %mor k-aqa'n b'i jun achi le'.
 %eng
 %spa
C y le q'eb'al, sub'ub'al.
 %mor y le q'eb'al, sub'ub'al.
 %eng
 %spa
Ca sub'ub'al, no' le le chih.
 = sub'ub'al, no' le le chih.
 %mor sub'ub'al, no' le le chih.
 %eng
 %spa
Ca jas ub'i, inch'o ta chi' in.
 = jas ub'i, ma kinch'ob' ta chi' in.
 %mor jas u-b'i', *ma *k-0-in/ch'ob' ta chi' in.
 %eng
 %spa
C xa jun sub'ub'al chik.
 %mor xa jun sub'ub'al chik.
 %eng
 %spa
Ca wale winaq li'.
 = kiwa le winaq ri?
 %mor kiwa le winaq ri?
 %eng
 %spa
P jun winaq lee.
 %mor jun winaq lee.
 %eng
 %spa
C le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
P le, le'.
 %mor le, le'.
 %eng
 %spa
Ca kisik' lik jun.
 = kisik', k'o: le jun.
 %mor kisik', /*k'o:-!l-!ik *le jun.
 %eng
 %spa
C ku k'ama le me's pa le b'arco.
 %mor ku k'ama le me's pa le b'arco.
 %eng
 %spa
Ca le q'eb'al.
 = le q'eb'al.
 %mor le /q'e-b'al.
 %eng
 %spa
Ca le me's k'o:lik.
 = le me's k'o:lik.
 %mor le /me's /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
C k'o:le naj chichu ruk' le m e's.
 %mor k'o:le naj chichu ruk' le m e's.
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik.
 = k'o:lik.
 %mor /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
C le kikitijo'.
 %mor le k-0-ki/tij-o'.
 %eng
 %spa
Ca kiitijoh.
 = kikitijoh.
 %mor k-0-ki/tij-oh.
 %eng
 %spa
C le alunxax.
 %mor le alunxax.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
C juntiro le winaq le chikop.
 %mor juntiro le winaq le chikop.
 %eng
 %spa
Ca ay chikope'.
 = ay chikope'.
 %mor ay chikope'.
 %eng
 %spa
C ah je', la k'ute le jun koj jelale.
 %mor ah je', la k'ute le jun koj jelale.
 %eng
 %spa
*C14-9
Ca jun koj jelale'.
 = jun koj jelale'.
 %mor jun koj jelale'.
 %eng
 %spa
C jun b'alam.
 %mor jun b'alam.
 %eng
 %spa
P uy alaj jun taq mam taq.
 %mor uy alaj jun taq mam taq.
 %eng
 %spa chikope.
C le jun ujeh ixoq.
 %mor le jun ujeh ixoq.
 %eng
 %spa
Ca jun chikopee.
 = jun chikopee.
 %mor jun chikopee.
 %eng
 %spa
C ah je' le komatz.
 %mor ah je' le komatz.
 %eng
 %spa
Ca kumatz.
 = kumatz.
 %mor kumatz.
 %eng
 %spa
C axawil le kunat pale xojowem.
 %mor axawil le kunat pale xojowem.
 %eng
 %spa
Ca wilo in.
 = xinwil 'in.
 %mor *x-0-inw/il-!o 'in.
 %eng
 %spa
C iwir le jun mexicanos.
 %mor iwir le jun mexicanos.
 %eng
 %spa
Ca ay le jun kik'e.
 = ay le jun ch'ich'.
 %mor ay le jun ch'ich'.
 %eng
 %spa
Ca ole jun kej chila le'.
 = k'o le jun keej chila le'.
 %mor /k'o: le jun keej chila le'.
 %eng
 %spa
P la k'ute'.
 %mor la k'ute'.
 %eng
 %spa
C a xawil e june'.
 %mor a x-0-aw/il e jun e'.
 %eng
 %spa
Ca wiloh.
 = xinwiloh.
 %mor *x-0-inw/il-oh.
 %eng
 %spa
C le jun ak'.
 %mor le jun ak'.
 %eng
 %spa
Ca wiloh.
 = xinwiloh.
 %mor *x-0-inw/il-oh.
 %eng
 %spa
C le jun ch'oh.
 %mor le jun ch'oh.
 %eng
 %spa
Ca jun ch'oh.
 = jun ch'oh.
 %mor jun ch'oh.
 %eng
 %spa
C le wich'achikop.
 %mor le wich'achikop.
 %eng
 %spa
Ca wik'a chikop.
 = wich'a chikop.
 %mor wich'-a chikop.
 %eng
 %spa
C y keb' imul.
 %mor y keb' imul.
 %eng
 %spa
Ca keb' imul.
 = keb' imul.
 %mor keb' imul.
 %eng
 %spa
C jun aq chij.
 %mor jun aq chij.
 %eng
 %spa
Ca wiloh.
 = xinwiloh.
 %mor *x-0-inw/il-oh.
 %eng
 %spa
*C14-10
C mab'ile ak'.
 %mor mab'ile ak'.
 %eng
 %spa
Ca wi le ak'.
 = jawi le ak'.
 %mor jawi le ak'.
 %eng
 %spa
C le masat.
 %mor le masat.
 %eng
 %spa
Ca masat.
 = masat.
 %mor masat.
 %eng
 %spa
C le taq tzikin le taq ch'oh.
 %mor le taq tzikin le taq ch'oh.
 %eng
 %spa
Ca taq ch'oh.
 = le taq ch'oh.
 %mor le taq ch'oh.
 %eng
 %spa
Ca taq choq e'.
 = le taq chikop e'.
 %mor *le taq chikop e'.
 %eng
 %spa
C jas uwach le june'.
 %mor jas uwach le june'.
 %eng
 %spa
Ca a taj.
 = k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
Rik a pedro a utze nu sut kawiloh.
 %mor a pedro a utze nu sut kawiloh.
 %eng
 %spa
P xaq utz.
 %mor xaq utz.
 %eng
 %spa
C le, jelale'.
 %mor le, jelale'.
 %eng
 %spa
Ca o jun jela le'.
 = k'o: jun jela le'.
 %mor /k'o: jun jela le'.
 %eng
 %spa
C le june'.
 %mor le june'.
 %eng
 %spa
Ca wile'.
 = jawile'.
 %mor jawile'.
 %eng
 %spa
C jas uwach.
 %mor jas uwach.
 %eng
 %spa
Ca te'l awila pe le'.
 = al te'l lawila impe le'.
 %mor *al te'l *ch-0-*ul-aw/il-a ampe le'.
 %eng
 %spa
Ca a ki le jun kej e, le'.
 = a ki le jun kej e, le'.
 %mor a ki le jun kej e, le'.
 %eng
 %spa
Ra tzij k'ute'.
 %mor tzij k'ute'.
 %eng
 %spa
Ca o:lik, a ki le'.
 = k'o:lik, a ki le'.
 %mor /k'o:-l-ik, a ki le'.
 %eng
 %spa
Ra m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
Ca le junaj jun chike'.
 = le junaj jun chike'.
 %mor le junaj jun chike'.
 %eng
 %spa
Ca jun chike', jun chike'.
 = jun chike', jun chike'.
 %mor jun chike', jun chike'.
 %eng
 %spa
Ca keb' e.
 = keb' e.
 %mor keb' e.
 %eng
 %spa
Ra jun xinule'.
 %mor jun xinule'.
 %eng
 %spa
C k'o:keb' rech juntiro.
 %mor k'o:keb' rech juntiro.
 %eng
 %spa
Ra jun xinule a Carlos.
 %mor jun xinule a Carlos.
 %eng
 %spa
*C14-11
Ca wile'.
 = jawile'.
 %mor jawile'.
 %eng
 %spa
Ra le tajin kuyuqej jun, jun keej e'.
 %mor le /tajin k-0-u/yuqe-j jun, jun keej e'.
 %eng
 %spa
Ca ay tzij na 'ut e'.
 = tzij na k'ut e'.
 %mor tzij na k'u-t e'.
 %eng
 %spa
C kamajij le nima laj.
 %mor kamajij le nima laj.
 %eng
 %spa
Ca wila k'u la' te'l.
 = kawil k'u la' a te'l.
 %mor *k-0-aw/il-a k'u la' *al te'l.
 %eng
 %spa
Ca o: chi na jun achila'.
 = k'o: chi na jun chi la'.
 %mor /k'o: chi na jun chi la'.
 %eng
 %spa
C k'o: le jab' rumal re le joron.
 %mor k'o: le jab' rumal re le joron.
 %eng
 %spa
C k'o: puwi le jun tinimit.
 %mor /k'o: pa u-wi le jun tinimit.
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik.
 = k'o:lik.
 %mor /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
C y le b'arco kiya tinimit chuwach le mar.
 %mor y le b'arco kiya tinimit chuwach le mar.
 %eng
 %spa
C k'o:le kunatz.
 %mor k'o:le kunatz.
 %eng
 %spa
Ra le kumatz le'.
 %mor le kumatz le'.
 %eng
 %spa
Ca k'o: le kumatz e'.
 = k'o: le kumatz e'.
 %mor /k'o: le kumatz e'.
 %eng
 %spa
Ca k'o: le kumatz e'.
 = k'o: le kumatz e'.
 %mor /k'o: le kumatz e'.
 %eng
 %spa
Ra le.
 %mor le.
 %eng
 %spa
C le, le, k'o keb', keb'.
 %mor le, le, k'o keb', keb'.
 %eng
 %spa
Ca keb' e kumatz e'.
 = keb' e kumatz e'.
 %mor keb' e kumatz e'.
 %eng
 %spa
Ca a jutij chiwi le'.
 = a jutij chiwi le'.
 %mor a jutij chiwi le'.
 %eng
 %spa
Ca jab' e te'l, jab'eh.
 = jab' e al Te'l.
 %mor jab' e *al Te'l.
 %eng
 %spa
Ra a jab' pu lale'.
 %mor a jab' pu lale'.
 %eng
 %spa
C jun nima jab'.
 %mor jun nima jab'.
 %eng
 %spa
Ca ja b'ah nima jab'.
 = ja b'ah nima jab'.
 %mor ja b'ah nima jab'.
 %eng
 %spa
C ah je' ya kawil le joron xe'ek.
 %mor ah je' ya kawil le joron x-e/b'e:-ik.
 %eng
 %spa
Ca ya x'ek.
 = ya x'ek.
 %mor ya x-0/b'e:-ik.
 %eng
 %spa
C cheri b'arco.
 %mor cheri b'arco.
 %eng
 %spa
Ra le jun xpeqe'.
 %mor le jun xpeqe'.
 %eng
 %spa
*C14-12
Ca le jun xpeq.
 = le jun xpeq.
 %mor le jun xpeq.
 %eng
 %spa
Ra k'o: chi junee.
 %mor k'o: chi junee.
 %eng
 %spa
Ca wileh.
 = wileh.
 %mor wileh.
 %eng
 %spa
Ra jun xinulee, alaje kojee.
 %mor jun xinulee, alaje kojee.
 %eng
 %spa
C le taq chikop, lu je' le elefante.
 %mor le taq chikop, lu je' le elefante.
 %eng
 %spa
P le jun ch'olee.
 %mor le jun ch'olee.
 %eng
 %spa
Ca jah.
 = jah.
 %mor jah.
 %eng
 %spa
C elefante k'o: pa le jun uje' le ch'oh.
 %mor elefante /k'o: pa le jun u-je' le ch'oh.
 %eng
 %spa
Ca uje' le ch'oh eh le jab'eh.
 = uje' le ch'oh eh le jab'eh.
 %mor u-je' le ch'oh eh le jab'eh.
 %eng
 %spa
C ah je' xa puro mar.
 %mor ah je' xa puro mar.
 %eng
 %spa
C xa k'o: le jun barco.
 %mor xa /k'o: le jun barco.
 %eng
 %spa
Ca ute le ntaq wakax chike'.
 = la k'ut al te'l le ntaq wakax chik e'.
 %mor *la k'ut *al *te'l le ntaq wakax chi-k e'.
 %eng
 %spa
Ra jun elepanta le'.
 %mor jun elepanta le'.
 %eng
 %spa
Ca jun chi wih.
 = jun chi wih.
 %mor jun chi wih.
 %eng
 %spa
Ra ntaq ch'o lee, le'.
 %mor ntaq ch'o lee, le'.
 %eng
 %spa
Ca jun chiwih.
 = jun chiwih.
 %mor jun chiwih.
 %eng
 %spa
Ra ntaq ch'o lee, le'.
 %mor ntaq ch'o lee, le'.
 %eng
 %spa
Ca ntaq ch'o le.
 = ntaq ch'o le.
 %mor ntaq ch'o le.
 %eng
 %spa
Ca la'uta Te'l, kak' upatalon le nutat.
 = la k'ute' al Te'l, k'ak' lupantalon intat.
 %mor la k'ute' al Te'l, k'ak' *le: u-pantalon !le: !in-tat.
 %eng
 %spa
C x'ee le palomax.
 %mor x'ee le palomax.
 %eng
 %spa
Ca al Te'l, kachap ta chik.
 = ma kachap ta chik.
 %mor al te'l *ma k-0-a/chap ta chi-k.
 %eng
 %spa
Ra lee k'o: chiri'.
 %mor lee k'o: chiri'.
 %eng
 %spa
P al te'l.
 %mor al te'l.
 %eng
 %spa
Ra al Te'l, jab'ij al Te'l che lal Milia.
 %mor al Te'l, jab'ij al Te'l che lal Milia.
 %eng
 %spa
P u al Tel katuchixya'a.
 %mor u al Tel katuchixya'a.
 %eng
 %spa
C ya k'o le mes pa le b'arco.
 %mor ya k'o le mes pa le b'arco.
 %eng
 %spa
C lu baq le kar.
 %mor lu baq le kar.
 %eng
 %spa
*C14-13
Ca k'o:lik.
 = k'o:lik.
 %mor /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
Ca le', asu wach a lee.
 = jas uwach alee.
 %mor jas uwach alee.
 %eng
 %spa
P q'a'n.
 %mor q'a'n.
 %eng
 %spa
C q'a'am.
 %mor q'a'am.
 %eng
 %spa
Ca asuwach k'u le june'.
 = jas uwach k'ule june'.
 %mor jas uwach k'ule june'.
 %eng
 %spa
C kawilo le taq imul, le.
 %mor kawilo le taq imul, le.
 %eng
 %spa
Ca oy.
 = oy.
 %mor oy.
 %eng
 %spa
C xel b'i juntiro le taq chikop.
 %mor x-0/el b'i juntiro le taq chikop.
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik ee taq chikop.
 = le jetaq chikop.
 %mor /k'o:-l-ik le jetaq chikop.
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik, ay le luz chupik.
 = k'o:lik, ay le luz chupik.
 %mor /k'o:-l-ik, ay le luz *x-0/chup-ik.
 %eng
 %spa
C ay le luz, xkisik.
 %mor ay le luz, x-0/k'is-ik.
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik.
 = k'o:lik.
 %mor /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
P jachin chike'?
 %mor jachin chike'?
 %eng
 %spa
Ca jun awech i', jun wech chi'in.
 = jun awech i', jun wech chi'in.
 %mor jun awech i', jun wech chi'in.
 %eng
 %spa
Ca jun wech chi' in.
 = jun wech chi' in.
 %mor jun w-e-ch chi' in.
 %eng
 %spa
Ca jun wech chi' in e wuj e'.
 = jun wech chi' in e wuj e'.
 %mor jun w-e-ch chi' in e wuj e'.
 %eng
 %spa
P u kule juni?
 %mor u kule juni?
 %eng
 %spa
P ma xak'is ta ku na b'ik e.
 %mor ma x-0-a/k'is ta ku na b'i-k e.                  
 %eng
 %spa
P le n ku le riri, lele'.
 %mor le n ku le riri, lele'.
 %eng
 %spa
P le k'o: le wuj e'.
 %mor le /k'o: le wuj e'.
 %eng
 %spa
Ca jun wech chik a peh.
 = jun wech chik a Pelipa.
 %mor jun wech chik a Pelipa.
 %eng
 %spa wech, wech chik ewuj Pelip.
C m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
Ca wech chik e wuj.
 = wech chik e wuj.
 %mor wech chik e wuj.
 %eng
 %spa
C wech in?
 %mor wech in?
 %eng
 %spa
Ca wech in e wuj.
 = wech in e wuj.
 %mor w-e-ch in e wuj.
 %eng
 %spa
C wech in(lulew).
 %mor wech in(lulew).
 %eng
 %spa
Ca m, uya chi naj jun?
 = kuya chi naj jun.
 %mor *k-0-u/ya' chi naj jun.
 %eng
 %spa
*C14-14
C k'o: le jun wuj chik.
 %mor k'o: le jun wuj chik.
 %eng
 %spa
Ca xinu'l le'.
 = xinu'l le'.
 %mor xinu'l le'.
 %eng
 %spa
C xinul taj, mu's, xinul le june'.
 %mor xinul taj, mu's, xinul le june'.
 %eng
 %spa
P xa ch'iki lu wi, le'.
 %mor xa ch'iki lu wi, le'.
 %eng
 %spa
Ca xa ch'iki luwi'.
 = xa ch'iki luwi'.
 %mor xa ch'iki luwi'.
 %eng
 %spa
C a xab'e jun San juyub'.
 %mor a xab'e jun San juyub'.
 %eng
 %spa
Ca e Xelaju'.
 = e Xelaju'.
 %mor e Xelaju'.
 %eng
 %spa
P xatpe tzankaja?
 %mor x-at/pet tzankaja?
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P a xatpe Tzankaja iwir?
 %mor a x-at/pet Tzankaja iwir?
 %eng
 %spa
Ca impetik.
 = ximpetik.
 %mor *x-in/pet-ik.
 %eng
 %spa
P iya, jachin awachi'il?
 %mor iya, jachin aw-achi'il?
 %eng
 %spa
Ca chi lal Cu'z.
 = chi lal Cu'z.
 %mor chi lal Cu'z.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca chi lal Cu'z.
 = chi lal Cu'z.
 %mor chi lal Cu'z.
 %eng
 %spa
P iya, jas xi'anah?
 %mor iya, jas xi'anah?
 %eng
 %spa
Ca as uwach ale'.
 = jas uwach ale'.
 %mor jas uwach ale'.
 %eng
 %spa
P chuwa leqaj.
 %mor chuwa leqaj.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P jas xi'ana.
 %mor jas x-0-i/b'an-a.
 %eng
 %spa
Ca k'o: taj.
 = k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
Ca xe katzir ja kan u cantela.
 = xe katzir ja kan u cantela.
 %mor xe k-0/tzir ja kan u cantela.
 %eng
 %spa
P jachinoq?
 %mor jachinoq?
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P jachinoq?
 %mor jachinoq?
 %eng
 %spa
Ca le' e', e pa le jul.
 = le', x'e pa le jul.
 %mor le', *x-0/b'e: pa le jul.
 %eng
 %spa
P iya'.
 %mor iya'.
 %eng
 %spa
*C14-15
Ca le' qatat e', intoq'.
 = le' qatat e', xinwoq'ej.
 %mor le' qa-tat e', *x-0-inw/oq'-e-j.
 %eng
 %spa
Ca intoq'.
 = xinwoq'ej.
 %mor *x-0-inw/oq'-e-j.
 %eng
 %spa
Ra xelik e al Cu'z.
 %mor x-0/el-ik e al Cu'z.
 %eng
 %spa
P jachinoq e xoq'ik?
 %mor jachinoq e x-0/oq'-ik?
 %eng
 %spa
Ca le qata'eh, le qatat.  ***
 = le qata'eh, le qatat.
 %mor le qa-tat.
 %eng
 %spa
P m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
Ca k'o: jun qam e'.
 = k'o: jun qam e'.
 %mor /k'o: jun qam e'.
 %eng
 %spa
P la k'ute.
 %mor la k'ute.
 %eng
 %spa
Ca jun mul, achom.
 = jun imul, laj chom.
 %mor jun imul, laj chom.
 %eng
 %spa
Ca achap mal le jun mu's.
 = xchap mal le jun mu's.
 %mor *x-0/chap-PASS1 mal le jun mu's.
 %eng
 %spa
P jawi'.
 %mor jawi'.
 %eng
 %spa
Ca ay, akil le naj.
 = ay, akil le naj.
 %mor ay, akil le naj.
 %eng
 %spa
P nku la Tu'n.
 %mor nku la Tu'n.
 %eng
 %spa
Ca akil le naj, n taq tz'i kel le loq.
 = lintaq tz'i, kel loq.
 %mor le: intaq tz'i, k-0/el la-oq.
 %eng
 %spa
P nkula Tu'n.
 %mor nkula Tu'n.
 %eng
 %spa
Ra enaq pa juyub'.
 %mor enaq pa juyub'.
 %eng
 %spa
P tekuri ketz'anoqe,  are ku le qajinoq.
 %mor tekuri ketz'anoqe,  are ku le qajinoq.
 %eng
 %spa
Ra are taj.
 %mor are taj.
 %eng
 %spa
C le naj ch'oh.
 %mor le naj ch'oh.
 %eng
 %spa
P are kune.
 %mor are kune.
 %eng
 %spa
Ra tzij wi, xa ma xa watz.
 %mor tzij wi, xa ma xa watz.
 %eng
 %spa
P watz yab'?
 %mor watz yab'?
 %eng
 %spa
Ra m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P jachin awatz?
 %mor jachin awatz?
 %eng
 %spa
Ra watz al To'n, tzij.
 %mor watz al To'n, tzij.
 %eng
 %spa
Ca tzi xwl, xel lintaq, intaq, ntaq le. ***
 = tzi xwl, xel lintaq, intaq, ntaq le.
 %mor tzi xwl, x-0/el le: intaq, intaq, ntaq le.
 %eng
 %spa
*C14-16
Ca ntaq, ntaq chikop e'.
 = ntaq, ntaq chikop e'.
 %mor ntaq, ntaq chikop e'.
 %eng
 %spa
Rik jas impe le jas kub'ij a pedro.
 %mor jas impe le jas kub'ij a pedro.
 %eng
 %spa
Ra nkula Tun kachari'.
 %mor nkula Tun kachari'.
 %eng
 %spa
Rik mare taj.
 %mor mare taj.
 %eng
 %spa
P jachin kut?
 %mor jachin kut?
 %eng
 %spa
C tz'i.
 %mor tz'i.
 %eng
 %spa
Rik are lal Milia.
 %mor are lal Milia.
 %eng
 %spa
Ca ntaq tz'i xel ko'ol e'.
 = lentaq t'zi xel loq e'.
 %mor le: intaq t'zi x-0/el la-oq e'.
 %eng
 %spa
C ah je'.
 %mor ah je'.
 %eng
 %spa
Ca o: keb' e tz'i le' kel loq e'.
 = k'o: keb' e tz'i xel b'e loq e.
 %mor /k'o: keb' e tz'i !x-0/el *b'e la-oq e.
 %eng
 %spa
C xaq kasutinik, luje' le tz'i'.
 %mor xaq kasutinik, luje' le tz'i'.
 %eng
 %spa
P jela le xchupa le luz e'.
 %mor jela le x-0/chup-a le luz e'.
 %eng
 %spa
Ca sutinik.
 = kasutinik.
 %mor k-0/suti-n-ik.
 %eng INCOMP-3A/turn-ABS-TIV.
 %spa
Ra ila jun al Na tzi ma ku ta taj.
 %mor ila jun al Na tzi ma ku ta taj.
 %eng
 %spa
Ixoq jas impe'?
 %mor jas impe'?
 %eng
 %spa
Ra ka kule lal Ton Chimin kub'ij al Na le'.
 %mor ka kule lal Ton Chimin kub'ij al Na le'.
 %eng
 %spa
Ixoq ke kulik kachaya kinto.
 %mor ke kulik kachaya kinto.
 %eng
 %spa
C k'o: le mas chikop.
 %mor k'o: le mas chikop.
 %eng
 %spa
Ca jun q'a'am chik, keb' e q'a'am.
 = jun q'a'am chik, keb' e q'a'am.
 %mor jun q'a'am chik, keb' e q'a'am.
 %eng
 %spa
C ah je', lu qa'am le jun k'oy.
 %mor ah je', lu qa'am le jun k'oy.
 %eng
 %spa
Ca xel loq e tz'i le'.
 = xel loq e tz'i le'.
 %mor x-0/el loq e tz'i le'.
 %eng
 %spa
P la k'ute', jaa, jawile'.
 %mor la k'ute', jaa, jawile'.
 %eng
 %spa
Ca xel loq e tz'i le, le'.
 = xel loq e tz'i le, le'.
 %mor x-0/el la-oq e tz'i le, le'.
 %eng
 %spa
P i la k'ute'.
 %mor i la k'ute'.
 %eng
 %spa
Ca keb' e tz'i'.
 = keb' e tz'i'.
 %mor keb' e tz'i'.
 %eng
 %spa
P jas kuwach kikay le waral le?
 %mor jas kuwach k-0/kay le waral le?
 %eng
 %spa
*C14-17
Ca taj.
 = k'o: taj.
 %mor /*k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
Ca le wan.
 = le wan.
 %mor le wan.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P ch'oh.
 %mor ch'oh.
 %eng
 %spa
Ca ch'o'.
 = ch'o'.
 %mor ch'o'.
 %eng
 %spa
P imul.
 %mor imul.
 %eng
 %spa a k'o: pu procession?
Ra jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P k'o: nah.
 %mor k'o: nah.
 %eng
 %spa
Ra tzij wih.
 %mor tzij wih.
 %eng
 %spa
P jas uwach?
 %mor jas uwach?
 %eng
 %spa
Ra nik'.
 %mor nik'.
 %eng
 %spa
Rik ka'am pa kele.
 %mor ka'am pa kele.
 %eng
 %spa
Ca k'o: ta chik e'.
 = k'o: ta chik e.
 %mor /k'o: ta chi-k e.
 %eng
 %spa
Ra por dios.
 %mor por dios.
 %eng
 %spa
C k'o: ta chik.
 %mor /k'o: ta chi-k.
 %eng
 %spa
Ca kisik.
 = xk'isik.
 %mor *x-0/k'is-ik.
 %eng
 %spa
C xkisik.
 %mor x-0/k'is-ik.
 %eng
 %spa
Ca kisik.
 = xk'isik.
 %mor *x-0/k'is-ik.
 %eng
 %spa
Ra xel ne le misa.
 %mor x-0/el ne le misa.
 %eng
 %spa
Ca xel le taq mul chik k'o:lik.
 = xe wi le taq imul chik, k'o:lik.
 %mor xe *wi le taq imul chi-k, /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
Ra tzij wih.
 %mor tzij wih.
 %eng
 %spa
P chiri b'ala k'one le q'ajom.
 %mor chiri b'ala k'one le q'ajom.
 %eng
 %spa
Ra m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C le, le tz'ikin.
 %mor le, le tz'ikin.
 %eng
 %spa
*C14-18
Ra ke'ej patani.
 %mor ke'ej patani.
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik le'.
 = k'o:lik le'.
 %mor /k'o:-l-ik le'.
 %eng
 %spa
Ixoq k'o: chiri'.
 %mor /k'o: chiri'.
 %eng
 %spa
P kixe b'a la le ix?
 %mor kixe b'a la le ix?
 %eng
 %spa
Rik kujek pues.
 %mor kujek pues.
 %eng
 %spa
Ra kel la waral?
 %mor k-0/el la waral?
 %eng
 %spa
Ca as uwach ale'.
 = jas uwach ale'.
 %mor jas uwach ale'.
 %eng
 %spa
P naj patan ta in.
 %mor naj patan ta in.
 %eng
 %spa
C le uchi jah.
 %mor le uchi jah.
 %eng
 %spa
Ra a katena linaj patani?
 %mor a katena linaj patani?
 %eng
 %spa
P te pues.
 %mor te pues.
 %eng
 %spa
Ca as uwach?
 = jas uwach?
 %mor jas uwach?
 %eng
 %spa
C le uchi jah?;
 %mor le uchi jah?;
 %eng
 %spa
Ca nn.
 = nn.
 %mor nn.
 %eng
 %spa
C le uchi b'arco.
 %mor le uchi b'arco.
 %eng
 %spa
Rik la nan al Milia.
 %mor la nan al Milia.
 %eng
 %spa
P sab'er, nkach'ob' taj jachina ch'ap.
 %mor sab'er, nkach'ob' taj jachina ch'ap.
 %eng
 %spa weta kinch'ob'oh, sus, xa kel bixik rumal.
C le chi, le ch'ich' ku'an uchija.
 %mor le chi, le ch'ich' ku'an uchija.
 %eng
 %spa
Rik nu nan chachoqoq kinya jun alen.
 %mor nu nan chachoqoq kinya jun alen.
 %eng
 %spa
Ca n.
 = n.
 %mor n.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Rik nu nan chalchoqoq kinya juna len.
 %mor nu nan chalchoqoq kinya juna len.
 %eng
 %spa
P nu nan kincha chawe?
 %mor nu nan kincha chawe?
 %eng
 %spa
Ra nu nan cho chuwe chi.
 %mor nu nan cho chuwe chi.
 %eng
 %spa
C ya jas uwach le wuje?
 %mor ya jas uwach le wuje?
 %eng
 %spa
*C14-19
Ca achap taj.
 = n kachap taj.
 %mor *n *k-0-a/chap ta-j.
 %eng
 %spa
P ay le.
 %mor ay le.
 %eng
 %spa
Ca wesa laq'ab'. ***
 = chawesaj laq'ab'.
 %mor *ch-0-aw/esa-j le: a-q'ab'.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P tajin kinta chi jun.
 %mor /tajin k-0-in/ta' chi jun.
 %eng
 %spa
Ra chaya jun weh.
 %mor ch-0-a/ya' jun w-eh.
 %eng
 %spa
Ca chachapa chi 'ut.
 = chachapa chi k'ut.
 %mor ch-0-a/chap-a chi k'u-t.
 %eng
 %spa
P ma kixe ta ix al kantel.
 %mor ma k-ix/b'e: ta ix al kantel.
 %eng
 %spa
Ca pa ch 'ut.
 = chachapa chi k'ut.
 %mor *ch-0-*a/chap-a chi k'u-t.
 %eng
 %spa
Ra jawi'.
 %mor jawi'.
 %eng
 %spa
P pa patan.
 %mor pa patan.
 %eng
 %spa
C le juni, ay.
 %mor le juni, ay.
 %eng
 %spa
Ra tare tzij qe kine in pa patan.
 %mor tare tzij qe kine in pa patan.
 %eng
 %spa
Ca a xa chi na 'ut e chili'.
 = a xa'an chi na kut e chiri'.
 %mor a x-0-a/*b'an chi na k'u-t e chiri'.
 %eng
 %spa
C at ab'usivo at.
 %mor at ab'usivo at.
 %eng
 %spa
Ra k'o ta ke'ek.
 %mor /k'o: ta k-e/b'e:-ik.
 %eng
 %spa
Ca chapa chi 'ut e jun mul.
 = chachapa chi k'ut le jun imul.
 %mor *ch-0-*a/chap-a chi k'u-t le jun imul.
 %eng
 %spa
Ra xaq xe wi la lal lipa ke'ek.
 %mor xaq xe wi la lal lipa k-e/b'e:-ik.
 %eng
 %spa
Ca chachapa chi 'ut e mul.
 = chachapa chi k'ut e mul.
 %mor ch-0-a/chap-a chi k'u-t e imul.
 %eng
 %spa
C le naj elepanta.
 %mor le naj elepanta.
 %eng
 %spa
Ca achapa 'ut e mul.
 = chachapa k'ut imul.
 %mor *ch-0-a/chap-a k'u-t e imul.
 %eng
 %spa
P jawi le'.
 %mor jawi le'.
 %eng
 %spa
C ahje', k'o: chiri' ri'.
 %mor ahje', /k'o: chiri' ri'.
 %eng
 %spa
Ca apa' ut.
 = chachapa kut.
 %mor *ch-0-*a/chap-a k'u-t.
 %eng
 %spa
Ca achap taj.
 = n kachap taj.
 %mor *n *k-0-a/chap ta-j.
 %eng
 %spa
Ca pele chapa chi 'ut e mul.
 = impe le chachapa chi kut imul.
 %mor impe le *ch-0-*a/chap-a chi k'u-t e imul.
 %eng
 %spa
P kinchap in.
 %mor k-0-in/chap in.
 %eng
 %spa
*C14-20
Ca achapa'.
 = chachapa'.
 %mor *ch-0-a/chap-a'.
 %eng
 %spa
P le', n k'u lal te'l.
 %mor le', n /k'u le: al te'l.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P n ku lal te'l?
 %mor n k'u le: al te'l?
 %eng
 %spa
Ra kinta b'ij na we kamik.
 %mor kinta b'ij na we kamik.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
P aya, are lala le'.
 %mor aya, are lala le'.
 %eng
 %spa
Ca re lali' al te'l.
 = are la le' al te'l.
 %mor are la le' al te'l.
 %eng
 %spa
Ca al te'l.
 = al te'l.
 %mor al te'l.
 %eng
 %spa
Ca le' wilo al te'l.
 = le, a kawilo al tel?
 %mor le, *a *k-0-aw/il-o al tel?
 %eng
 %spa
Ca awiloh.
 = kawiloh?
 %mor *k-0-aw/il-oh?
 %eng
 %spa
P mare taj.
 %mor m are ta-j.
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik e'.
 = k'o:lik e'.
 %mor /k'o:-l-ik e'.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca keb' wila'.
 = le keb' lawila'.
 %mor *le keb' lawila'.
 %eng
 %spa
Ca keb' jun walal.
 = le juntaq keb' k'o: waral.
 %mor *le juntaq keb' /*k'o: waral.
 %eng
 %spa
P jawii k'o: wih?
 %mor jawii /k'o: wih?
 %eng
 %spa
Ca wila pe'.
 = lawilampe'?
 %mor *ch-0-*ul-aw/il-a ampe'?
 %eng
 %spa
Ca taq wali'.
 = le taq wari?
 %mor *le taq wari?
 %eng
 %spa
P jachin ajchoqe?
 %mor jachin ajchoqe?
 %eng
 %spa
Ca le', le', le'.
 = le', le', le'.
 %mor le', le', le'.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca jo', sa'aj.
 = jo', sa'aj.
 %mor /jo', /sa'aj.
 %eng
 %spa
C jawi'?
 %mor jawi'?
 %eng
 %spa
Ra ruk'am chi la jun la lele'.
 %mor ruk'am chi la jun la lele'.
 %eng
 %spa
P xatpe ku at Tzan kaja?
 %mor xatpe ku at Tzan kaja?
 %eng
 %spa
Ra ano, ma xinachab'ej ta iwir.
 %mor ano, ma xinachab'ej ta iwir.
 %eng
 %spa
P ya'.
 %mor ya'.
 %eng
 %spa
Ra nk'o: Tzankaja.
 %mor nk'o: Tzankaja.
 %eng
 %spa
*C14-21
P a at pu le tajin k'ayij jawux?
 %mor a at pu le tajin k'ayij jawux?
 %eng
 %spa
Ra intaj xa pu kink'ayij ta jawux in.
 %mor intaj xa pu kink'ayij ta jawux in.
 %eng
 %spa
P jas uwach kak'ayij?
 %mor jas uwach kak'ayij?
 %eng
 %spa
Ra k'o: ta kink'ayij?
 %mor k'o: ta kink'ayij?
 %eng
 %spa jas ku hora xixqaj liwir?
P a las siete.
 %mor a las siete.
 %eng
 %spa
RA alaj chi b'ari'.
 %mor alaj chi b'ari'.
 %eng
 %spa
P tzij.
 %mor tzij.
 %eng
 %spa
Ra xixpe ya kamik.
 %mor xixpe ya kamik.
 %eng
 %spa
P xujpe taj.
 %mor xujpe taj.
 %eng
 %spa
Ra xixpe kune awachi'il ya la.
 %mor xixpe kune awachi'il ya la.
 %eng
 %spa nan al Milia, awachi'il.
Ra awachi'il alaj e kab'ajir jun.
 %mor awachi'il alaj e kab'ajir jun.
 %eng
 %spa q'ij xixb'inik, tziij, contodo.
Ra liwir ri'.
 %mor liwir ri'.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ra ma wachi'il te le Pelip?
 %mor ma wachi'il te le Pelip?
 %eng
 %spa
C k'o: le jun oj.
 %mor k'o: le jun oj.
 %eng
 %spa
Ca no, no'.
 = no, no'.
 %mor no, no'.
 %eng
 %spa
Ra lee.
 %mor lee.
 %eng
 %spa
P lee.
 %mor lee.
 %eng
 %spa
C jas uwach?
 %mor jas uwach?
 %eng
 %spa
P k'o:'oj chaweh a.
 %mor k'o:'oj chaweh a.
 %eng
 %spa
Ca lee.
 = lee.
 %mor lee.
 %eng
 %spa
C jas k'o:pa linaj plastic.
 %mor jas k'o:pa linaj plastic.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
*C14-22
C jelale' le naj plastic.
 %mor jelale' le naj plastic.
 %eng
 %spa
P jachinoq ale'.
 %mor jachinoq ale'.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C wakax.
 %mor wakax.
 %eng
 %spa
Ca tz'i' le juni', tz'i', tz'i'.
 = tz'i' le juni', tz'i', tz'i'.
 %mor tz'i' le juni', tz'i', tz'i'.
 %eng
 %spa
Ca ch'aw taj.
 = ma katch'aw taj.
 %mor *ma *k-*at/ch'aw ta-j.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca 'a ch'aw taj.
 = ma kach'aw taj.
 %mor ma *k-0/ch'aw ta-j.
 %eng
 %spa
P jachinoq?
 %mor jachinoq?
 %eng
 %spa
Ca le to'n.
 = le to'n.
 %mor le to'n.
 %eng
 %spa
Ra le to'n.
 %mor le to'n.
 %eng
 %spa
C jachinoq?
 %mor jachinoq?
 %eng
 %spa
P ja? jachin e to'n?
 %mor ja? jachin e to'n?
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P jachin e to'n?
 %mor jachin e to'n?
 %eng
 %spa
Ca o jela le uwach'.
 = k'o: jela le uwach.
 %mor /k'o: jela le u-wach.
 %eng
 %spa
Ca jelale uwach?
 = jelale uwach?
 %mor jelale uwach?
 %eng
 %spa
Ca jelale uwach?
 = jelale uwach?
 %mor jelale uwach?
 %eng
 %spa
P jelale taj.
 %mor jelale taj.
 %eng
 %spa
C Nawa taj.
 %mor Nawa taj.
 %eng
 %spa
Ca wi'ut.
 = jawii k'ut.
 %mor jawii k'ut.
 %eng
 %spa
P che le jun lado chik.
 %mor che le jun lado chik.
 %eng
 %spa
Ca che jun lala chik e?
 = che le jun lado chik e'?
 %mor che *le jun lado chik e'?
 %eng
 %spa
P pares.
 %mor pares.
 %eng
 %spa
Ra jun lala.
 %mor jun lala.
 %eng
 %spa
Ca jun chik.
 = jun chik.
 %mor jun chik.
 %eng
 %spa
Ra naj luze' a Carlos, dah.
 %mor naj luze' a Carlos, dah.
 %eng
 %spa
*C14-23
C le linaj b'ur.
 %mor le linaj b'ur.
 %eng
 %spa
Ca wi linaj b'ul le'.
 = jawii k'o: wi linaj b'ur le'?
 %mor *jawii /*k'o: wi linaj b'ur le'?
 %eng
 %spa
P kab'isonik.
 %mor k-0/b'is-on-ik.
 %eng INCOMP-3A/sad-ABS-TIV.
 %spa
Ca paxij b'i jun awech kamik.
 = kinpaxi b'i jun awe kamik.
 %mor *k-0-*in/paxi-j b'i jun aw-e-!ch kamik.
 %eng
 %spa
C k'o: jelale.
 %mor k'o: jelale.
 %eng
 %spa
Ra al lipa cha', katb'isonik cha'.
 %mor al lipa /cha', k-at/b'is-on-ik /cha'.
 %eng
 %spa
Ca kinpaxij b'i jun awech kamik.
 = kinpaxij b'i jun awech kamik.
 %mor k-0-in/paxi-j b'i jun aw-e-ch kamik.
 %eng
 %spa
P jasche'.
 %mor jasche'.
 %eng
 %spa
Ca jun b'ul chike'.
 = jun b'ur chike'.
 %mor jun b'ur chike'.
 %eng
 %spa
Ca le', le Pelipe.
 = le', le Pelipe.
 %mor le', le Pelipe.
 %eng
 %spa
P lee.
 %mor lee.
 %eng
 %spa
Ra jas k'uwach ale a Carlos?
 %mor jas k'uwach ale a Carlos?
 %eng
 %spa
P jun wakaxi'.
 %mor jun wakaxi'.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
Ra dah.
 %mor dah.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
Ra jas k'u wach e ri'?
 %mor jas k'u wach e ri'?
 %eng
 %spa
Ca nik', wakax.
 = nik', wakax.
 %mor nik', wakax.
 %eng
 %spa
Ra nkule nik'aji'.
 %mor nkule nik'aji'.
 %eng
 %spa
Ca asuwach e nik'aj e' cha'.
 = jas uwach e nik'aj e' cha'.
 %mor jas uwach e nik'aj e' /cha'.
 %eng
 %spa
C naj son.
 %mor naj son.
 %eng
 %spa
Ca naj son.
 = naj son.
 %mor naj son.
 %eng
 %spa
Ca taqem k'o: wakax chi li je'.
 = impe le k'o: wakax chiri' le'.
 %mor !impe *le /k'o: wakax chiri' le'.
 %eng
 %spa
Ra n k'u le ri'.
 %mor n k'u le ri'.
 %eng
 %spa
Ca jun chik.
 = n k'u le jun chik?
 %mor n /*k'u le jun chi-k?
 %eng
 %spa
C le jun achih, Noah.
 %mor le jun achih, Noah.
 %eng
 %spa
*C14-24
Ca jun, jun achih.
 = jun, jun achih.
 %mor jun, jun achih.
 %eng
 %spa
Ra jas k'u wache koma k'o: le'.
 %mor jas k'u wache koma k'o: le'.
 %eng
 %spa
Ca nik, wila lale'.
 = kawil lale'.
 %mor *k-0-aw/il le: are'.
 %eng
 %spa
C kujach le taq uva.
 %mor kujach le taq uva.
 %eng
 %spa
Ra patan, ntaq uva chi'.
 %mor patan, ntaq uva chi'.
 %eng
 %spa
C uva.
 %mor uva.
 %eng
 %spa
Ra jas kuwach a Pelip? a Pelip chi.
 %mor jas kuwach a Pelip? a Pelip chi.
 %eng
 %spa
C a katij le uva?
 %mor a katij le uva?
 %eng
 %spa
Ra a no'.
 %mor a no'.
 %eng
 %spa
C no, jasche'?
 %mor no, jasche'?
 %eng
 %spa
Ra jas kuwach ale a pedra?
 %mor jas kuwach ale a pedra?
 %eng
 %spa
P uva.
 %mor uva.
 %eng
 %spa
Ra uva.
 %mor uva.
 %eng
 %spa
Ca uva.
 = uva.
 %mor uva.
 %eng
 %spa
C ma xawil taj le uva pa le k'ayib'al pa Xela?
 %mor ma xawil taj le uva pa le k'ayib'al pa Xela?
 %eng
 %spa
Ra wil ta'in, ximpe ta in Xela.
 %mor wil ta'in, ximpe ta in Xela.
 %eng
 %spa
C k'o:lik.
 %mor k'o:lik.
 %eng
 %spa
P paqalik.
 %mor paqalik.
 %eng
 %spa
C paqalik.
 %mor paqalik.
 %eng
 %spa
Ca le jab'e.
 = le jab'e.
 %mor le jab'e.
 %eng
 %spa
P cinquenta le lib'ra.
 %mor cinquenta le lib'ra.
 %eng
 %spa
Ca le jab'e.
 = le jab'e.
 %mor le jab'e.
 %eng
 %spa
C jab' taj, chikaj.
 %mor jab' taj, chikaj.
 %eng
 %spa
P jab' taj.
 %mor jab' taj.
 %eng
 %spa
Ca le sute'.
 = le su'tz'e'.
 %mor le su'tz'e'.
 %eng
 %spa
P nare sutz' ale'le'.
 %mor nare sutz' ale'le'.
 %eng
 %spa
*C14-25
Ca le sutz' chi juntira'.
 = le sutz' chi juntira'.
 %mor le sutz' chi juntira'.
 %eng
 %spa
C le juyub' jelale.
 %mor le juyub' jelale.
 %eng
 %spa
Ca le juyub' jela le' chi'.
 = le juyub' jela le' chi'.
 %mor le juyub' jela le' /chi'.
 %eng
 %spa
Ca paxij b'e jun awech kamik.
 = kinpaxij b'i jun awe kamik.
 %mor *k-0-*in/paxi-j b'i jun aw-e-!ch kamik.
 %eng
 %spa
P e le juyub'e'.
 %mor e le juyub'e'.
 %eng
 %spa
Ca paxij b'i jun awech kamik.
 = kinpaxij b'i jun awe kamik.
 %mor *k-0-*in/paxi-j b'i jun aw-e kamik.
 %eng
 %spa
P le, le keje'.
 %mor le, le keje'.
 %eng
 %spa
Ca paxij b'i jun awech kamik.
 = kinpaxij b'i jun awe kamik.
 %mor *k-0-*in/paxi-j b'i jun aw-e kamik.
 %eng
 %spa
P le, le b'oje'.
 %mor le, le b'oje'.
 %eng
 %spa
Ca paxij b'i.
 = kinpaxij b'i.
 %mor *k-0-*in/paxi-j b'i.
 %eng
 %spa
P le, le chije'.
 %mor le, le chije'.
 %eng
 %spa
Ca paxij b'i jun aweh.
 = kinpaxij b'i jun awe.
 %mor *k-0-*in/paxi-j b'i jun aw-e.
 %eng
 %spa
C le, le juyub'e'.
 %mor le, le juyub'e'.
 %eng
 %spa
Ra a Carlos.
 %mor a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca paxij b'i jun awech kamik.
 = kinpaxij b'i jun awe kamik.
 %mor *k-0-*in/paxi-j b'i jun awe kamik.
 %eng
 %spa
P lee, la Carlos le'.
 %mor lee, la Carlos le'.
 %eng
 %spa
C ah jawi'? no', Carlos k'o:chiri'.
 %mor ah jawi'? no', Carlos k'o:chiri'.
 %eng
 %spa
P ay le tajin kuwik enaj keje'.
 %mor ay le tajin kuwik enaj keje'.
 %eng
 %spa
Ca wile'?
 = wile'?
 %mor wile'?
 %eng
 %spa
P ri', ri', le ate'.
 %mor ri', ri', le ate'.
 %eng
 %spa
Ca paxij b'e jun awech kanik.
 = kinpaxij b'i jun awe kamik.
 %mor *k-0-*in/paxi-j b'i jun aw-e kamik.
 %eng
 %spa
Ca le sutz' e'.
 = le sutz' e'.
 %mor le sutz' e'.
 %eng
 %spa
P jawi ku x'e wi la tat?
 %mor jawi ku x'e wi la tat?
 %eng
 %spa
Ca k'o: jewa'.
 = k'o: jewa'.
 %mor /k'o: jewa'.
 %eng
 %spa
P m, m, ay.
 %mor m, m, ay.
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik e'.
 = k'o:lik e'.
 %mor /k'o:-l-ik e'.
 %eng
 %spa
*C14-26
P lee.
 %mor lee.
 %eng
 %spa
C katijo'.
 %mor k-0-a/tij-o'.
 %eng
 %spa
Ca le kutijoh.
 = le kutijoh.
 %mor le k-0-u/tij-oh.
 %eng
 %spa
C jas katijo 'at?
 %mor jas k-0-a/tij-o 'at?
 %eng
 %spa
C jas katij?
 %mor jas k-0-a/tij?
 %eng
 %spa
Ca paxij jun awech kamik.
 = kinpaxij jun awe kamik.
 %mor *k-0-*in/paxi-j jun aw-e kamik.
 %eng
 %spa
C jas katijo?
 %mor jas k-0-a/tij-o?
 %eng
 %spa
Ca impaxij jun awech kamik.
 = kinpaxij jun awe kamik.
 %mor *k-0-in/paxi-j jun aw-e kamik.
 %eng
 %spa
C jas katij le le naj a Carlos? le june.
 %mor jas katij le le naj a Carlos? le june.
 %eng
 %spa
Ra b'ay, kach'ayik.
 %mor b'ay, kach'ayik.
 %eng
 %spa
C le naj Carlos.
 %mor le naj Carlos.
 %eng
 %spa
Ca paxij jun awech kamik.
 = kinpaxij jun awe kamik.
 %mor *k-0-*in/paxi-j jun aw-e kamik.
 %eng
 %spa
C jas kutijo'?
 %mor jas k-0-u/tij-o'?
 %eng
 %spa
P k'um kacha'.
 %mor k'um k-at/cha'.
 %eng
 %spa
P a xatij k'um 'at?
 %mor a x-0-a/tij k'um 'at?
 %eng
 %spa
Ca tij k'um.
 = xintij k'um.
 %mor *x-0-*in/tij k'um.
 %eng
 %spa
P a xatij k'um.
 %mor a xatij k'um.
 %eng
 %spa
Ra laj xa q'eq ri aware rumal k'um.
 %mor laj xa q'eq ri aware rumal k'um.
 %eng
 %spa
P che le in?
 %mor che le in?
 %eng
 %spa
Ra pares.
 %mor pares.
 %eng
 %spa
P a kutij k'um kacha.
 %mor a kutij k'um kacha.
 %eng
 %spa
Ra laj xamiq' chi na wa'.
 %mor laj x-0-a/miq' chi na wa'.
 %eng
 %spa
Ra xamiq' chi na wa chi'.
 %mor x-0-a/miq' chi na wa /chi'.
 %eng
 %spa
Ra xumiq' chi na wa lal milia.
 %mor x-0-u/miq' chi na wa le: al milia.
 %eng
 %spa
Ca wecha, wecha iloh.
 = wech kawiloh.
 %mor w-e-ch *k-0-*aw/il-oh.
 %eng
 %spa
C n k'o: taj?
 %mor n /k'o: ta-j?
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik ee.
 = k'o:lik ee.
 %mor /k'o:-l-ik ee.
 %eng
 %spa
C k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik ee.
 = k'o:lik ee.
 %mor /k'o:-l-ik ee.
 %eng
 %spa
Ca ya 'inwil taj.
 = ma kawil taj?
 %mor ma *k-0-aw/il ta-j?
 %eng
 %spa
*C14-27
C k'o: taj, n k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j, n /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
P wi la wuj a Carlos?
 %mor wi la wuj a Carlos?
 %eng
 %spa
Ca lik e'e.
 = k'o:lik ee.
 %mor /*k'o:-l-ik ee.
 %eng
 %spa
C a k'o:lik.
 %mor a k'o:lik.
 %eng
 %spa
P a Carlos.
 %mor a Carlos.
 %eng
 %spa
Ra dah b'ay, b'ay, b'ay, a Carlos.
 %mor dah b'ay, b'ay, b'ay, a Carlos.
 %eng
 %spa
C b'ay, b'ay, b'ay, a katij a k'ul.
 %mor b'ay, b'ay, b'ay, a katij a k'ul.
 %eng
 %spa jasche at at k'an?
P nkule wuj, jawi x'e wi?
 %mor nkule wuj, jawi x-0/b'e: wi?
 %eng
 %spa
Ca inq'upij 'ab' kamik.
 = kinq'upij laq'ab' kamik.
 %mor *k-0-*in/q'upi-j *le: a-q'ab' kamik.
 %eng
 %spa
Ra dah.
 %mor dah.
 %eng
 %spa
C uy, uy nk'o:ta nu, nk'o:ta nuq'ab'.
 %mor uy, uy nk'o:ta nu, nk'o:ta nuq'ab'.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
C k'o: jela lee, k'o: jela lee.
 %mor /k'o: jela lee, /k'o: jela lee.
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik ee.
 = k'o:lik ee.
 %mor /k'o:-l-ik ee.
 %eng
 %spa
C k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
Ca lee.
 = lee.
 %mor lee.
 %eng
 %spa
C lee.
 %mor lee.
 %eng
 %spa
Ca o: ta chik, jela le'.
 = n k'o: ta chik, jela le'.
 %mor *n /k'o: ta chi-k, jela le'.
 %eng
 %spa
P jawii x'ewila wuj, Carlos.
 %mor jawii x'ewila wuj, Carlos.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P n ku lawuj?
 %mor n /k'u le: a-wuj?
 %eng
 %spa
Ra xukul la pedra.
 %mor x-0-u/kul le: a pedra.
 %eng
 %spa
C k'o: jelale?
 %mor k'o: jelale?
 %eng
 %spa
Ca o jela le'.
 = k'o: jela le'.
 %mor /k'o: jela le'.
 %eng
 %spa
*C14-28
Ra k'o: ruk' a Pedra.
 %mor k'o: ruk' a Pedra.
 %eng
 %spa
C no, xa rij, nk'o:taj.
 %mor no, xa rij, nk'o:taj.
 %eng
 %spa
Ra a Carlos, chirij, chirij, chirij.
 %mor a Carlos, chirij, chirij, chirij.
 %eng
 %spa
P saj jewa.
 %mor saj jewa.
 %eng
 %spa
Ra pa lu chaket k'o:wi a Carlos.
 %mor pa lu chaket k'o:wi a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca wich'.
 = jawile.
 %mor jawile.
 %eng
 %spa
P k'o taj e.
 %mor /k'o: ta-j e.
 %eng
 %spa
P lawila impe jewa le.
 %mor ul-aw/il-a impe jewa le.
 %eng
 %spa
P le k'o: taj e' le'.
 %mor le /k'o: ta-j e' le'.
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik ee je'i.
 = k'o:lik ee je'i.
 %mor /k'o:-l-ik ee je'i.
 %eng
 %spa
P jawii k'u wi le'.
 %mor jawii /k'u wi le'.
 %eng
 %spa
Ca lee.
 = lee.
 %mor lee.
 %eng
 %spa
P jawi'.
 %mor jawi'.
 %eng
 %spa
Ca wileh.
 = jawiri.
 %mor jawiri.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa jawii x'ewih?
C chata charech jawi k'owi la wuj.
 %mor chata charech jawi k'owi la wuj.
 %eng
 %spa
Ca lee.
 = lee.
 %mor lee.
 %eng
 %spa
C jawi'?
 %mor jawi'?
 %eng
 %spa
P jawiii k'uwih?
 %mor jawiii k'uwih?
 %eng
 %spa
C jawii k'uwih?
 %mor jawii k'uwih?
 %eng
 %spa
P k'o:taje'.
 %mor k'o:taje'.
 %eng
 %spa
C k'o:taje', nk'o:taj.
 %mor k'o:taje', nk'o:taj.
 %eng
 %spa
Ca b'ay kinku'b'a wib'.
 = b'ay kinku'b'a wib'.
 %mor b'ay k-0-in/ku'b'-a w-ib'.
 %eng
 %spa
Ca kinku'b'a wib'. ***
 = kinku'b'a wib'.
 %mor k-0-in/ku'b'-a w-ib'.
 %eng
 %spa
P lee.
 %mor lee.
 %eng
 %spa
C lee.
 %mor lee.
 %eng
 %spa
P le k'o:jelale, le, le.
 %mor le k'o:jelale, le, le.
 %eng
 %spa
*C14-29
C k'o:le jun mam.
 %mor k'o:le jun mam.
 %eng
 %spa jawii xewih?
P kawaj junaj kuenta le a CArlos.
 %mor kawaj junaj kuenta le a CArlos.
 %eng
 %spa a Carlos.
C jas uwach k'o: jelale'.
 %mor jas uwach k'o: jelale'.
 %eng
 %spa
P kawaj inaj kuent.
 %mor kawaj inaj kuent.
 %eng
 %spa
Ra pelipe.
 %mor pelipe.
 %eng
 %spa
Ca ya loq leloj.
 = chaya loq areloj.
 %mor *ch-0-*a/ya' la-oq *a-reloj.
 %eng
 %spa
P uy k'o: ya leh.
 %mor uy /k'o: ya leh.
 %eng
 %spa
Ca a k'o:lik e'.
 = a k'o:lik e'.
 %mor a /k'o:-l-ik e'.
 %eng
 %spa
Ca petik.
 = petik.
 %mor *x-0/pet-ik.
 %eng
 %spa
P palomax.
 %mor palomax.
 %eng
 %spa
Ca paxij b'i jun awech kamik.
 = kinpaxij b'i jun awech kamik.
 %mor *k-0-*in/paxi-j b'i jun aw-e-ch kamik.
 %eng
 %spa
Ca ya puch ntaq mul.
 = a kaya puch e juntaq imul.
 %mor *a *k-0-*a/ya' pu-ch *e juntaq imul.
 %eng
 %spa
P jas uwach?
 %mor jas uwach?
 %eng
 %spa
C m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
Ca le' la', le' pelipe le'.
 = le' la', le' pelipe le'.
 %mor le' la', le' pelipe le'.
 %eng
 %spa
P jas ku'ano.
 %mor jas ku'ano.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
C le pelipe taj.
 %mor le pelipe taj.
 %eng
 %spa
*xk'is le nabe uwach le cinta C-14.
*C14-30
Ca y xa inxil chik.
 = y xa inxil chik.
 %mor y xa inxil chik.
 %eng
 %spa
P la k'ute'.
 %mor la k'ute'.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
C xa juxil.
 %mor xa juxil.
 %eng
 %spa
Ca xa juxil.
 = xa juxil.
 %mor xa juxil.
 %eng
 %spa
P jachinchike? le wuj, no'?
 %mor jachinchike? le wuj, no'?
 %eng
 %spa
Ca no'.
 = no'.
 %mor no'.
 %eng
 %spa
Ra yamero b'a wa le'.
 %mor yamero b'a wa le'.
 %eng
 %spa
P maja'.
 %mor maja'.
 %eng
 %spa
Ra iya.
 %mor iya.
 %eng
 %spa
P k'ate ne le kawik'ijarik.
 %mor k'ate ne le kawik'ijarik.
 %eng
 %spa
Ra b'ay xnikijarik.
 %mor b'ay xnikijarik.
 %eng
 %spa
C ya k'o le naj b'arco.
 %mor ya k'o le naj b'arco.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
C jelale pale juyub'.
 %mor jelale pale juyub'.
 %eng
 %spa
P k'o puwi le juyub' e.
 %mor /k'o: pa u-wi le juyub' e.
 %eng
 %spa
Ca npaxij b'i jun awe kamik.
 = kimpaxij b'i jun awa kamik.
 %mor *k-0-in/paxi-j b'i jun awa kamik.
 %eng
 %spa
C lawila k'o le triko.
 %mor lawila k'o le triko.
 %eng
 %spa
Ra inaj b'ure a Carlos.
 %mor inaj b'ure a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
Ra le chije.
 %mor le chije.
 %eng
 %spa
P oy at b'ur ecla Carlos cha?  ***
 %mor oy at b'ur ecla Carlos /cha'?
 %eng
 %spa
Ra jun awech chike jun k'an.
 %mor jun awech chike jun k'an.
 %eng
 %spa
Ca xo'oj.
 = xo'oj.
 %mor xo'oj.
 %eng
 %spa
C k'ukamjb'i joron le naj b'ur.
 %mor k'ukamjb'i joron le naj b'ur.
 %eng
 %spa
P jas uwach xatij iwir a Carlos.
 %mor jas u-wach x-0-a/tij iwir a Carlos.
 %eng
 %spa
*C14-31
Ca taj.
 = k'o: taj.
 %mor /*k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
P jas uwach xatij iwir?
 %mor jas uwach xatij iwir?
 %eng
 %spa
Ca taj.
 = k'o: taj.
 %mor /*k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
Ca xa palances.
 = xa frances.
 %mor xa frances.
 %eng
 %spa
Ca keb' in'am b'i le im.
 = keb' xink'am b'i in.
 %mor keb' *x-0-in/k'am b'i !le: in.
 %eng
 %spa
P jawii xak'am wub'ik.
 %mor jawii x-0-a/k'am wi b'i-k.
 %eng
 %spa
Ca n luk' al.
 = ruk akal.
 %mor r-uk ak'al.
 %eng
 %spa
Ca xe wi la pelipe.
 = jawii xe wi la pelipe.
 %mor *jawii x-0/b'e: wi le: a pelipe.
 %eng
 %spa
Ca xe wi la pelipe.
 = jawii xe wi la pelipe.
 %mor *jawii x-0/b'e: wi le: a pelipe.
 %eng
 %spa
Ca k'o: ta chik.
 = n k'o: ta chik.
 %mor *n /k'o: ta chi-k.
 %eng
 %spa
C k'o:lik, k'o:lik.
 %mor k'o:lik, k'o:lik.
 %eng
 %spa
P jawii xe wi a Carlos.
 %mor jawii x-0/b'e: wi a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca xe wi la pelita.
 = jawii xe wi la pelipe.
 %mor *jawii x-0/b'e: wi la pelipe.
 %eng
 %spa
Ca k'o: wa chik.
 = n k'o: ta chik.
 %mor *n /k'o: ta chi-k.
 %eng
 %spa
C ah jawii k'o wi le Carlos.
 %mor ah jawii /k'o: wi le Carlos.
 %eng
 %spa
C jawii k'o wii ah.
 %mor jawii /k'o: wii ah.
 %eng
 %spa
Ca e k'u wi la pelipe?
 = jawii k'u wi la Pelipa.
 %mor jawii /k'u wi le: a Pelipa.
 %eng
 %spa
Ca a pela, e k'u wi la pelipa?
 = a pedro jawii k'u wi la pelipe.
 %mor a pedro jawii /k'u wi le: a pelipe.
 %eng
 %spa
P xe pa rachoch.
 %mor x-0/b'e: pa r-achoch.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
P k'o: ta chik e.
 %mor /k'o: ta chi-k e.
 %eng
 %spa
Ca yaa e k'o: wi la pelipe'.
 = jawii k'o: wi la pelipe.
 %mor jawii /k'o: wi le: a pelipe.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
C jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ra b'ay lu q'ab'e pelipe.
 %mor b'ay lu q'ab'e pelipe.
 %eng
 %spa
C ay nu k'ab'.
 %mor ay nu k'ab'.
 %eng
 %spa
Ra nu k'ab'.
 %mor nu k'ab'.
 %eng
 %spa
C jas che kal tzenik, jah?
 %mor jas che kal tzenik, jah?
 %eng
 %spa
*C14-32
C jasche katzenik?
 %mor jasche katzenik?
 %eng
 %spa
Ra alaj jun upachi.
 %mor alaj jun upachi.
 %eng
 %spa
C kasikij uwa wuuj Carlos ya.
 %mor kasikij uwa wuuj Carlos ya.
 %eng
 %spa
Ra chatwalija puch kacha'.
 %mor ch-at/walij-a pu-ch k-at/cha'.
 %eng
 %spa
Ca walija puch.
 = chatwalija puch.
 %mor *ch-*at/walij-a pu-ch.
 %eng
 %spa
Ra a ma xatwarik?
 %mor a ma x-at/war-ik?
 %eng
 %spa
Ca yamel xelik.
 = yamero xwarik.
 %mor yamero x-0/war-ik.
 %eng
 %spa
P jah.
 %mor jah.
 %eng
 %spa
Ca la ke jun uj.
 = chaya loq e jun wuuj.
 %mor *ch-0-*a/ya' la-oq e jun wuuj.
 %eng
 %spa
Ra pelipa, akak'am b'ila Carlos.
 %mor pelipa, akak'am b'ila Carlos.
 %eng
 %spa kaqasipaj bi chawe.
C a utz b'a'.
 %mor a utz b'a'.
 %eng
 %spa
Ra pares kol laj k'an.
 %mor pares kol laj k'an.
 %eng
 %spa
C kinkam b'ik.
 %mor kinkam b'ik.
 %eng
 %spa
Ra a utz a Carlos?
 %mor a utz a Carlos?
 %eng
 %spa
Ca ah no.
 = ah no.
 %mor ah no.
 %eng
 %spa
P jasche'.
 %mor jasche'.
 %eng
 %spa
Ra kate ruk' e pelipe.
 %mor k-at/b'e: r-uk' e pelipe.
 %eng
 %spa
Ra n kute taj tat.
 %mor n kute ta-j tat.
 %eng
 %spa
Ra n kuya ta ba kun la la wetzab'al wa.
 %mor n k-0-u/ya' ta ba kun la le: aw/etz'an-b'al wa.
 %eng
 %spa
Ra xa at k'an.
 %mor xa at k'an.
 %eng
 %spa
Ra ay le junaj chij.
 %mor ay le junaj chij.
 %eng
 %spa
Ca i.
 = i.
 %mor i.
 %eng
 %spa
C a Carlos.
 %mor a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca jun chiij.
 = jun chiij.
 %mor jun chiij.
 %eng
 %spa
C a Carlos.
 %mor a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca uxikin e'.
 = uxikin e'.
 %mor u-xikin e'.
 %eng
 %spa
*C14-33
Ra da cha.
 %mor da /cha'.
 %eng
 %spa
Ca ja.
 = ja.
 %mor ja.
 %eng
 %spa
C a utz we kim k'am b'i le.
 %mor a utz we kim k'am b'i le.
 %eng
 %spa le naj Te'l, al Tel.
Ca ah noh, ah noh.
 = ah noh, ah noh.
 %mor ah noh, ah noh.
 %eng
 %spa
C a utz we kin kamb'i lal Tel.
 %mor a utz we kin kamb'i lal Tel.
 %eng
 %spa
Ca ah noh.
 = ah noh.
 %mor ah noh.
 %eng
 %spa
C jasche'.
 %mor jasche'.
 %eng
 %spa
P kuk'amb'ik cha', ku'ana uwa cha'.
 %mor kuk'amb'ik cha', ku'ana uwa cha'.
 %eng
 %spa
Ca ah noh.
 = ah noh.
 %mor ah noh.
 %eng
 %spa
Ra x'e b'a la, la wixoqil pelipe.
 %mor x-0/b'e: b'a la, le: aw-ixoq-il pelipe.
 %eng
 %spa
Ra xe ba ri lawixoqil.
 %mor x-0/b'e: ba ri le: aw-ixoq-il.
 %eng
 %spa
C no'.
 %mor no'.
 %eng
 %spa
P ma xe taj.
 %mor ma xe taj.
 %eng
 %spa
Ra iya', xujach ya foto pa suwan.
 %mor iya', xujach ya foto pa suwan.
 %eng
 %spa
P jampa?
 %mor jampa?
 %eng
 %spa
Ra kab'ajir, kab'ajir chi.
 %mor kab'ajir, kab'ajir chi.
 %eng
 %spa wuqubixir.
P iya jachin taq ajchaqe'.
 %mor iya jachin taq ajchaqe'.
 %eng
 %spa
Ra ke, ke jetaq winaq.
 %mor ke, ke jetaq winaq.
 %eng
 %spa
P iya.
 %mor iya.
 %eng
 %spa
Ra m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P we xawesaj teb' kan kanla.
 %mor we x-0-aw/esa-j teb' kan kanla.
 %eng
 %spa
Ca jo' ja xale'.
 = jo pa ja xela le'.
 %mor /jo' *pa ja xela le'.
 %eng
 %spa
C chakulik.
 %mor chakulik.
 %eng
 %spa
P chatkuloq a Carlos, a Carlos.
 %mor chatkuloq a Carlos, a Carlos.
 %eng
 %spa
*C14-34
C a Carlos.
 %mor a Carlos.
 %eng
 %spa
Ra dah cha'.
 %mor dah /cha'.
 %eng
 %spa
Ca y aki, aki saq jun.
 = aki saqe jun.
 %mor aki saqe jun.
 %eng
 %spa
P kawilo, kawilo.
 %mor kawilo, kawilo.
 %eng
 %spa
C kawilo.
 %mor kawilo.
 %eng
 %spa
Ca aki saqe luz kakayik chik.
 = aki saq e luz kakay chik.
 %mor aki saq e luz k-0/kay chi-k.
 %eng
 %spa
Ra ri b'a ri k'o:lik e.
 %mor ri b'a ri /k'o:-l-ik e.
 %eng
 %spa
Ra la k'ut e' kel k'u la lawoq'ej.
 %mor la k'u-t e' k-0/el k'u la le: aw/oq'-ej.
 %eng
 %spa
P kel k'u la lal te'l choqa chare'.
 %mor k-0/el k'u la le: al te'l /choq-a chi-r-e'.
 %eng
 %spa
P kel k'u la lal tel.
 %mor k-0/el k'u la le: al tel.
 %eng
 %spa
Ca k'o: ntaq tel.
 = k'o: ntaq tel.
 %mor /k'o: ntaq tel.
 %eng
 %spa
P al tel.
 %mor al tel.
 %eng
 %spa
Ca pij e junu wech in.
 = xqupij e jun wech in.
 %mor *x-0-*u/qupi-j e jun w-e-ch in.
 %eng
 %spa
P al tel pu b'i lawanab'.
 %mor al tel pu b'i le: aw-anab'.
 %eng
 %spa
C uy jasche at k'an?
 %mor uy jasche at k'an?
 %eng
 %spa
P la k'ut are lal tel kanowik.
 %mor la k'ut are lal tel kanowik.
 %eng
 %spa
Ra xa xpe lu k'anal.
 %mor xa xpe lu k'anal.
 %eng
 %spa
C xa ka tukij u mar.
 %mor xa ka tukij u mar.
 %eng
 %spa
Ra b'ay kuk'am b'i le pelipe.
 %mor b'ay k-0-u/k'am b'i le pelipe.
 %eng
 %spa
Ra jasche laj al k'an.
 %mor jasche laj al k'an.
 %eng
 %spa
C kink'am b'ik'.
 %mor kink'am b'ik'.
 %eng
 %spa
Ca ah noh.
 = ah noh.
 %mor ah noh.
 %eng
 %spa
C rumal xa at k'an.
 %mor rumal xa at k'an.
 %eng
 %spa
P k'o: jun len in.
 %mor /k'o: jun len in.
 %eng
 %spa
P xutuj impe chikaj.
 %mor x-0-u/tuj impe chi-kaj.
 %eng
 %spa
*C14-35
C ya xatijoh?
 %mor ya xatijoh?
 %eng
 %spa
Ca xe' ib' aya.
 = xinx'ej wib' ay.
 %mor x-0-in/x'ej w-ib' ay.
 %eng
 %spa
Ca ay lee xibin at. ***
 = ay lee xibin at.
 %mor ay lee /xib'i-n at.
 %eng
 %spa
Ra nan.
 %mor nan.
 %eng
 %spa
C jas uwach le june'?
 %mor jas uwach le june'?
 %eng
 %spa
Ca at.
 = at.
 %mor at.
 %eng
 %spa
P le.
 %mor le.
 %eng
 %spa
Ca wile jun wech?
 = wile jun wech?
 %mor wile jun wech?
 %eng
 %spa
Ca ay.
 = ay.
 %mor ay.
 %eng
 %spa
C le', le'le'le'.
 %mor le', le'le'le'.
 %eng
 %spa
Ra a Carlos, alaj tata'.
 %mor a Carlos, alaj tata'.
 %eng
 %spa
C ay Dios Carlos jas ka'anoh?
 %mor ay Dios Carlos jas ka'anoh?
 %eng
 %spa Carlos saj jewa'.
P b'ay b'ay we xat tzaq b'ik.
 %mor b'ay b'ay we xat tzaq b'ik.
 %eng
 %spa
C saj jewa'.
 %mor saj jewa'.
 %eng
 %spa
Ra laj tat.
 %mor laj tat.
 %eng
 %spa
Rat na kab'ij ta tata chare.
 %mor na k-0-a/b'i-j ta tata chare.
 %eng
 %spa
Ca ay tzaqik.
 = ay xtzaqik.
 %mor ay *x-0/tzaq-ik.
 %eng
 %spa
C le le.
 %mor le le.
 %eng
 %spa
Ca ay, jachin nab'eh?
 = ay, jachin nab'eh?
 %mor ay, jachin nab'eh?
 %eng
 %spa
C da'.
 %mor da'.
 %eng
 %spa
P jawii' k'uwi le naj kete kik.
 %mor jawii' k'uwi le naj kete kik.
 %eng
 %spa kuento le a Carlos.
Ra tzaqa taj ne.
 %mor tzaqa taj ne.
 %eng
 %spa
P iya.
 %mor iya.
 %eng
 %spa
R xelaq'axik.
 %mor xelaq'axik.
 %eng
 %spa
Ca ay, ay awi chi xe wih?
 = jawii xe wih?
 %mor jawii x-0/b'e: wih?
 %eng
 %spa
Ca k'o: ta chik.
 = k'o: ta chik.
 %mor /k'o: ta chi-k.
 %eng
 %spa
*C14-36
Ca aleh.
 = aleh.
 %mor aleh.
 %eng
 %spa
P ma xaq puxewi le lamet.
 %mor ma xaq puxewi le lamet.
 %eng
 %spa
C k'o: jelale.
 %mor k'o: jelale.
 %eng
 %spa
Ra x'ek x'e linaj lale misma.
 %mor x'ek x'e linaj lale misma.
 %eng
 %spa
C ko le jun chik.
 %mor /k'o: le jun chik.
 %eng
 %spa
Ra k'atoqa ne le xix ek.
 %mor k-at/oq'-a ne le x-ix/b'e:-ik.
 %eng
 %spa
Ra xtzaq kanoq, weta xik'am bik.
 %mor x-0/tzaq kan-oq, weta x-0-i/k'am bi-k.
 %eng
 %spa
C kaj, keb' keej.
 %mor kaj, keb' keej.
 %eng
 %spa
Ca paxij b'i jun awech kamik.
 = kinpaxij b'i jun awech kamik.
 %mor *k-0-*in/paxi-j b'i jun aw-e-ch kamik.
 %eng
 %spa
Ra we ta xukolo le xulik.
 %mor we ta x-0-u/k'ol-o le x-0/ul-ik.
 %eng
 %spa
C iya.
 %mor iya.
 %eng
 %spa
P jelale.
 %mor jelale.
 %eng
 %spa
Ra tzi xuxe'j rib' da.
 %mor tzi x-0-u/xe'j r-ib' da.
 %eng
 %spa
Ra la k'ute' yamero las diez ya.
 %mor la k'ute' yamero las diez ya.
 %eng
 %spa
Ca le jun asuwach e k'o: chila'.
 = jas uwach e k'o: chila'?
 %mor jas u-wach e /k'o: chi-la'?
 %eng
 %spa
C lenaj, reloj.
 %mor lenaj, reloj.
 %eng
 %spa
Ra a utz kaqak'an kanoq a Carlos. ***
 %mor a utz k-0-qa/k'am kan-oq a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca chikeh?
 = jachin chikeh?
 %mor *jachin chikeh?
 %eng
 %spa
Ra le reloj.
 %mor le reloj.
 %eng
 %spa
Ca tawen.
 = tawen.
 %mor tawen.
 %eng
 %spa
C a kakam.
 %mor a k-0-a/k'am.
 %eng
 %spa
P chin chike la.
 %mor chin chike la.
 %eng
 %spa
P chin chike la we kak'exo le.
 %mor chin chike la we k-0-a/k'ex-o le.
 %eng
 %spa
P jachin chike kawaj.
 %mor jachin chike k-0-aw/a-j.
 %eng
 %spa
Ra da cha.
 %mor da /cha'.
 %eng
 %spa
P le wich o le nim.
 %mor le wich o le nim.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
*C14-37
C le jun wit'.
 %mor le jun wit'.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
Ra qakojo b'a le.
 %mor qa/koj-o b'a le.
 %eng
 %spa
C o le mas utz le jun nim.
 %mor o le mas utz le jun nim.
 %eng
 %spa
Ra a utz?
 %mor a utz?
 %eng
 %spa
Ca utz.
 = utz.
 %mor utz.
 %eng
 %spa
Ra chaya la laq'ab'.
 %mor ch-0-a/ya' la le: a-q'ab'.
 %eng
 %spa
Ca e, k'o: ku ne le'.
 = e, k'o: ku ne le'.
 %mor e, /k'o: k'u ne le'.
 %eng
 %spa
Ra chaya ku loq laq'ab'.
 %mor ch-0-a/ya' ku la-oq le: a-q'ab'.
 %eng
 %spa
Ra utz ala kinkut tu chi in chawach.
 %mor utz ala k-0-in/k'ut ta chi in chi-a-wach.
 %eng
 %spa
C le.
 %mor le.
 %eng
 %spa
Ra ay, xej wib'.
 %mor ay, xej wib'.
 %eng
 %spa
C le jun saqmol, jun mam.
 %mor le jun saqmol, jun mam.
 %eng
 %spa
Ra jun mam.
 %mor jun mam.
 %eng
 %spa
Ra b'ay, k'o: enaj awetz'ab'al le.
 %mor b'ay, /k'o: enaj aw/etz'an-b'al le.
 %eng
 %spa
Ca taj.
 = k'o: taj.
 %mor /*k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
Ra le, k'o:lik, k'o: cha jun.
 %mor le, /k'o:-l-ik, /k'o: cha jun.
 %eng
 %spa
C k'o: taj.
 %mor k'o: taj.
 %eng
 %spa
Ra lee, le, naj la le le'.
 %mor lee, le, naj la le le'.
 %eng
 %spa
Ca no' utz, k'o: chi jun e', le'.
 = no' utz, k'o: chi jun e', le'.
 %mor no' utz, /k'o: chi jun e', le'.
 %eng
 %spa
Ca naj le pele', le'.
 = naj lale pele.
 %mor naj lale pele.
 %eng
 %spa
C jawi le?
 %mor jawi le?
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
C jas uwach e june'?
 %mor jas uwach e june'?
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
C le, jun xinul, jun camara.
 %mor le, jun xinul, jun camara.
 %eng
 %spa
P a junam ruk' awe choqa chare a Carlos.
 %mor a junam ruk' awe choqa chare a Carlos.
 %eng
 %spa
*C14-38
Ca as uwach aleh?
 = jas uwach aleh?
 %mor jas uwach aleh?
 %eng
 %spa
Ca leh, leh.
 = leh, leh.
 %mor leh, leh.
 %eng
 %spa
C jun camara.
 %mor jun camara.
 %eng
 %spa
Ca leh.
 = leh.
 %mor leh.
 %eng
 %spa
Ra jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
C jun camara.
 %mor jun camara.
 %eng
 %spa
Ca as uwach e k'o:chikaj?
 = jas uwach e k'o: chikaj?
 %mor jas u-wach e /k'o: chi-kaj?
 %eng
 %spa
C le jun qa'an, ya'.
 %mor le jun qa'an, ya'.
 %eng
 %spa
Ca as uwach e le june'.
 = jas uwach e k'o: chi le jun e.
 %mor jas u-wach e /*k'o: chi le jun e.
 %eng
 %spa
C kapuyij le june, y tekuri le jun chik.
 %mor k-0-a/puyi-j le june, y tekuri le jun chik.
 %eng
 %spa
Ra k'o chi na le jun.
 %mor /k'o: chi na le jun.
 %eng
 %spa
Ra a ma kel jun len awech.
 %mor a ma k-0/el jun len aw-e-ch.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ra k'o chi na le jun.
 %mor /k'o: chi na le jun.
 %eng
 %spa
Ra a ma kel jun len awech.
 %mor a ma k-0/el jun len aw-e-ch.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ra ama kel jun len awech.
 %mor ama kel jun len awech.
 %eng
 %spa
P a Carlos, ama kaloq, ama kaloq.
 %mor a Carlos, ama kaloq, ama kaloq.
 %eng
 %spa jun len awe ela'.
Ra xaq naj chiwi le Pelip.
 %mor xaq naj chiwi le Pelip.
 %eng
 %spa
C jas kutijo?
 %mor jas k-0-u/tij-o?
 %eng
 %spa
Ca ya jun wech.
 = chaya jun wech.
 %mor *ch-0-*a/ya' jun w-e-ch.
 %eng
 %spa
C kaya jun awech.
 %mor kaya jun awech.
 %eng
 %spa
P jas uwach ale, a Carlos?
 %mor jas uwach ale, a Carlos?
 %eng
 %spa
Ca jawux.
 = jawux.
 %mor jawux.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca jela le' akux che lawa'le.
 = jela le' kakux che laware'.
 %mor jela le' *k-0-a/kux che le: a-ware'.
 %eng
 %spa
Ca ya pe loq.
 = chayampe loq.
 %mor *ch-0-*a/ya' ampe la-oq.
 %eng
 %spa
Ca kux in.
 = kinkux in.
 %mor *k-0-*in/kux in.
 %eng
 %spa
C le june'.
 %mor le june'.
 %eng
 %spa
*C14-39
Ra xa kone kakowin e Pelipa le.
 %mor xa kone k-0/kowin e Pelipa le.
 %eng
 %spa
Ra ay kakowinik e.
 %mor ay k-0/kowin-ik e.
 %eng
 %spa
C kawesaj lu rij.
 %mor kawesaj lu rij.
 %eng
 %spa
P chawesaj e rij.
 %mor chawesaj e rij.
 %eng
 %spa
C chawesaj le rij, ko le jun e'.
 %mor ch-0-aw/esa-j le rij, /k'o: le jun e'.
 %eng
 %spa
Ca inxej wib' chale.
 = xinxe'j wib' chare.
 %mor *x-0-in/xe'j w-ib' chi-r-e.
 %eng
 %spa
Ca inchaq'ij pan pa le mes.
 = kintzaq'ij pan pa le le.
 %mor *k-0-in/tzaq'i-j pan pa le mes.
 %eng
 %spa
C a xaxe'j awib'.
 %mor a xaxe'j awib'.
 %eng
 %spa
Ra ena a Pedra?
 %mor ena a Pedra?
 %eng
 %spa
P jawii kate wih?
 %mor jawii kate wih?
 %eng
 %spa
Ra kinwil la tiox.
 %mor kinwil la tiox.
 %eng
 %spa
P k'o: chi jun e palaj e kawaj a Carlos.
 %mor /k'o: chi jun e palaj e k-0-aw/a-j a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca jawi?
 = jawi?
 %mor jawi?
 %eng
 %spa
Ca waj ta in.
 = ma kawaj ta in.
 %mor *ma *k-0-inw/a-j ta in.
 %eng
 %spa
P jasche'.
 %mor jasche'.
 %eng
 %spa
Ca kojo at.
 = chakojo at.
 %mor *ch-0-*a/koj-o at.
 %eng
 %spa
P n k'o: taj e'.
 %mor n /k'o: ta-j e'.
 %eng
 %spa
Ca nkoj akojo' at.
 = chakojo' at.
 %mor *ch-0-a/koj-o' at.
 %eng
 %spa
P qana, qatzukuj chi jun.
 %mor /qana, qa/tzuku-j chi jun.
 %eng
 %spa
P k'o: jun radio.
 %mor /k'o: jun radio.
 %eng
 %spa
C xate pa misa iwir?
 %mor x-at/b'e: pa misa iwir?
 %eng
 %spa
Ca pele, o chi le jun.
 = pele, k'o: chi le jun.
 %mor pele, /k'o: chi le jun.
 %eng
 %spa
Ca o le junaj jun.
 = k'o: le junaj jun.
 %mor /k'o: le junaj jun.
 %eng
 %spa
C a k'ax a waqan?
 %mor a k'ax a waqan?
 %eng
 %spa
P k'ax Carlos cha'.
 %mor k'ax Carlos /cha'.
 %eng
 %spa
P a xatpe pa misa iwir cha'.
 %mor a x-at/pet pa misa iwir /cha'.
 %eng
 %spa
*C14-40
Ca impe taj.
 = ma ximpe taj.
 %mor *ma *x-in/pet ta-j.
 %eng
 %spa
P jasche'.
 %mor jasche'.
 %eng
 %spa
Ca jun imul.
 = jun imul.
 %mor jun imul.
 %eng
 %spa
P b'ay.
 %mor b'ay.
 %eng
 %spa
C b'ay, b'ay.
 %mor b'ay, b'ay.
 %eng
 %spa
P chaya la q'ab'.
 %mor chaya la q'ab'.
 %eng
 %spa
C chata kalik, chata kalik.
 %mor chata kalik, chata kalik.
 %eng
 %spa pa waqan le.
P b'ay jamaloq.
 %mor b'ay jamaloq.
 %eng
 %spa
C le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
Ca ah noh, qaluj.
 = ah noh, kuqaluj.
 %mor ah noh, *k-0-*u/q'alu-j.
 %eng
 %spa
P b'ay k'o: inaj awixoqil e'.
 %mor b'ay /k'o: inaj aw-ixoq-il e'.
 %eng
 %spa
Ca no wixoqil ta 'in.
 = no wixoqil ta 'in.
 %mor no w-ixoq-il ta 'in.
 %eng
 %spa
P jachin kut?
 %mor jachin kut?
 %eng
 %spa
Ca jun mu'x.
 = jun mu's.
 %mor jun mu's.
 %eng
 %spa
C no lawixiqil le jun e'. ***
 %mor no le: aw-ixoq-il le jun e'.
 %eng
 %spa
Ca e keb' ee.
 = e keb' ee.
 %mor e keb' ee.
 %eng
 %spa
C le la wixoqil.
 %mor le la wixoqil.
 %eng
 %spa
Ca wan, achikuj chi jun chuwach.
 = wan, chatzukuj chi jun chuwach.
 %mor wan, *ch-0-a/tzuku-j chi jun chi-u-wach.
 %eng
 %spa
P qanampe na', tzukuj chi waral a'.
 %mor /qana ampe na', /tzuku-j chi waral a'.
 %eng
 %spa
Ca chi jun jun lij.
 = k'o: chi jun chirij.
 %mor /*k'o: chi jun chi-r-ij.
 %eng
 %spa
C jun lon.
 %mor jun lon.
 %eng
 %spa
Ca ya jun weh.
 = ya jun weh.
 %mor *ch-0-*a/ya' jun weh.
 %eng
 %spa
P jawii k'u wi le'.
 %mor jawii /k'u wi le'.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
P jun avione.
 %mor jun avione.
 %eng
 %spa
*C14-41
Ca o chi fuk, o:chi fuk e jun e'. ***
 = k'o: chi ruk' e jun i'.
 %mor /k'o: chi r-uk' e jun i'.
 %eng
 %spa
P waral ku ne' le'.
 %mor waral ku ne' le'.
 %eng
 %spa
Ca awile jun mam ujalom. ***
 = kawile jun man ujalom.
 %mor k-0-aw/il le: jun mam u-jalom.
 %eng
 %spa
Ca kachakan e ri'u. ***
 = kachakan e ri'u.
 %mor k-0/chaku-n e ri'u.
 %eng
 %spa
P le jun'.
 %mor le jun'.
 %eng
 %spa
Ca ama jun lawech.
 = chak'ama jun awech.
 %mor *ch-0-a/k'am-a jun !le: aw-e-ch.
 %eng
 %spa
Ca asu wach ale'.
 = jas uwach ale'.
 %mor jas uwach ale'.
 %eng
 %spa
P reloja.
 %mor reloja.
 %eng
 %spa
Ca n le jun awech.
 = n k'u le jun awech?
 %mor n /k'u le jun aw-e-ch?
 %eng
 %spa
P a paqalik rajile jun taq reloj.
 %mor a /paq-al-ik rajil le: jun taq reloj.
 %eng
 %spa
C paqalik.
 %mor paqalik.
 %eng
 %spa
Ca awi' awixoqil at ale' pelipe'.
 = awi' awixoqil at ale' pelipe'.
 %mor awi' aw-ixoq-il at ale' pelipe'.
 %eng
 %spa
C ah je.
 %mor ah je.
 %eng
 %spa
Ca awixoqil at.
 = awixoqil at.
 %mor aw-ixoq-il at.
 %eng
 %spa
C le rixoqil.
 %mor le r-ixoq-il.
 %eng
 %spa
Ca lixoqil a pela.
 = rixoqil a pedro.
 %mor r-ixoq-il a pedro.
 %eng
 %spa
C rixoqil a pedro ah je'.
 %mor rixoqil a pedro ah je'.
 %eng
 %spa
P awixoqil k'u at.
 %mor a aw-ixoq-il k'u at.
 %eng
 %spa
Ca awixoqil at.
 = awixoqil at.
 %mor aw-ixoq-il at.
 %eng
 %spa
P a kawaj inaj ach'ich'.
 %mor a k-0-aw/a-j inaj a-ch'ich'.
 %eng
 %spa
Ca wileh, wileh?
 = wileh, wileh?
 %mor wileh, wileh?
 %eng
 %spa
P rach'o le.
 %mor rach'o le.
 %eng
 %spa
C lu kab' la pedro le', luq'ab'.
 %mor lu kab' la pedro le', luq'ab'.
 %eng
 %spa
P kowaj junaj a radio je le ri.
 %mor kowaj junaj a radio je le ri.
 %eng
 %spa radio le ri.
C ah je', jun grab'ador, jun grab'ador.
 %mor ah je', jun grab'ador, jun grab'ador.
 %eng
 %spa
*C14-42
P xaq xewi le ri, nk'ule ri'ri'.
 %mor xaq xewi le ri, nk'ule ri'ri'.
 %eng
 %spa
C sab'er.
 %mor sab'er.
 %eng
 %spa
P jun radio', radio' le ri'.
 %mor jun radio', radio' le ri'.
 %eng
 %spa
C ah je' radio.
 %mor ah je' radio.
 %eng
 %spa
C a k'o: laradio at.
 %mor a /k'o: le: a-radio at.
 %eng
 %spa
Ca k'o: taj.
 = k'o: taj.
 %mor /k'o: ta-j.
 %eng
 %spa
C jachin ajchaqe le jun radio.
 %mor jachin ajchaqe le jun radio.
 %eng
 %spa
Ca jun chikop.
 = jun chikop.
 %mor jun chikop.
 %eng
 %spa
P jachin ajchaqe cha'.
 %mor jachin ajchaqe cha'.
 %eng
 %spa
P jachin ajchaqe le jun radio le'.
 %mor jachin ajchaqe le jun radio le'.
 %eng
 %spa
Ca ya china jun e.
 = chaya chi na jun.
 %mor *ch-0-*a/ya' chi na jun.
 %eng
 %spa
Ca jun jawux nan.
 = jun jawux nan.
 %mor jun jawux nan.
 %eng
 %spa
N m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
Ca mala jun nujawux.
 = kenmala jun nujawux.
 %mor *k-0-*e-*in/mal-a jun nu-jawux.
 %eng
 %spa
N se chinka we xalyajik.
 %mor se chinka we x-at/yaj-ik.
 %eng
 %spa
P jachin chaqe a Carlos? dah.
 %mor jachin chaqe a Carlos? dah.
 %eng
 %spa
P jachin ajchaqe?
 %mor jachin ajchaqe?
 %eng
 %spa
P re lal te'l.
 %mor re lal te'l.
 %eng
 %spa
Ca inpaxij jun awech kamik.
 = kimpaxij jun awech kamik.
 %mor *k-0-in/paxi-j jun aw-e-ch kamik.
 %eng
 %spa
P re lal te'l.
 %mor re lal te'l.
 %eng
 %spa
Ca paxij jun awech kamik.
 = kimpaxij jun awech kamik.
 %mor *k-0-in/paxi-j jun aw-e-ch kamik.
 %eng
 %spa
P re lal te'l.
 %mor re lal te'l.
 %eng
 %spa
Ca inpaxij jun awech.
 = kinpaxij jun awech kamik.
 %mor *k-0-in/paxi-j jun aw-e-ch *kamik.
 %eng
 %spa
P re lal te'l.
 %mor re lal te'l.
 %eng
 %spa
Ca paxij jun awech kamik.
 = kimpaxij jun awech kamik.
 %mor *k-0-*in/paxi-j jun aw-e-ch kamik.
 %eng
 %spa
P re lal te'l.
 %mor re lal te'l.
 %eng
 %spa
Ca inpaxij jun awech.
 = kinpaxij jun awech.
 %mor *k-0-in/paxi-j jun aw-e-ch.
 %eng
 %spa
N Carlos jas ka'anoh?
 %mor Carlos jas ka'anoh?
 %eng
 %spa
P re lal tel, ay la Carlos.
 %mor re lal tel, ay la Carlos.
 %eng
 %spa k'o: jelale junam uwi ruk' a Carlos.
P le, le, le chawilampe le'.
 %mor le, le, le chawilampe le'.
 %eng
 %spa
C le, le, le awa awaram, aware k'o awaram.
 %mor le, le, le awa awaram, aware k'o awaram.
 %eng
 %spa
*C14-43
Ca inpaxij b'i jun awech kamik.
 = kimpaxij b'i jun awech kamik.
 %mor *k-0-in/paxi-j b'i jun aw-e-ch kamik.
 %eng
 %spa
Ca paq'.
 = paq'.
 %mor paq'.
 %eng
 %spa
C aq.
 %mor aq.
 %eng
 %spa
P b'ay keb'e.
 %mor b'ay keb'e.
 %eng
 %spa
Ca aq cocho'.
 = aq cocho'.
 %mor aq cocho'.
 %eng
 %spa
C aq.
 %mor aq.
 %eng
 %spa
Ca coche'.
 = coche'.
 %mor coche'.
 %eng
 %spa
C ab'usivo.
 %mor ab'usivo.
 %eng
 %spa
Ca inpaxij b'i jun awech kamik.
 = kimpaxij b'i jun awech kamik.
 %mor *k-0-in/paxi-j b'i jun aw-e-ch kamik.
 %eng
 %spa
C ay jasche'.
 %mor ay jasche'.
 %eng
 %spa
P a Carlos, a Carlos.
 %mor a Carlos, a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P awetam Castilla at.
 %mor awetam Castilla at.
 %eng
 %spa
C awetam ingles at.
 %mor awetam ingles at.
 %eng
 %spa kach'aw pa Ingles.
P atzij pa Castilla kix tzijon ruk'a nan.
 %mor atzij pa Castilla kix tzijon ruk'a nan.
 %eng
 %spa
N xa k'une pa Castillo.
 %mor xa k'une pa Castillo.
 %eng
 %spa
P pa castilla pues.
 %mor pa castilla pues.
 %eng
 %spa
Ca awixoqil at e jun e' cha'.
 = awixoqil at e jun e' cha'.
 %mor aw-ixoq-il at e jun e' /cha'.
 %eng
 %spa
P n kawilo xa mus e le.
 %mor n k-0-aw/il-o xa mu's e le.
 %eng
 %spa
Ca awixoqil.
 = awixoqil.
 %mor aw-ixoq-il.
 %eng
 %spa
C le jun xinul.
 %mor le jun xinul.
 %eng
 %spa
N jas tajin ku'an al Milia kamik.
 %mor jas tajin ku'an al Milia kamik.
 %eng
 %spa
P jah.
 %mor jah.
 %eng
 %spa
N jas tajin ku'an al Milia kamik.
 %mor jas tajin ku'an al Milia kamik.
 %eng
 %spa
P xaq'ap.
 %mor xaq'ap.
 %eng
 %spa
*C14-44
N eh, joropa qij kuya.
 %mor eh, joropa qij kuya.
 %eng
 %spa che le jun?
P sab'er naj, xatane are.
 %mor sab'er naj, xatane are.
 %eng
 %spa karilij.
N jas kule ku'anoh?
 %mor jas kule ku'anoh?
 %eng
 %spa
C le le naj television.
 %mor le le naj television.
 %eng
 %spa
P kape pa, kape pa cursillo.
 %mor kape pa, kape pa cursillo.
 %eng
 %spa ruk' Agustin.
N Agustin yah?
 %mor Agustin yah?
 %eng
 %spa
P m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
N jas uwache cursillo?
 %mor jas uwache cursillo?
 %eng
 %spa
P re kunub'al cha'.
 %mor re kunub'al cha'.
 %eng
 %spa
N ay.
 %mor ay.
 %eng
 %spa
P tziij.
 %mor tziij.
 %eng
 %spa
Ca a'an jela le' le xakon.
 = ka'an jela le le' xakon.
 %mor *k-0-a/b'an jela le le' xakon.
 %eng
 %spa
P jetaq, jetaq comida.
 %mor jetaq, jetaq comida.
 %eng
 %spa
P tzij wi'.
 %mor tzij wi'.
 %eng
 %spa
N re chi k'u comida cha'.
 %mor re chi k'u comida cha'.
 %eng
 %spa
P je xama tzij.
 %mor je xama tzij.
 %eng
 %spa
Ca pa le chat e wali'.
 = pa le chat e wari'.
 %mor pa le chat e wari'.
 %eng
 %spa
N xt da kuch'ay taj at awusivo.
 %mor xt da k-0-u/ch'ay ta-j at awusivo.
 %eng
 %spa
C a kate pa escuela?
 %mor a kate pa escuela?
 %eng
 %spa
N ka'antaj a Carlos, we xqupinik.
 %mor ka'antaj a Carlos, we xqupinik.
 %eng
 %spa se chinka.
P qupina wi la ware we ko.
 %mor qupina wi la ware we ko.
 %eng
 %spa ka k'uxuxeje jawux.
*C14-45
C kate pa juyub'.
 %mor kate pa juyub'.
 %eng
 %spa
C a kate pa xela'.
 %mor a kate pa xela'.
 %eng
 %spa
C a kate pa taqaj'.
 %mor a k-at/b'e: pa taqaj'.
 %eng
 %spa
Ca ek il kin'ek.
 = ek il kin'ek.
 %mor ek il k-in/b'e:-ik.
 %eng
 %spa
C kate pa ramita.
 %mor k-at/b'e: pa ramita.
 %eng
 %spa
Ca kinek.
 = kinek.
 %mor k-in/b'e:-ik.
 %eng
 %spa
C kate pa los Estados.
 %mor k-at/b'e: pa los Estados.
 %eng
 %spa
Ca kinek.
 = kinek.
 %mor k-in/b'e:-ik.
 %eng
 %spa
C lawixoqil le jun e.
 %mor le: aw-ixoq-il le jun e.
 %eng
 %spa
Ca awixoqil at.
 = awixoqil at.
 %mor aw-ixoq-il at.
 %eng
 %spa
C no', awixoqil at.
 %mor no', awixoqil at.
 %eng
 %spa
Ca awixoqil.
 = awixoqil.
 %mor awixoqil.
 %eng
 %spa
C no, no awixoqil ate jun.
 %mor no, no awixoqil ate jun.
 %eng
 %spa
N xa nik'aj qija le Cursillo pa.
 %mor xa nik'aj qija le Cursillo pa.
 %eng
 %spa
P m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
Ca awixoqil ate june'.
 = awixoqil ate june'.
 %mor awixoqil ate june'.
 %eng
 %spa
N eh.
 %mor eh.
 %eng
 %spa
C awachajil.
 %mor awachajil.
 %eng
 %spa
P jun semana ya ku'ana.
 %mor jun semana ya ku'ana.
 %eng
 %spa
Ca awachajil.
 = awachajil.
 %mor awachajil.
 %eng
 %spa
N jun  semana ya.
 %mor jun  semana ya.
 %eng
 %spa
C le' le a Carlos y la wachajil.
 %mor le' le a Carlos y la wachajil.
 %eng
 %spa
P jun semana k'ut.
 %mor jun semana k'ut.
 %eng
 %spa
Ca wachajil at cha'.
 = awachajil at cha'.
 %mor aw-achaj-il at /cha'.
 %eng
 %spa
C awixokil le.
 %mor awixokil le.
 %eng
 %spa
Ca wixoqil at e jun chi'.
 = awixoqil at e jun chi.
 %mor aw-ixoq-il at e jun chi.
 %eng
 %spa
*C14-46
Ca ay e lapis le'.
 = ay e lapis le'.
 %mor ay e lapis le'.
 %eng
 %spa
C ah je'.
 %mor ah je'.
 %eng
 %spa
P a kattzib'an at a Carlos?
 %mor a k-at/tz'ib'a-n at a Carlos?
 %eng QY/N INCOMP-2A/write-ABS 2A FAM carlos?
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P a kattzib'anik?
 %mor a k-at/tz'ib'a-n-ik?
 %eng QY/N INCOMP-2A/write-ABS-TIV?
 %spa
Ca che le lapixeli'.
 = che le lapis ri'.
 %mor che le lapis ri'.
 %eng
 %spa
C a katzib'an taj?
 %mor a katzib'an taj?
 %eng
 %spa
P je'.
 %mor je'.
 %eng
 %spa
Ca tz'ib'an ta ne'.
 = ma kintz'ib'an ta ne'.
 %mor *ma *k-*in/tz'ib'a-n ta ne'.
 %eng NEG INCOMP-1A/write-ABS NEG then.
 %spa
P jasche'.
 %mor jasche'.
 %eng
 %spa
Ca no'.
 = no'.
 %mor no'.
 %eng
 %spa
P n kukut pu lanan chawach?
 %mor n k-0-u/k'ut pu le: a-nan chi-a-wach?
 %eng
 %spa
N xat ne wetam ta in.
 %mor xat ne w/eta-m ta in.
 %eng
 %spa
P awetam ya.
 %mor aw/eta-m ya.
 %eng
 %spa
N wetam taj.
 %mor w/eta-m ta-j.
 %eng
 %spa
P ma ku we xatkuje piskwela xelaju re.
 %mor ma ku we x-at/kuj-e pa iskwela xelaju r-e.
 %eng
 %spa
N xinkuje taj.
 %mor x-in/kuj-e ta-j.
 %eng
 %spa
Ca ya k'isik e.
 = ya xk'isik e'.
 %mor ya *x-0/k'is-ik e'.
 %eng
 %spa
N xa kone xinkuje'ik.
 %mor xa kone xinkuje'ik.
 %eng
 %spa
P xat kuje'ik pues.
 %mor xat kuje'ik pues.
 %eng
 %spa
N por dios nkuje taj.
 %mor por dios nkuje taj.
 %eng
 %spa
Ca ak'ama loq ale'.
 = chak'ama loq ale'.
 %mor *ch-0-a/k'am-a la-oq ale'.
 %eng
 %spa
P aya'.
 %mor aya'.
 %eng
 %spa
C ah je', la nan le june'.
 %mor ah je', la nan le june'.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
C la nan?
 %mor la nan?
 %eng
 %spa
*C14-47
Ca lanan at chah.
 = lanan at chah.
 %mor le: a-nan at /cha'.
 %eng
 %spa
Ca awixoqil at chah.
 = awixoqil at chah.
 %mor aw-ixoq-il at /cha'.
 %eng
 %spa
C no', lanan lare'.
 %mor no', le: a-nan le: are'.
 %eng
 %spa
Ca awixoqil at.
 = awixoqil at.
 %mor aw-ixoq-il at.
 %eng
 %spa
C la nan xa'e pa escuela le.
 %mor la nan xa'e pa escuela le.
 %eng
 %spa
Ca ay.
 = ay.
 %mor ay.
 %eng
 %spa
C xk'isik.
 %mor xk'isik.
 %eng
 %spa
Ca sik e'.
 = xk'isik e'.
 %mor *x-0/k'is-ik e'.
 %eng
 %spa
Ca eh, a jun mu'si'.
 = le jun mu'se.
 %mor le jun mu'se.
 %eng
 %spa
C no, lawatit.
 %mor no, lawatit.
 %eng
 %spa
Ca le julik i'.
 = le jun kulik e'.
 %mor le jun k-0/ul-ik e'.
 %eng
 %spa
C lawatit le jun, lare'.
 %mor lawatit le jun, lare'.
 %eng
 %spa
P ma ki'ana ta b'a iwocho'ch ix.
 %mor ma ki'ana ta b'a iwocho'ch ix.
 %eng
 %spa chi le aspalta?
N kaqana taj.
 %mor kaqana taj.
 %eng
 %spa
P jasche?
 %mor jasche?
 %eng
 %spa
N delicado laqe.
 %mor delicado laqe.
 %eng
 %spa
P jasche?
 %mor jasche?
 %eng
 %spa
N alaj chuchi kule caratera.
 %mor alaj chuchi kule caratera.
 %eng
 %spa
Ca kili kile'.
 = k'o: li le'.
 %mor /k'o: li le'.
 %eng
 %spa
P iya, are na mas utz.
 %mor iya, are na mas utz.
 %eng
 %spa
N mas b'ay.
 %mor mas b'ay.
 %eng
 %spa
Ca kitijoh.
 = kitijoh.
 %mor k-0-i/tij-oh.
 %eng
 %spa
C kitijo le jun chikop (le, le jun ntiw kutij e chikop ya).
 %mor kitijo le jun chikop (le, le jun ntiw kutij e chikop ya).
 %eng
 %spa
N xa chiri kute, utz chikut cha'.
 %mor xa chiri kute, utz chikut cha'.
 %eng
 %spa
*C14-48
C xkamik.
 %mor xkamik.
 %eng
 %spa
P paqalik a Carlos?
 %mor paqalik a Carlos?
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P paqalik?
 %mor paqalik?
 %eng
 %spa
Ca chin chik e'.
 = jachin chik e'.
 %mor jachin chik e'.
 %eng
 %spa
P ulew.
 %mor ulew.
 %eng
 %spa
Ca awi'.
 = jawi'.
 %mor jawi'.
 %eng
 %spa
P chi lespalta.
 %mor chi lespalta.
 %eng
 %spa
Ca lik.
 = paqalik.
 %mor /paq-al-ik.
 %eng
 %spa
P katpe jela?
 %mor k-at/pet jela?
 %eng
 %spa
C jas ka'ano jas tajin ka'anoh.
 %mor jas ka'ano jas tajin ka'anoh.
 %eng
 %spa
n kaqaya le jun qawelta.
 %mor kaqaya le jun qawelta.
 %eng
 %spa
C jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
C jas tajin ka'anoh?
 %mor jas /tajin k-0-a/b'an-oh?
 %eng
 %spa
Ca ya chik jun.
 = chaya chi jun.
 %mor *ch-0-*a/ya' chi-!k jun.
 %eng
 %spa
C jas tajin ka'ano?
 %mor jas /tajin k-0-a/b'an-o?
 %eng
 %spa
C xa waqan.
 %mor xa w-aqan.
 %eng
 %spa
Ca yo ke', an chi jun in.
 = kinan chi jun in.
 %mor *k-0-*in/b'an chi jun in.
 %eng
 %spa
C k'o: jun chikop pa nupantalon.
 %mor /k'o: jun chikop pa nu-pantalon.
 %eng
 %spa
C ay k'o:.
 %mor ay /k'o:.
 %eng
 %spa
Ca wesaj a Pela le'.
 = chawesaj a Pedro le.
 %mor *ch-0-*aw/esa-j a Pedro le.
 %eng
 %spa
Ca k'o: jun q'eb'al li'.
 = k'o: jun q'eb'a'l ri.
 %mor /k'o: jun /q'e-b'a'l ri.
 %eng
 %spa
P a Carlos, a Carlos.
 %mor a Carlos, a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P jas ub'i la nane'.
 %mor jas ub'i la nane'.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P jas ub'i la nan?
 %mor jas ub'i la nan?
 %eng
 %spa
Ca al lipah.
 = al lipah.
 %mor al lipah.
 %eng
 %spa
*C14-49
Ca tziij.
 = tziij.
 %mor tziij.
 %eng
 %spa
P jawii kape wih?
 %mor jawii k-0/pet wih?
 %eng
 %spa
Ca Xelaju'.
 = Xelaju'.
 %mor Xelaju'.
 %eng
 %spa
Ca pa lacho:ch la maliya'.
 = pa rachoch lal maria'.
 %mor pa r-achoch le: al maria'.
 %eng
 %spa
C joropa rajil la nan cha'?
 %mor joropa rajil la nan /cha'?
 %eng
 %spa
Ca centavo wa la la linah. ***
 = centavo wa la la linah.
 %mor centavo wa la la le: i-nan.
 %eng
 %spa
Ca nuwa'alina.
 = nupadrina.
 %mor nu-padrina.
 %eng
 %spa
Ca wech intaj le nupalalina al lipah.
 = re lu padrina lal lipah.
 %mor *r-e-!ch le: u-padrina *le: al lipah.
 %eng
 %spa
P jawii ku lado k'o: wi liwacho'och Xelaju.
 %mor jawii ku lado /k'o: wi le: iw-acho'och Xelaju.
 %eng
 %spa
N jawi'.
 %mor jawi'.
 %eng
 %spa
P le Xelaju'.
 %mor le Xelaju'.
 %eng
 %spa
N xe nk'o ta qacho'och uj Xelaju'.
 %mor xe nk'o ta qacho'och uj Xelaju'.
 %eng
 %spa
P iya'.
 %mor iya'.
 %eng
 %spa
N por Dios.
 %mor por Dios.
 %eng
 %spa
P jawii pu lix k'owi?
 %mor jawii pu lix k'owi?
 %eng
 %spa
N iya' xa uq'ajom intat.
 %mor iya' xa uq'ajom intat.
 %eng
 %spa
P ah, jawi lado.
 %mor ah, jawi lado.
 %eng
 %spa
N jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P jawii lado?
 %mor jawii lado?
 %eng
 %spa
N amaxa ixquierda.
 %mor amaxa ixquierda.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
*C14-50
N xe ixquierdo.
 %mor xe ixquierdo.
 %eng
 %spa
Ca le wuj.
 = le wuj.
 %mor le wuj.
 %eng
 %spa
Ca kinxe'j wib' che le jun mu's. ***
 = kinxe'j wib' che le jun mu's.
 %mor k-0-in/xe'j w-ib' che le jun mu's.
 %eng
 %spa
P ixquierdo ya', jawi je'.
 %mor ixquierdo ya', jawi je'.
 %eng
 %spa
N kach'ob' ta ri'?
 %mor k-0-a/ch'ob' ta ri'?
 %eng
 %spa
P iya', ixquierda, jas are'.
 %mor iya', ixquierda, jas are'.
 %eng
 %spa
Ca ay le jun ay le jun.
 = ay le jun ay le jun.
 %mor ay le jun ay le jun.
 %eng
 %spa
N jas are ya?
 %mor jas are ya?
 %eng
 %spa
N ni modo mat kach'ob'o jas uwach.
 %mor ni modo ma at k-0-a/ch'ob'-o jas u-wach.
 %eng
 %spa
P pares re le parque o re le.
 %mor pares re le parque o re le.
 %eng
 %spa
N amalay Dios ma kujkuje ta uj pa le parque.
 %mor amalay Dios ma k-uj/kuj-e ta uj pa le parque.
 %eng
 %spa
N ya xawila daa.
 %mor ya x-0-aw/il-a daa.
 %eng
 %spa
C jas uwach k'o: pa la che', latem'?
 %mor jas uwach k'o: pa la che', latem'?
 %eng
 %spa
N xa pu pa tinimit taj.
 %mor xa pu pa tinimit taj.
 %eng
 %spa
P iya'.
 %mor iya'.
 %eng
 %spa
Ca jela', la'.
 = jela', la'.
 %mor jela', la'.
 %eng
 %spa
N por dios, mas kaj jewa ajsik.
 %mor por dios, mas kaj jewa ajsik.
 %eng
 %spa
P chirij taq e sona, no.
 %mor chi-r-ij taq e sona, no.
 %eng
 %spa
N chirij taq sone, naji kab'ij.
 %mor chi-r-ij taq sone, naji k-0-a/b'i-j.
 %eng
 %spa
P o jewa kanoq.
 %mor o jewa kanoq.
 %eng
 %spa
C ko.
 %mor ko.
 %eng
 %spa
N mas kej jewa dah.
 %mor mas kej jewa dah.
 %eng
 %spa
C a k'o: le jun.
 %mor a k'o: le jun.
 %eng
 %spa
Ca ay jun awi'on.
 = ay jun awi'on.
 %mor ay jun awi'on.
 %eng
 %spa
P jawii k'o: wih?
 %mor jawii k'o: wih?
 %eng
 %spa
C ya x'ek.
 %mor ya x'ek.
 %eng
 %spa
P jawii k'o:wi le?
 %mor jawii k'o:wi le?
 %eng
 %spa
*C14-51
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
P le, uy jun kaq.
 %mor le, uy jun kaq.
 %eng
 %spa
C jun wich' jas uwach le june'.
 %mor jun wich' jas uwach le june'.
 %eng
 %spa
P jas uwache junee?
 %mor jas uwache junee?
 %eng
 %spa
Ca wah.
 = wah.
 %mor wah.
 %eng
 %spa
P le jun saq.
 %mor le jun saq.
 %eng
 %spa
Ca nutem in e lech.
 = nutem in e rech.
 %mor nu-tem in e r-e-ch.
 %eng
 %spa
P utz are le nutem in le wich' cha'.
 %mor utz are le nutem in le wich' /cha'.
 %eng
 %spa
P a utz?
 %mor a utz?
 %eng
 %spa
Ca noh.
 = noh.
 %mor noh.
 %eng
 %spa
P are nutem in le ri.
 %mor are nu-tem in le ri.
 %eng
 %spa
Ca le latem at e' uj keb'.
 = le latem at e' uj keb'.
 %mor le le: a-tem at e' uj keb'.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
P chawila kut.
 %mor chawila kut.
 %eng
 %spa
Ca wila le wila le jun ar.
 = chawila le jun.
 %mor *ch-0-aw/il-a le jun.
 %eng
 %spa
Ca ewila le chi na jun awione. ***
 = kenwik chi na le jun awion.
 %mor *k-0-e-inw/il-a !le: chi na le jun awion.
 %eng
 %spa
Ca ape chi jutij.
 = we xpe chi jutij.
 %mor we *x-0/pet chi jutij.
 %eng
 %spa
P k'o: taj, xpaqe le Xelaju'.
 %mor /k'o: ta-j, x-0/paq-e le Xelaju'.
 %eng
 %spa
Ca xe Xelaju'?
 = xe Xelaju'?
 %mor x-0/b'e: Xelaju'?
 %eng
 %spa
C a xawilo?
 %mor a x-0-aw/il-o?
 %eng
 %spa
Ca xinwiloh.
 = xinwiloh.
 %mor x-0-inw/il-oh.
 %eng
 %spa
P a taj Xelaju at a Carlos?
 %mor a taj Xelaju at a Carlos?
 %eng
 %spa
Ca m?
 = m?
 %mor m?
 %eng
 %spa
P at aj Xelaju at.
 %mor at aj Xelaju at.
 %eng
 %spa
Ca we xa paq, paq'.
 = we xa paq, paq'.
 %mor we xa paq, /paq'.
 %eng
 %spa
Ca in an chi na jutij. ***
 = kinan chi na jutij.
 %mor *k-0-in/b'an chi na jutij.
 %eng
 %spa
*C14-52
P saj kut.
 %mor saj kut.
 %eng
 %spa
C suj kut.
 %mor suj kut.
 %eng
 %spa
P n kul e naj acarro dah?
 %mor n /ku le naj a-carro dah?
 %eng
 %spa
P a Carlos.
 %mor a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P n ku lacarro?
 %mor n /ku le: a-carro?
 %eng
 %spa
Ca le nu carra cha'.
 = le nu carra cha'.
 %mor le nu-carra /cha'.
 %eng
 %spa
N a k'o: puch?
 %mor a /k'o: pu-ch?
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik.
 = k'o:lik.
 %mor /k'o:-l-ik.
 %eng
 %spa
P jawii xewi'.
 %mor jawii x-0/b'e: wi'.
 %eng
 %spa
Ca o: jela le' le'.
 = k'o: jela le le'.
 %mor /k'o: jela le le'.
 %eng
 %spa
N k'o: chi k'u lucarro cha.
 %mor /k'o: chi k'u le: u-carro /cha'.
 %eng
 %spa
N juntiro xtzaqataj rumal.
 %mor juntiro x-0/tzaq-taj r-umal.
 %eng everything COMP-3A/lose-PASS2 3E-CAUSE.
 %spa
P iya.
 %mor iya.
 %eng
 %spa
N por dios, sab'er jawi.
 %mor por dios, sab'er jawi.
 %eng
 %spa xuya wi le jun ak'al.
P jasche ma kik'ol chuwach.
 %mor jasche ma kik'ol chuwach.
 %eng
 %spa
N iya la mak'o:lik ta karaj.
 %mor iya la mak'o:lik ta karaj.
 %eng
 %spa
P aqan karaj a Carlos.
 %mor aqan karaj a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca ya jun nujawux.
 = chaya jun nujawux.
 %mor *ch-0-*a/ya' jun nu-jawux.
 %eng
 %spa
P chata che lanan.
 %mor ch-0-a/ta' che le: a-nan.
 %eng
 %spa
Ca nujawux nan.
 = nujawux nan.
 %mor nu-jawux nan.
 %eng
 %spa
N ma xa ti naj k'ay jawux kawilo.
 %mor ma xa ti naj k'ay jawux k-0-aw/il-o.
 %eng
 %spa
Ca jun nujawux tit.
 = chaya jun nujawux watit.
 %mor *ch-0-*a/*ya' jun nu-jawux *w-atit.
 %eng
 %spa
P tit.
 %mor tit.
 %eng
 %spa
Ca tit, tit.
 = tit, tit.
 %mor tit, tit.
 %eng
 %spa
*C14-53
P jas ub'i la tit'.
 %mor jas ub'i la tit'.
 %eng
 %spa
Ca qatit, qatit, qatit.
 = qatit, qatit, qatit.
 %mor q-atit, q-atit, q-atit.
 %eng
 %spa
Ca ay chi', ay kink'am chuwach iii. ***
 = ay chi', ay kink'am chuwach iii.
 %mor ay /chi', ay k-0-in/k'am chi-u-wach iii.
 %eng
 %spa
C uy jun mam achi.
 %mor uy jun mam achi.
 %eng
 %spa
N ay kamimar k'ula la chi'.
 %mor ay kamimar k'ula la chi'.
 %eng
 %spa ka'an taj.
P ka'an junaj payaso le'.
 %mor ka'an junaj payaso le'.
 %eng
 %spa
N pares.
 %mor pares.
 %eng
 %spa
P a kawaj juna jawux cha'?
 %mor a kawaj juna jawux cha'?
 %eng
 %spa k'o: ya jun alen jaloq'o chareh.
P a utz?
 %mor a utz?
 %eng
 %spa
C utz.
 %mor utz.
 %eng
 %spa
Ca ay laj palomax.
 = ay laj palomax.
 %mor ay laj palomax.
 %eng
 %spa
P jawii k'uwih.
 %mor jawii k'uwih.
 %eng
 %spa
Ca enaj palomax ayay naj palomax.
 = enaj palomax ayay naj palomax.
 %mor enaj palomax ayay naj palomax.
 %eng
 %spa
C jawii xe wih?
 %mor jawii x-0/b'e: wih?
 %eng
 %spa
Ca ka k'o: jela le'.
 = ka k'o: jela le'.
 %mor ka /k'o: jela le'.
 %eng
 %spa
P jachin aj chaq'e, jachin ajchaqe.
 %mor jachin aj chaq'e, jachin ajchaqe.
 %eng
 %spa
Ca le ekaxel.
 = re le nuk'axel.
 %mor r-e *le: *nu-k'axel.
 %eng
 %spa
P re le nuk'axel ya.
 %mor r-e le nu-k'axel ya.
 %eng
 %spa
Ca m.
 = m.
 %mor m.
 %eng
 %spa
P jachin ak'axel?
 %mor jachin ak'axel?
 %eng
 %spa
Ca a'e chi 'uk' e nukaxel.
 = kine chi na ruk' e nuk'axel.
 %mor *k-*in/b'e: chi *na *r-uk' e nu-k'axel.
 %eng
 %spa
Ca ine chi na in uk' e nuk'axel.
 = kine chi na in ruk' e nuk'axel.
 %mor *k-in/b'e: chi na in *r-uk' e nu-k'axel.
 %eng
 %spa
*C14-54
P jachinoq?
 %mor jachinoq?
 %eng
 %spa
Ca tajin chi uk e wa. ***
 = le wa tajin chi ka'an ruk'.
 %mor *le *wa /tajin chi *k-0-*a/*b'an *r-uk'.
 %eng
 %spa
Ca a atzijon chi na wuk'.
 = kattzijon chi na wuk'.
 %mor k-at/tzijo-n chi na w-uk'.
 %eng INCOMP-2A/talk-ABS again then 1E-with.
 %spa
P jasche atzijon chi na wuk'.
 %mor jasche at/tzijo-n chi na w-uk'.
 %eng
 %spa
Ca pe le pelipe.
 = kape le pelipe.
 %mor *k-0/pet le pelipe.
 %eng
 %spa
P jachinoq.
 %mor jachinoq.
 %eng
 %spa
C k'otaj.
 %mor k'otaj.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
P al Cu'z, jas xu'an al Cu'z.
 %mor al Cu'z, jas xu'an al Cu'z.
 %eng
 %spa
Rik
 %mor
 %eng
 %spa
N k'o ta ri dih.
 %mor /k'o: ta ri dih.
 %eng
 %spa
P xaq solo b'inem karaj al Cu'z dah.
 %mor xaq solo b'inem karaj al Cu'z dah.
 %eng
 %spa chach'aya cha qan.
Rik xa k'une kimb'inik alaja lale'.
 %mor xa k'une kimb'inik alaja lale'.
 %eng
 %spa
C no'.
 %mor no'.
 %eng
 %spa
Rik kaya che le b'e cha.
 %mor kaya che le b'e cha.
 %eng
 %spa
C xaqa b'ij.
 %mor xaqa b'ij.
 %eng
 %spa
rik axk'is k'ut.
 %mor axk'is k'ut.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Rik a xkis k'ut.
 %mor a xkis k'ut.
 %eng
 %spa
P chaltzijona impele ya kak'isa.
 %mor chaltzijona impele ya kak'isa.
 %eng
 %spa
Rik ay no kinchari.
 %mor ay no kinchari.
 %eng
 %spa
P maja'.
 %mor maja'.
 %eng
 %spa
Rik a xkisik.
 %mor a xkisik.
 %eng
 %spa
Ca le pelipe le'.
 = le pelipe le'.
 %mor le pelipe le'.
 %eng
 %spa
Rik xa la pelipe n kub'ij ta chuwe.
 %mor xa la pelipe n k-0-u/b'i-j ta chi-w-e.
 %eng
 %spa
*C14-55
Ca ala mela pa lu wech.
 = yamero pa lu wach.
 %mor yamero pa lu wach.
 %eng
 %spa
P karaj na jun keb' hora.
 %mor karaj na jun keb' hora.
 %eng
 %spa
C utz pa la qab'.
 %mor utz pa la qab'.
 %eng
 %spa
Rik iy ya axk'isik al Lipa.
 %mor iy ya axk'isik al Lipa.
 %eng
 %spa
N kak'ona juxil.
 %mor kak'ona juxil.
 %eng
 %spa
Rik malay tajin b'a kintzijon wa.
 %mor malay tajin b'a kintzijon wa.
 %eng
 %spa
P ay inaj kaminaq.
 %mor ay inaj kaminaq.
 %eng
 %spa
C jawii xewi la Carlos.
 %mor jawii xewi la Carlos.
 %eng
 %spa utz pa q'aq'.
P uy laj at al a Carlos.
 %mor uy laj at al a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca aachinoq'.
 = jachinoq'.
 %mor jachinoq'.
 %eng
 %spa
P laj at a'l.
 %mor laj at a'l.
 %eng
 %spa
C pale naj q'aq.
 %mor pale naj q'aq.
 %eng
 %spa
P katqaya pa xk'ub'.
 %mor k-at/qaya pa xk'ub'.
 %eng
 %spa
Ca ini ya taj.
 = kiniya taj.
 %mor k-in/iya ta-j.
 %eng
 %spa
P jasche.
 %mor jasche.
 %eng
 %spa
Ca ay ay, ay yaqan, yaq'ane.
 = ay le waqan.
 %mor ay le waqan.
 %eng
 %spa
P qajoqe.
 %mor qajoqe.
 %eng
 %spa
C jo, utz chikaj a utz chikaj.
 %mor jo, utz chikaj a utz chikaj.
 %eng
 %spa
P xkamik.
 %mor xkamik.
 %eng
 %spa
C xkamik.
 %mor xkamik.
 %eng
 %spa
P ay k'o junu len xinsik'oh.
 %mor ay k'o junu len xinsik'oh.
 %eng
 %spa k'o junu len xinsik'o:.
P qajoqe', b'ay.
 %mor qajoqe', b'ay.
 %eng
 %spa
Ca b'ay le'.
 = b'ay le'.
 %mor b'ay le'.
 %eng
 %spa
P k'o: jun nulen.
 %mor /k'o: jun nu-len.
 %eng
 %spa
*C14-56
Ca ku'z yah ya nu keb' nujawux.
 = al ku'z chaya keb' nujawux.
 %mor *al ku'z *ch-0-*a/ya' !nu keb' nu-jawux.
 %eng
 %spa
Rik kinkayij jawux kawiloh.
 %mor k-0-in/k'ayi-j jawux k-0-aw/il-oh.
 %eng
 %spa
Ca aya jun nulen.
 = chaya jun len.
 %mor *ch-0-a/ya' jun nu-len.
 %eng
 %spa
P chata che la nan k'o: ta len lee, le.
 %mor ch-0-a/ta' che le: a-nan /k'o: ta len lee, le.
 %eng
 %spa
Ca wileh?
 = wileh?
 %mor wileh?
 %eng
 %spa
P le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik e'.
 = k'o:lik e'.
 %mor /k'o:-l-ik e'.
 %eng
 %spa
Rik ene lo ri lal chay iken.
 %mor ene lo ri lal chay iken.
 %eng
 %spa
Ca nan.
 = nan.
 %mor nan.
 %eng
 %spa
N nik'.
 %mor nik'.
 %eng
 %spa
P le k'otaje.
 %mor le k'otaje.
 %eng
 %spa
Ca nan.
 = nan.
 %mor nan.
 %eng
 %spa
P le jawii k'o wi le'.
 %mor le jawii /k'o: wi le'.
 %eng
 %spa
Rik k'oti ya paja.
 %mor k'oti ya paja.
 %eng
 %spa
N e lori.
 %mor e lori.
 %eng
 %spa
Ca kin jun. ***
 = kink'an jun.
 %mor k-0-in/k'am jun.
 %eng
 %spa
Ca yah yah le nu keb' nujawux le.
 = chaya le keb' nujawux.
 %mor *ch-0-*a/ya' le !nu keb' nu-*jawux.
 %eng
 %spa
Ca jun nulen.
 = jun nulen.
 %mor jun nulen.
 %eng
 %spa
N k'o: ta chi jawux.
 %mor /k'o: ta chi jawux.
 %eng
 %spa
Ca k'o: ya.
 = k'o: ya.
 %mor /k'o: ya.
 %eng
 %spa
N k'o: pa lenaj chakachu'.
 %mor k'o: pa lenaj chakachu'.
 %eng
 %spa
P kuloq na cha'.
 %mor k-0-u/loq' na /cha'.
 %eng
 %spa
Ca k'o:lik e', ike', o:like'.
 = k'o:lik e'.
 %mor /k'o:-l-ik e'.
 %eng
 %spa
N utzij k'ut e'.
 %mor utzij k'u-t e'.
 %eng
 %spa
Ca jun wech ya keb' wech.
 = chaya keb' wech.
 %mor *ch-0-*a/ya' keb' w-e-ch.
 %eng
 %spa
*C14-57
Rik k'ama b'ik.
 %mor k'ama b'ik.
 %eng
 %spa
Ca joh? ***
 = joh?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Rik chak'ama b'ik.
 %mor ch-0-a/k'am-a b'i-k.
 %eng
 %spa
P juntiro le chakach kacha'.
 %mor juntiro le chakach k-at/cha'.
 %eng
 %spa
Rik xata ne k'o: chik.
 %mor x-0-a/ta' ne /k'o: chi-k.
 %eng
 %spa
Ca xa keb' e nuh xa keb'.
 = xa keb' e nuh xa keb'.
 %mor xa keb' e nuh xa keb'.
 %eng
 %spa
P kariq k'i impacha la rumal.
 %mor kariq k'i impacha la rumal.
 %eng
 %spa
Ca wech e 'in.
 = wech e 'in.
 %mor wech e 'in.
 %eng
 %spa
P chin chik e le nim o le wich?
 %mor chin chik e le nim o le wich?
 %eng
 %spa
Ca ak'ana chi 'ut e jun ajawux.
 = chak'ama chi k'ut e jun ajawux.
 %mor *ch-0-a/k'am-a chi k'u-t e jun a-jawux.
 %eng
 %spa
Ca ah noh.
 = ah noh.
 %mor ah noh.
 %eng
 %spa
C jachinoq?
 %mor jachinoq?
 %eng
 %spa
Ca jawux.
 = jawux.
 %mor jawux.
 %eng
 %spa
C tiox chawech.
 %mor tiox chawech.
 %eng
 %spa
P laj at utz a Carlos.
 %mor laj at utz a Carlos.
 %eng
 %spa
P katsipanik.
 %mor k-at/sipa-n-ik.
 %eng INCOMP-2A/give-ABS-TIV.
 %spa
Ca ak'u che lawaleh.
 = kak'ux che lawareh.
 %mor *k-0-a/k'ux che le: a-wareh.
 %eng
 %spa
P ja.
 %mor ja.
 %eng
 %spa
Ca ak'ux che lawaleh.
 = kak'ux che lawareh.
 %mor *k-0-a/k'ux che le: a-wareh.
 %eng
 %spa
P jawi le.
 %mor jawi le.
 %eng
 %spa
C a utz katij le akux'.
 %mor a utz katij le akux'.
 %eng
 %spa
Ca ah le ch'aqat e' jawux.
 = ah le ch'aqat e' jawux.
 %mor ah le ch'aqat e' jawux.
 %eng
 %spa
C wux.
 %mor wux.
 %eng
 %spa
Ca wux, wux, wux.
 = jawux.
 %mor jawux.
 %eng
 %spa
P jawii kiloq' wi a Carlos?
 %mor jawii k-0-i/loq' wi a Carlos?
 %eng
 %spa
Ca le 'awux.
 = le jawux.
 %mor le jawux.
 %eng
 %spa
*C14-58
P a Carlos, jawii kiloq' wi le jawux?
 %mor a Carlos, jawii k-0-i/loq' wi le jawux?
 %eng
 %spa
Ca chili' pa le chakach.
 = chiri pa le chakach.
 %mor chiri pa le chakach.
 %eng
 %spa
P iya chiri, jachin ajchaqe.
 %mor iya chiri, jachin ajchaqe.
 %eng
 %spa
Ca e lal kante'l.
 = re lal kante'l.
 %mor *r-e le: al kante'l.
 %eng
 %spa
P al kantel pub'i'.
 %mor al kantel pu u-b'i'.
 %eng
 %spa
Ca kante'l.
 = kante'l.
 %mor kante'l.
 %eng
 %spa
P mal mari'y puch.
 %mor ma al mari'y pu-ch.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P mal mariy puch.
 %mor ma al mariy pu-ch.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P mal mariy puch?
 %mor ma al mariy pu-ch?
 %eng
 %spa
Ca al mali'y.
 = al mari'y.
 %mor al mari'y.
 %eng
 %spa
P m keb' ub'i.
 %mor m keb' ub'i.
 %eng
 %spa
Ca chapa xol jun len.
 = chaya chuxole nulen.
 %mor *ch-0-*a/ya' chi-u-xol *le: *nu-len.
 %eng
 %spa
P kawaj kesax jun apoto cha.
 %mor k-0-aw/a-j k-0/esa-x jun a-poto /cha'.
 %eng
 %spa
Ca jah?
 = jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
P kawaj kawesaj?
 %mor k-0-aw/a-j k-0-aw/esa-j?
 %eng
 %spa
Ca utz.
 = utz.
 %mor utz.
 %eng
 %spa
P le warali'.
 %mor le warali'.
 %eng
 %spa
Ca walal.
 = waral.
 %mor waral.
 %eng
 %spa
P jate takala jelale'.
 %mor jate takala jelale'.
 %eng
 %spa
N jawii kule x'e wiri lal chay.
 %mor jawii kule x'e wiri lal chay.
 %eng
 %spa
Rik nik' mak'o ta chiya'a.
 %mor nik' mak'o ta chiya'a.
 %eng
 %spa
P tak'ala chila'.
 %mor tak'ala chila'.
 %eng
 %spa
N wene xe pataq k'atan.
 %mor wene xe pataq k'atan.
 %eng
 %spa
Rik sab'er di.
 %mor sab'er di.
 %eng
 %spa
P yah.
 %mor yah.
 %eng
 %spa
*C14-59
C ya'.
 %mor ya'.
 %eng
 %spa
Ca yah.
 = yah.
 %mor yah.
 %eng
 %spa
P kel jun afoto ya xelik e.
 %mor k-0/el jun a-foto ya x-0/el-ik e.
 %eng
 %spa
Ca a xek pelipe.
 = a xek pelipe.
 %mor a x-0/b'e:-ik pelipe.
 %eng
 %spa
P le xela foto le.
 %mor le xela foto le.
 %eng
 %spa
C le ah le Carlos.
 %mor le ah le Carlos.
 %eng
 %spa
P xelik e'.
 %mor x-0/el-ik e'.
 %eng
 %spa
P jakutu impe chuwa lanan.
 %mor /j-0-a/k'ut-u impe chi-u-wa le: a-nan.
 %eng
 %spa
P nan le nupoto le kacha'.
 %mor nan le nu-poto le k-at/cha'.
 %eng
 %spa
Rik mare taj kacha'.
 %mor ma are ta-j k-at/cha'.
 %eng
 %spa
Ca nan e nupopo chele.
 = nan e nupoto xelike.
 %mor nan e nu-poto x-0/el-*ik e.
 %eng
 %spa
N mare taj.
 %mor mare taj.
 %eng
 %spa
Rik xa jun chaqij laj xinul.
 %mor xa jun chaqij laj xinul.
 %eng
 %spa
Ca le' al lipa.
 = at lista.
 %mor at lista.
 %eng
 %spa
P le ka, kawilo nimaq awile ja.
 %mor le ka, kawilo nimaq awile ja.
 %eng
 %spa
Ca al li'.
 = at lista.
 %mor at lista.
 %eng
 %spa
P jasche'.
 %mor jasche'.
 %eng
 %spa
N at lista kachap loq cha'.
 %mor at lista kachap loq cha'.
 %eng
 %spa
C k'ax awaqan.
 %mor k'ax awaqan.
 %eng
 %spa
Rik jas uwach ale a Carlos.
 %mor jas uwach ale a Carlos.
 %eng
 %spa
Ca wesaj nale te fot.
 = kinwesaj nawe at e foto.
 %mor *k-0-inw/esa-j na aw-e at e foto.
 %eng
 %spa
Ca jatatak'ala jela le'.
 = jatetak'ala jela le'.
 %mor /j-at-e/tak'-al-a jela le'.
 %eng
 %spa
P jah?
 %mor jah?
 %eng
 %spa
Ca tawen, jata b'ach.
 = tawen, jata b'ach.
 %mor tawen, /j-ata b'a-!ch.
 %eng
 %spa
Rik maja kulik.
 %mor maja kulik.
 %eng
 %spa
C kawesaj le jun foto.l
 %mor kawesaj le jun foto.l
 %eng
 %spa
P aya le'.
 %mor aya le'.
 %eng
 %spa
*C14-60
Ca yah.
 = yah.
 %mor yah.
 %eng
 %spa
P jawile'?
 %mor jawile'?
 %eng
 %spa
C ya.
 %mor ya.
 %eng
 %spa
Ca ya'.
 = ya'.
 %mor ya'.
 %eng
 %spa
P jawile.
 %mor jawile.
 %eng
 %spa
Ca le'.
 = le'.
 %mor le'.
 %eng
 %spa
C jawile'?
 %mor jawile'?
 %eng
 %spa
P chinchike le foto le'.
 %mor chinchike le foto le'.
 %eng
 %spa
Ca in chik.
 = in chik.
 %mor in chik.
 %eng
 %spa
P tawen le', le'.
 %mor tawen le', le'.
 %eng
 %spa
C no', no', no', no.
 %mor no', no', no', no.
 %eng
 %spa
Ca no' jewa li', jewa li', jewa li'.
 = no' jewa ri'.
 %mor no' jewa ri'.
 %eng
 %spa
P le xawiloh?
 %mor le x-0-aw/il-oh?
 %eng
 %spa
P le, b'ay ya estuvo.
 %mor le, b'ay ya /estuvo.
 %eng
 %spa
P kink'ut k'u chawach.
 %mor k-0-in/k'ut k'u chi-a-wach.
 %eng
 %spa
P jachin chik e lafoto?
 %mor jachin chi-k e le: a-foto?
 %eng
 %spa
P ri k'o: warali.
 %mor ri /k'o: warali.
 %eng
 %spa
P xi lafoto ri.
 %mor xi le: a-foto ri.
 %eng
 %spa
Rik chawesaj jun re la pelipe a Carlos, Carlos.
 %mor ch-0-aw/esa-j jun r-e le: a pelipe a Carlos, Carlos.
 %eng
 %spa
Ca tawen, an che le pelipe cha'.
 = tawen, kin'an che le pelipe li.
 %mor tawen, *k-0-*in/b'an che le pelipe li.
 %eng
 %spa
P tawen.
 %mor tawen.
 %eng
 %spa
C a kawesaj jun.
 %mor a k-0-aw/esa-j jun.
 %eng
 %spa
Ca jun foto yah.
 = jun foto yah.
 %mor jun foto yah.
 %eng
 %spa
C yah jawii k'o: wi le nu foto.
 %mor yah jawii /k'o: wi le nu foto.
 %eng
 %spa
P jawi kowi le pelipe.
 %mor jawi kowi le pelipe.
 %eng
 %spa
Ca le e pelipe.
 = le, le pelipe.
 %mor le, le pelipe.
 %eng
 %spa
P jawesaj jun re la nan.
 %mor jawesaj jun re la nan.
 %eng
 %spa
Ca tawen yah.
 = tawen yah.
 %mor tawen yah.
 %eng
 %spa
P chin chik e ku lanan.
 %mor chin chik e ku le: a-nan.
 %eng
 %spa
*C14-61
Ca le le june'.
 = are le jun.
 %mor are le jun.
 %eng
 %spa
Ca pot, a utz inwesaj jun apoto cu'z.
 = pot, a utz kinwesaj jun apoto cu'z.
 %mor pot, a utz *k-0-inw/esa-j jun a-poto cu'z.
 %eng
 %spa
Rik kel ta nupoto in.
 %mor k-0/el ta nu-poto in.
 %eng
 %spa
P chawesaj.
 %mor ch-0-aw/esa-j.
 %eng
 %spa
Ca ju.
 = ju.
 %mor ju.
 %eng
 %spa
*xk'is le cinta C-14.